W badaniu, jakie przeprowadził w IV kwartale 2019 r. Polski Instytut Ekonomiczny na próbie 1050 przedsiębiorstw, znaczenie obu czynników (tj. podatków i kosztów pracy) dla funkcjonowania przedsiębiorstw zostało ocenione na około 4 w 5-stopniowej skali.
Bariery, według polskich przedsiębiorców
Dziesięć barier prowadzenia działalności gospodarczej o największym znaczeniu dla polskich przedsiębiorców to:
- rosnące koszty zatrudnienia pracowników
- wysokie podatki i inne obciążenia finansowe
- uciążliwość kontroli urzędów (np. PIP, ZUS, US)
- niepewność sytuacji gospodarczej
- konkurencja ze strony przedsiębiorstw krajowych
- rosnące koszty zakupu surowców, materiałów i półproduktów do produkcji
- trudności w pozyskaniu nowych pracowników
- niestabilność przepisów prawa gospodarczego
- przewlekłość postępowań sądowych
- nieelastyczne prawo pracy
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań PIE.
Jak podkreśla PIE, wśród dziesięciu barier o największym znaczeniu firmy w badaniu wymieniły aż cztery bariery systemowe (uciążliwość kontroli, niestabilność przepisów, przewlekłość postępowań i nieelastyczne prawo pracy) i trzy kosztowe (oprócz kosztów zatrudnienia i podatków także rosnące koszty zakupu materiałów do produkcji). Wskazały również po jednej barierze: ogólnogospodarczej (niepewność sytuacji gospodarczej), popytowej (konkurencja ze strony przedsiębiorstw krajowych) i podażowej (trudności w pozyskaniu nowych pracowników). Najbardziej zróżnicowane oceny dotyczyły trudności w pozyskiwaniu nowych pracowników i przewlekłości postępowań sądowych, natomiast oceny dwóch głównych barier (koszty zatrudnienia i podatki) były mniej zróżnicowane wśród przedsiębiorców.
Cena promocyjna: 8.91 zł
|Cena regularna: 9.9 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Bariery w strefie euro…
Według badania SAFE (Survey on the access to finance of enterprises), prowadzonego przez Europejski Bank Centralny, w przypadku krajów strefy euro największą barierę działalności stanowi dostępność wykwalifikowanej siły roboczej.
W zależności od wielkości przedsiębiorstwa na ten czynnik zwróciło uwagę od 28 proc. do 32 proc. firm, zyskał on również na znaczeniu w porównaniu z pierwszą edycją badania w 2010 r. Istotny problem dla 21-25 proc. firm stanowi znalezienie klientów. Między 10 proc. a 15 proc. wskazuje na problemy ze sprostaniem konkurencji, przepisy prawne utrudniające funkcjonowanie na rynku oraz na koszty pracy. W przypadku dwóch pierwszych czynników widać niewielką tendencję spadkową w porównaniu z poprzednimi badaniami, natomiast udział odpowiedzi wskazujących na koszty pracy utrzymuje się na podobnym poziomie. Najmniej przedsiębiorstw uznało, że największą barierą w ich działalności jest dostęp do finansowania – odpowiedzi takiej udzieliło jedynie 5-9 proc. firm. Jednocześnie, w porównaniu z 2010 r., firmy dwukrotnie rzadziej wskazują na tę barierę.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Przepisy >>
… i na świecie
Z kolei Bank Światowy w ramach badania Enterprises Surveys zebrał opinie od 146 tys. przedsiębiorstw ze 143 krajów, m.in. na temat największej przeszkody w prowadzeniu działalności gospodarczej. Spośród uwzględnionych w badaniu piętnastu krajów Unii Europejskiej, w dziewięciu najwięcej firm za najmocniej odczuwaną barierę uznało wysokość stawek podatkowych. W sześciu państwach ich udział dominował stanowiąc ponad 30 proc.: w Chorwacji (47,8 proc.), Rumunii (43,0 proc.), Grecji (40,3 proc.), na Łotwie (36,1 proc.), na Litwie (30,4 proc.) i na Węgrzech (30,1 proc.). Natomiast w Polsce, na Słowacji i we Włoszech był najbardziej istotny dla 20-30 proc. firm. W Polsce znaczny odsetek przedsiębiorstw wskazał również na dostęp do finansowania, na Słowacji – na działalność w szarej strefie, a we Włoszech – na prawo pracy. Niedostateczne kwalifikacje siły roboczej zostały wymienione jako główna przeszkoda na Malcie (37,4 proc.), w Estonii (32,7 proc.) i Szwecji (27,8 proc.). W Bułgarii i Czechach najwięcej przedsiębiorców uznało, że jest nią działalność w szarej strefie (odpowiednio 28,7 i 19,7 proc.), a w Słowenii dostęp do finansowania (23,6 proc.).
Jak twierdzi PIE, porównanie wyników tych badań wskazuje na różnice w postrzeganiu barier prowadzenia działalności gospodarczej w różnych krajach europejskich. Zwraca uwagę znacznie większa i rosnąca waga przywiązywana przez kraje Europy Zachodniej i Północnej do braku odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej. Czynnik ten nie stanowi natomiast tak znaczącego problemu dla państw Europy Środkowej i Wschodniej. Kraje te borykają się przede wszystkim z problemami systemowymi, głównie dotyczącymi stawek podatkowych. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego, dane te znajdują potwierdzenie w badaniu PIE, w którym polskie firmy zwracają uwagę przede wszystkim na problemy wspólne dla Europy Środkowej i Wschodniej niż Zachodniej i Północnej.
Czytaj również: Firmy wpadają w długi już w pierwszym roku działalności>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
