Osoby kierujące grupą pracowników, a także pracodawcy, z których wielu bezpośrednio kieruje pracownikami mają obowiązek nie tylko wydawania poleceń dotyczących np. stosowania zgodnych z przepisami bhp metod pracy lub zakazywania stosowania metod niebezpiecznych, lecz także koniecznie powinni dopilnować i egzekwować, by pracownicy podporządkowali się takiemu poleceniu lub zakazowi.

Odnosi się to również do obowiązku dbałości o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem. Wiadomo nie od dziś, że wszelkie nakazy są wtedy skuteczne, gdy są egzekwowane.

Obowiązek dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, zapisany w art. 212 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502), jest zasadniczo przypisany osobom kierującym pracownikami, ale przecież wielu pracodawców kieruje pracownikami bezpośrednio.

Przepis ten oznacza przede wszystkim obowiązek utrzymania stanu pomieszczeń i wyposażenia technicznego na poziomie nie tylko zapobiegającym mechanicznym urazom w zetknięciu z maszynami oraz urządzeniami technicznymi, ale także zabezpieczającym pracowników przed hałasem i drganiami mechanicznymi, nadmiernym zanieczyszczeniem powietrza lub przed innymi szkodliwościami, jak np. nieodpowiedni mikroklimat w miejscu pracy, czy szkodliwe promieniowanie.

Pod pojęciem wyposażenia technicznego mieści się bardzo wiele maszyn, urządzeń i narzędzi, których stan techniczny decyduje o życiu pracownika, jak np. wiszące podesty robocze stosowane na budowach, czy żurawie, suwnice, zbiorniki ciśnieniowe podlegające kontroli i dopuszczaniu do użytkowania prze inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego. Stan techniczny narzędzi, w szczególności elektrycznych narzędzi ręcznych również powinien być systematycznie sprawdzany przez kierownika robót lub mistrza. Wymagany stan techniczny oraz częstotliwość przeglądów, remontów i konserwacji powinno być określone w instrukcji obsługi i do tego dokumentu należy się stosować.

W pojęciu wyposażenia technicznego mieszczą się również środki ochrony zbiorowej. Kontrola sprawności urządzeń ochrony zbiorowej dotyczy w szczególności urządzeń wentylacyjnych – zarówno ogólnych, jak i stanowiskowych, np. na stanowiskach spawalniczych oraz urządzeń chroniących przed rozprzestrzenianiem się nadmiernego hałasu, jak kabiny i obudowy dźwiękoszczelne, ekrany akustyczne itp.

Obowiązkiem osoby kierującej grupą pracowników jest nie tylko polecenie stosowania zgodnych z przepisami bhp metod pracy lub zakazanie stosowania metod niebezpiecznych, lecz także konieczne dopilnowanie, aby pracownicy podporządkowali się takiemu poleceniu lub zakazowi. Wśród działań organizacyjnych związanych z kierowaniem pracą w sposób uwzględniający wymagania bhp przełożony powinien pamiętać również o konieczności w miarę dokładnego określania sposobu i czasu wykonywania zleconej pracownikowi pracy.

Edward Kołodziejczyk