Serwis Prawo.pl dotarł do informacji, że Polski Fundusz Rozwoju (PFR) pyta w listach wysyłanych do osób prywatnych, dlaczego nie zgłosiły zatrudnianych przez siebie niań czy pomocy domowych do pracowniczych planów kapitałowych (PPK). Listu nie można pozostawić bez odpowiedzi. Zleceniodawcy tłumaczą więc, że nianie czy inne zatrudnione w prywatnych domach osoby nie były zainteresowane przystąpieniem do PPK. Osoby, które chciały działać zgodnie z prawem i nie zatrudniać opiekunek na czarno oraz zgłosiły zawarte umowy do ZUS, teraz zostały obłożone dodatkowymi obowiązkami i żmudnymi procedurami. Problem jest istotny – zwłaszcza, że jak podkreślają eksperci, działanie PFR nie ma poparcia w obowiązujących przepisach.

Sprawdź też: Wdrożenie PPK przez mikroprzedsiębiorców - obowiązek od 1 stycznia 2021 r. >

Podleganie obowiązkowi PPK

- Osobami, które wskazane są jako podlegające obowiązkowi PPK, są również osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Tym samym umowy, które zawierane są z nianiami, mające charakter umów o świadczenie usług są umowami, które wydaje się, że przypadkowo zostały objęte regulacjami o pracowniczych planach kapitałowych. Paradoksalny wniosek wynikający z tych przepisów prowadzi do wezwań, które PFR wysyła do podmiotów zatrudniających nianie – komentuje Patrycja Kubiesa, doradca podatkowy w kancelarii KiB.

Nasza rozmówczyni przypomina, że umowy uaktywniające miały zapewnić ochronę niań, umożliwienie ich zatrudnienia w sposób legalny, a co najważniejsze miały zapewnić im ochronę w postaci świadczeń ZUS. - Nie jest więc zasadne wprowadzanie dla osób zatrudniających nianię dodatkowych obowiązków w ramach PPK, ponieważ będzie to skutecznie odstraszało od zawierania takich umów – uważa Patrycja Kubiesa.

Czytaj też: Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzane za nianie >

PFR potwierdza wysyłanie listów, dane czerpie z ZUS

Polski Fundusz Rozwoju potwierdził Prawo.pl, że kieruje do podmiotów zatrudniających wezwania do zawarcia umowy o zarządzanie PPK zgodnie z art. 8 ust. 2-6 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342, dalej: ustawa o PPK).  - Do ostatniego dnia miesiąca następującego po każdym kwartale danego roku kalendarzowego ZUS udostępnia PFR informację zawierającą: nazwę, NIP, adres siedziby i adres do korespondencji lub adres zamieszkania i adres wykonywania działalności gospodarczej płatników będących podmiotami zatrudniającymi, którzy deklarowali w tym kwartale składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby zatrudnione. Definicja „osób zatrudnionych” zawarta jest w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK, a definicja „podmiotu zatrudniającego” - w art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK. Podmiotami zatrudniającymi są m.in. pracodawcy, o których mowa w art. 3 kodeksu pracy – przekazał PFR w odpowiedzi na pytania Prawo.pl.

WZORY DOKUMENTÓW:

 

Ponadto twierdzi, że ta informacja ZUS zawiera dane zgodne ze stanem odpowiednio na 31 marca, 30 czerwca, 30 września i 31 grudnia każdego roku. - PFR S.A. weryfikuje dane zawarte w tej informacji z danymi dotyczącymi podmiotów zatrudniających, zawartymi w Ewidencji PPK. W przypadku, gdy w wyniku dokonanej weryfikacji, okaże się, że podmiot zatrudniający nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie, PFR wzywa podmiot zatrudniający do zawarcia, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania, umowy o zarządzanie PPK z funduszem zdefiniowanej daty zarządzanym przez wyznaczoną instytucję finansową albo do przekazania do PFR informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową – przekazał nam PFR.

 

Brak związku z biznesem wyklucza PPK

Szkopuł jednak w tym, że ustawa o PPK zawiera też art. 13 ust. 1 pkt 2, na podstawie którego przepisów ustawy nie stosuje się do podmiotu zatrudniającego będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby.

A to oznacza, że nianie zatrudnione legalnie przez rodziców dzieci są wyłączone z tej ustawy, co potwierdzają prawnicy, z którymi rozmawialiśmy.

Sprawdź: Dopuszczalność różnicowania wpłat dodatkowych do PPK >

- Formalnie nie ma tutaj problemów. PFR po prostu nie wie, na jakich podstawach dana osoba fizyczna (rodzic) zatrudnia inną osobę fizyczną (nianię). Jak widać,  nie otrzymuje takiej informacji od ZUS, stąd kieruje do tych osób fizycznych te zapytania. Wystarczy zatem odpowiedzieć PFR, że zatrudnia się nianię, co wyłącza obowiązek tworzenia PPK na podstawie art. 13. ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK i po kłopocie. Ale zgadzam się, że lepszym rozwiązaniem byłoby otrzymywanie z ZUS stosownej informacji, co wyłączałoby kontakt PFR z rodzicami, który wielu przyprawa o palpitację serca – mówi Łukasz Kuczkowski, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski.

Zobacz również: Ruszył nowy serwis dla uczestników PPK >>

Także dr Antoni Kolek, prezes spółki Instytut Emerytalny, zwraca uwagę na art. 13 ust. 2 ustawy o PPK, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do podmiotu zatrudniającego będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby. - Oznacza to, że np. w przypadku nań czy osób do opieki, pod warunkiem, że przedsiębiorca nie zatrudnia tych osób do celów prowadzenia np. żłobka czy przedszkola, nie mają zastosowania przepisy ustawy o PPK – podkreśla dr Kolek.

 

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią >>


PFR pyta, bo sam nie wie

- Na etapie kierowania wezwania do zawarcia umowy o zarządzanie PPK do pomiotu zatrudniającego, którego dane zostały przekazane z ZUS do PFR, PFR nie ma informacji, że dany podmiot (osoba fizyczna) zatrudnia osoby zatrudnione wyłącznie w celach prywatnych (np. jako nianię czy pomoc domową), w związku z czym jest wyłączony ze stosowania ustawy o PPK na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 tej ustawy – potwierdza PFR.

 

 

Jak powinien zatem zachować się rodzic, który taki pismo otrzyma?

Według PFR, udzielając odpowiedzi na wezwanie PFR, podmiot zatrudniający powinien wyjaśnić powody niezawarcia umowy o zarządzanie PPK - np. wskazując, że jest osobą fizyczną, która zatrudnia osoby zatrudnione wyłącznie w celach prywatnych. - Taki podmiot zatrudniający, do którego - zgodnie przepisami ustawy o PPK - nie stosuje się tej ustawy, nie zawiera umowy o zarządzanie PPK ani umowy o prowadzenie PPK i nie dokonuje wpłat do PPK – wyjaśnia Polski Fundusz Rozwoju. Jak twierdzi, taką odpowiedź w większości przypadków można udzielić poprzez dokument udostępniony w profilu informacyjnym ZUS (PUE). Zawiera link przekierowujący bezpośrednio na stronę PFR, na której znajduje się specjalny formularz. Wypełniając go, pracodawca poinformuje PFR o zawarciu umowy o zarządzanie PPK albo o przyczynie niezawarcia tej umowy. - Jego wypełnienie nie zajmie więcej niż kilka minut – zapewnia PFR.

Umowa z nianią (umowa uaktywniająca) - POBIERZ WZÓR >

- ZUS posiada wiedzę o osobach zatrudnionych jako nianie i zgłoszonych z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Zatem konieczność składania dodatkowych oświadczeń na potrzeby PPK wydaje się być zbędną biurokracją – uważa dr Antoni Kolek. I przypomina, że na podstawie tego samego przepisu także posłowie czy senatorowie nie prowadzą PPK dla pracowników zatrudnianych w biurze poselskim czy senatorskim. I dodaje: - Jeśli po takim liście z PFR niezorientowana osoba fizyczna zatrudniająca legalnie nianię zdecyduje się zapisać ją do PPK i odprowadzać wpłaty od jej wynagrodzenia, to taka niania może mieć problem w przyszłości. Bo te osoby nie mogą być w PPK, nie mogą korzystać z tego systemu, bo zostały formalnie z niego wykluczone, zatem w przyszłości być może będą musiały oddać dopłaty od państwa jako nienależne.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.