Jakie przepisy bhp stosuje się do szkodliwego czynnika biologicznego, jakim jest Legionella?
Podstawowym aktem prawnym regulującym ochronę pracowników przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi, do których należy m.in. bakteria Legionella jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.) - dalej r.s.c.b.
Ponadto istnieją odrębne przepisy techniczno-budowlane, np. § 120 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), które określają m.in. szczegółowe wymagania temperatury w instalacji ciepłej wody w celu ochrony przed takimi bakteriami jak Legionella.
Legionella, czyli bakteria wywołująca legionellozę rozwija się w środowisku wodnym, a optymalna dla jej rozwoju temperatura wynosi 38-42°C. Bakterie te szczególnie szybko rozmnażają się w instalacjach ciepłej wody i instalacjach klimatyzacyjnych. Przenoszone są za pomocą kropelek o określonej temperaturze, szczególnie więc niebezpieczny dla zdrowia jest aerozol wodno-powietrzny, którego źródłem mogą być m.in. klimatyzatory, nawilżacze powietrza, myjnie samochodowe, szklarnie, prysznice itp.
Bakteria "Legionella" została zaklasyfikowana do drugiej grupy zagrożenia szkodliwych czynników biologicznych określonych w r.s.c.b. Oznacza to, że może wywoływać choroby u ludzi, może być niebezpieczna dla pracowników, ale rozprzestrzenienie jej w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne (istnieją w stosunku do niej skuteczne metody profilaktyki lub leczenia). Przepisy r.s.c.b. określają szczegółowe wymagania dla pracodawców, w których zakładach pracy występują szkodliwe czynniki biologiczne. Należą do nich w szczególności:
1)dokonanie oceny ryzyka zawodowego, uwzględniającej w szczególności:
a)klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;
b)rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
c)informację na temat potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego, choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą, wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy;
2)unikania stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeżeli rodzaj prowadzonej działalności na to pozwala, przez jego zastąpienie innym czynnikiem biologicznym, który zgodnie z warunkami używania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia pracownika;
3)ograniczania liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
4)projektowania procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy;
5)zapewniania pracownikom środków ochrony zbiorowej lub w przypadku, gdy w inny sposób nie można uniknąć narażenia, środków ochrony indywidualnej, odpowiednich do rodzaju i poziomu narażenia;
6)zapewniania pracownikom środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji przypadkowego przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego;
7)stosowania znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym, który jest określony w załączniku nr 3 do r.s.c.b. oraz innych znaków ostrzegawczych;
8)przeprowadzania badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego, tam gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne, z wyłączeniem pierwotnie zamkniętej przestrzeni;
9)zapewniania warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów przez pracowników, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników;
10)stosowania procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi;
11)zapewniania pracownikom systematycznego szkolenia;
12)poinformowania pracownika o badaniach lekarskich, z których pracownik może skorzystać po ustaniu narażenia;
13)informowania na wniosek pracownika lub jego przedstawiciela o:
a)liczbie pracowników narażonych,
b)osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników.
Maciej Ambroziewicz
Podstawowym aktem prawnym regulującym ochronę pracowników przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi, do których należy m.in. bakteria Legionella jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.) - dalej r.s.c.b.
Ponadto istnieją odrębne przepisy techniczno-budowlane, np. § 120 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), które określają m.in. szczegółowe wymagania temperatury w instalacji ciepłej wody w celu ochrony przed takimi bakteriami jak Legionella.
Legionella, czyli bakteria wywołująca legionellozę rozwija się w środowisku wodnym, a optymalna dla jej rozwoju temperatura wynosi 38-42°C. Bakterie te szczególnie szybko rozmnażają się w instalacjach ciepłej wody i instalacjach klimatyzacyjnych. Przenoszone są za pomocą kropelek o określonej temperaturze, szczególnie więc niebezpieczny dla zdrowia jest aerozol wodno-powietrzny, którego źródłem mogą być m.in. klimatyzatory, nawilżacze powietrza, myjnie samochodowe, szklarnie, prysznice itp.
Bakteria "Legionella" została zaklasyfikowana do drugiej grupy zagrożenia szkodliwych czynników biologicznych określonych w r.s.c.b. Oznacza to, że może wywoływać choroby u ludzi, może być niebezpieczna dla pracowników, ale rozprzestrzenienie jej w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne (istnieją w stosunku do niej skuteczne metody profilaktyki lub leczenia). Przepisy r.s.c.b. określają szczegółowe wymagania dla pracodawców, w których zakładach pracy występują szkodliwe czynniki biologiczne. Należą do nich w szczególności:
1)dokonanie oceny ryzyka zawodowego, uwzględniającej w szczególności:
a)klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;
b)rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
c)informację na temat potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego, choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą, wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy;
2)unikania stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeżeli rodzaj prowadzonej działalności na to pozwala, przez jego zastąpienie innym czynnikiem biologicznym, który zgodnie z warunkami używania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia pracownika;
3)ograniczania liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
4)projektowania procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy;
5)zapewniania pracownikom środków ochrony zbiorowej lub w przypadku, gdy w inny sposób nie można uniknąć narażenia, środków ochrony indywidualnej, odpowiednich do rodzaju i poziomu narażenia;
6)zapewniania pracownikom środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji przypadkowego przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego;
7)stosowania znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym, który jest określony w załączniku nr 3 do r.s.c.b. oraz innych znaków ostrzegawczych;
8)przeprowadzania badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego, tam gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne, z wyłączeniem pierwotnie zamkniętej przestrzeni;
9)zapewniania warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów przez pracowników, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników;
10)stosowania procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi;
11)zapewniania pracownikom systematycznego szkolenia;
12)poinformowania pracownika o badaniach lekarskich, z których pracownik może skorzystać po ustaniu narażenia;
13)informowania na wniosek pracownika lub jego przedstawiciela o:
a)liczbie pracowników narażonych,
b)osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników.
Maciej Ambroziewicz