Chodzi o przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznanych w czerwcu w latach 2009–2019 oraz rent rodzinnych po ubezpieczonych, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019 (nr UD160). Projekt naprawia niekorzystną sytuację osób, które w tych latach przechodziły na emeryturę w czerwcu. Ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe niż osób, które przeszły na emeryturę np. w maju. Wszystko dlatego, że suma wskaźników waloryzacji kwartalnej, którymi zostałyby objęte składki emerytalne oraz kapitał początkowy przy przejściu na emeryturę w kwietniu lub maju, jest zazwyczaj wyższa od wskaźnika waloryzacji rocznej, który stosuje się przy ustalaniu emerytury/renty rodzinnej, przyznanej w czerwcu danego roku.
Czytaj również: Rząd myśli nad rozwiązaniem problemu tzw. emerytur czerwcowych>>
Emeryci czerwcowi czekali na sprawiedliwość latami
- Formuła obliczania wskaźnika waloryzacji składek, zarówno rocznej, jak i kwartalnej, jest oparta na wzroście przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne. W pierwszym kwartale roku wzrost przypisu składek w stosunku do czwartego kwartału poprzedniego roku jest wyższy niż w pozostałych kwartałach. Ma to związek z kumulacją periodycznych wypłat wynagrodzeń w I kwartale roku. W konsekwencji wskaźnik waloryzacji składek za I kwartał danego roku, co do zasady, jest wyższy niż roczny wskaźnik waloryzacji składek. Im większa jest ta różnica, tym waloryzacja kwartalna składek jest korzystniejsza od waloryzacji za ten sam okres w ujęciu rocznym. Tym samym zgłoszenie wniosku o emeryturę w czerwcu mogło być mniej korzystne niż zgłoszenie wniosku w pozostałych miesiącach II kwartału. W konsekwencji również renty rodzinne ustalone w czerwcu mogły być również niższe niż ustalone w innych miesiącach danego roku – wyjaśnia MRPiPS w uzasadnieniu do projektu.
Rząd PiS zdecydował się na naprawienie tej sytuacji, ale tylko w stosunku do przyszłych emerytów. Najpierw, w roku wyborów prezydenckich, uchwalona została ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875, z późn. zm.), zgodnie z którą w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu 2020 r., waloryzacji składek, stanowiących podstawę obliczenia emerytury, dokonuje się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju 2020 r., jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. A wszystko po to, aby podstawa wymiaru emerytury/renty rodzinnej, ustalona na dzień 1 czerwca 2020 r., nie była niższa od ustalonej na dzień 31 maja tego roku.
Kwestia nowo przyznawanych tzw. emerytur czerwcowych została uregulowana w ustawie z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621). Zmiany weszły w życie z dniem 18 września 2021 r. i dotyczyły emerytur przyznanych w czerwcu 2021 r. oraz w latach następnych. Ustawą tą na stałe wprowadzono rozwiązanie, które zafunkcjonowało w 2020 r.
Teraz wreszcie przyszedł czas na uregulowanie sytuacji emerytów, którzy zakończyli aktywność zawodową w czerwcu w latach 2009-2019 oraz osób, którym przyznano w tym okresie rentę rodzinną po osobie ubezpieczonej.
Cena promocyjna: 164.49 zł
|Cena regularna: 329 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 329 zł
Co konkretnie proponuje ministerstwo?
Zgodnie z projektem ustalenie wysokości emerytury będzie przysługiwało:
- osobom, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019, na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 i 1674);
- osobom, które przyznano renty rodzinne przysługujące uprawnionym osobom na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po ubezpieczonych, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019;
- osobom, które mają prawo do renty rodzinnej przysługującej uprawnionym osobom na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po ubezpieczonych, którzy osiągnęli wiek emerytalny określony w art. 24 ust. 1 tej ustawy i zmarli w czerwcu w latach 2009-2019 oraz nie mieli przyznanego prawa do emerytury.
MRPiPS proponuje, aby ustalenie wysokości emerytury lub renty rodzinnej następowało na wniosek złożony do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. Ustalenie wysokości emerytury nastąpi na dzień jej przyznania w latach 2009–2019, z uwzględnieniem przepisów art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Co ważne, tak ustalona wysokość emerytury będzie podlegała waloryzacji na zasadach określonych dla świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązujących po dniu jej przyznania.
Podstawą ustalenia wysokości renty rodzinnej będzie wysokość emerytury ustalona we ww. sposób. Zarówno emerytura, jak i renta rodzinna, w wysokości po ustaleniu, będzie przysługiwała od miesiąca złożenia wniosku.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie wydawał decyzję w sprawie ustalenia wysokości emerytury lub renty rodzinnej w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.
Projektowane przepisy mają wejść w życie, co do zasady, 1 lipca 2025 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
