W środę wieczorem - 14 kwietnia - odbyło się drugie czytanie projektu. Kluby opozycyjne krytykowały ten projekt, zarzucając rządzącym "skok na kasę", która ma posłużyć do bieżącej polityki. Opozycja nie zgadzała się przede wszystkim z koniecznością zapłaty 15-proc. opłaty przekształceniowej w przypadku wybrania IKE.  Projektowanych przepisów broniło PiS, twierdząc, że jest to naprawa nieudanej reformy emerytalnej i transferu w 2014 r. środków z OFE do ZUS.

W trakcie debaty zgłoszono sprzeciw ws. przekazania go do ponownego rozpatrzenia przez sejmowe komisje finansów oraz polityki społecznej i rodziny. Miało się tak stać w związku ze zgłoszeniem kolejnych poprawek. Został jednak następnie wycofany. 

 Projekt przewiduje, że obecny model funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych (OFE) zostanie przebudowany. - OFE przestaną działać w dotychczasowej formie, a każdy członek OFE będzie miał do wyboru dwa warianty. Opcją domyślną będzie przeniesienie środków z OFE na indywidualne konto emerytalne (IKE). Alternatywnie – możliwe będzie złożenie deklaracji o przeniesieniu swoich środków w całości do ZUS. Rozwiązanie to daje realne prawo wyboru emerytury opartej na dwóch filarach i gwarantuje prywatny charakter oszczędności na IKE, które będą podlegały dziedziczeniu – napisano w komunikacie.

Dzięki zmianom wzrosnąć mają oszczędności emerytalne Polaków poprzez upowszechnienie IKE oraz odbudowane zostanie zaufanie do systemu emerytalnego. - Chodzi o jasne oddzielenie systemu dobrowolnego i prywatnego oraz powszechnego i obowiązkowego – napisano. 

  • W OFE pieniądze były publiczne, natomiast w IKE będą prywatne.
  • Obecnie w otwartych funduszach emerytalnych jest ok. 15,4 mln członków, a średnie saldo na rachunku wynosi 9 689 zł.

 

Czytaj również: Wraca likwidacja OFE. Reforma ruszy w czerwcu>>
 

Najważniejsze rozwiązania

OFE zostaną przekształcone w specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte prowadzące IKE. Każdy ubezpieczony będzie miał prawo wyboru – domyślną opcją będzie przeniesienie środków z OFE na IKE, z możliwością jego dalszego dobrowolnego zasilania. Stanie się to bez potrzeby wykonywania jakichkolwiek czynności, czy dostarczania dokumentów przez oszczędzających.

Pieniądze zgromadzone w IKE będą prywatne i dziedziczone – w przeciwieństwie do środków w ZUS. W przypadku, gdy członek OFE skorzysta z prawa do złożenia deklaracji o przeniesieniu jego pieniędzy do ZUS, wówczas środki te zostaną w całości zapisane na koncie ubezpieczonego prowadzonym w ZUS, a odpowiadające im aktywa trafią do Funduszu Rezerwy Demograficznej.

Wypłata środków z IKE będzie możliwa po osiągnięciu wieku emerytalnego i będzie wolna od jakiegokolwiek podatku.

Ze względu na to, że emerytury z ZUS są opodatkowane podatkiem dochodowym PIT stawką 17 proc. lub 32 proc. – aby zachować równowagę – ze środków OFE zostanie pobrana jednorazowa opłata przekształceniowa na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w łącznej wysokości 15 proc. wartości aktywów OFE.

Opłata zostanie rozłożona na 2 raty, obie płatne w 2022 r. Płatnikiem będą specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte powstałe z przekształcenia OFE.

Dzięki opłacie zapewnione zostanie równe traktowanie uczestników OFE przenoszących aktywa do IKE oraz ubezpieczonych w ZUS.

W ramach IKE, środki pochodzące z OFE będą wyodrębnione i będą mogły zostać wycofane po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ponadto, aby zapewnić bezpieczeństwo tych środków, w funduszach prowadzących IKE będą wydzielone dwa subfundusze. W okresie 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego środki będą sukcesywnie przenoszone do subfunduszu, który ma określoną ostrożniejszą politykę inwestycyjną.

 

Ewa Elżbieta Dziubińska-Lechnio, Eliza Skowrońska

Sprawdź  

Koniec z tzw. „suwakiem” OFE

  • Jednym z głównych założeń reformy jest także likwidacja tzw. „suwaka”, który obecnie pomniejsza oszczędności emerytów zgromadzone w OFE. 10 lat przed emeryturą zaczynają one być stopniowo przekazywane do ZUS.
  • Po zmianie, stworzone zostaną podstawy dla systemowego gromadzenia oszczędności emerytalnych, a przy tym zatrzymany zostanie szkodliwy odpływ kapitału z Giełdy Papierów Wartościowych. Mechanizm „suwaka” zabiera bowiem z GPW kapitał, który mógłby służyć rozwojowi polskiej gospodarki.
  • Dzięki reformie, IKE wraz Pracowniczymi Planami Kapitałowymi wzmocnią finansowe zabezpieczenie przyszłych emerytów. Jednocześnie zbudują one kapitał dla rozwoju i zwiększą możliwości inwestycyjne państwa.

 

Ustawa ma wejść w życie 1 czerwca 2021 r. Czas na składanie deklaracji o przeniesieniu środków z OFE do ZUS został wyznaczony od 1 czerwca 2021 r. do 2 sierpnia 2021 r. Przekształcenie zaś OFE w specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte nastąpi 28 stycznia 2022 r.