W związku z obchodzonym 1 października Międzynarodowym Dniem Osób Starszych rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek przekazał Marlenie Maląg minister rodziny i polityki socjalnej publikację „Wsparcie osób starszych w czasie pandemii. Raport z badania na temat sytuacji osób w wieku 60+ w czasie pandemii COVID-19 w Polsce”. Jak podkreślił Rzecznik w wystąpieniu, wyniki badania zwracają uwagę na umiarkowaną skuteczność w zakresie docierania z informacją o możliwym wsparciu do osób, które mierzą się nie tylko z trudnościami skorelowanymi z wiekiem, ale także z niepełnosprawnościami, które również mogą być charakterystyczne dla osób starszych. Sytuacja ta naraża osoby starsze na dyskryminację krzyżową, intersekcjonalną, czyli opartą na więcej niż jednej cesze danej osoby.

Czytaj w LEX: Rada seniorów - sposób realizacji potrzeby zwiększania aktywności społecznej osób starszych >>>

Według RPO, działania, których celem byłoby dotarcie z informacją do najbardziej narażonych na wykluczenie grup osób miałyby zatem charakter działań wyrównujących szanse. W przypadku takich sytuacji kryzysowych jak pandemia - wyrównujących szansę na przeżycie. Zwraca też uwagę na statystyki z raportu, które skłaniają do refleksji nad sposobami skutecznego, systemowego wspierania tych, którzy tego potrzebują najbardziej. 

Przekazując raport Rzecznik poprosił minister Maląg o podjęcie kompleksowych działań informacyjnych wśród osób najstarszych. Niezależnie bowiem od sytuacji kryzysowej nadal konieczne są działania mające na celu włączenie wszystkich grup wiekowych w życie społeczne.

Czytaj w LEX: Rola samorządów w kreowaniu i wdrażaniu polityki senioralnej - przykład miasta Sosnowca >>>

Czytaj również: Polska nadal nie uczestniczy w pracach nad konwencją ONZ o prawach seniorów >

MRiPS: Pomoc osobom  starszym wymaga systemowych reform państwa

Stanisław Szwed, wiceminister rodziny i polityki społecznej, odpowiadając na wystąpienie RPO wskazał, że jednym z podstawowych zadań pracowników socjalnych jest świadczenie pracy socjalnej, w ramach której istotnymi elementami są m.in.: prowadzenie poradnictwa dla osób, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej czy też wspieranie i ułatwianie uzyskania pomocy ze strony powołanych do tego instytucji, która w najbardziej optymalny sposób odpowiadałaby potrzebom tych osób. - W związku z powyższym na poziomie lokalnych samorządów zorganizowany jest system wsparcia, a obowiązujące ustawodawstwo określa procedury przyznawania odpowiednich do potrzeb form i zakresu pomocy, jak również instytucje odpowiedzialne za jej świadczenie, a co za tym idzie informowanie o przysługujących uprawnieniach – podkreślił wiceminister Szwed. I dodał, że czasie pandemii w ramach Solidarnościowego Korpusu Wsparcia Seniorów uruchomiona została ogólnopolska infolinia dedykowana seniorom. Dzwoniąc pod bezpłatny numer telefonu 22 505 11 11 (bądź też bezpośrednio do ośrodka pomocy społecznej), osoby starsze mogły zgłosić potrzebę wsparcia w czynnościach dnia codziennego, które wymagały wyjścia z domu, a które utrudnione były przez panującą pandemię.

Według ministerstwa, mechanizm udzielania pomocy w ramach Modułu I programu zakładał, że osoba przyjmująca zgłoszenie przekazywała prośbę o pomoc do właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania seniora, ośrodka pomocy społecznej/centrum usług społecznych, a następnie pracownik ośrodka pomocy społecznej/centrum usług społecznych ustalał z seniorem zakres wsparcia oraz termin pierwszej wizyty w miejscu zamieszkania w celu zweryfikowania zgłoszonej potrzeby. Po odbytej wizycie, określano szczegółowy zakres i terminy świadczenia usługi wsparcia. Tak więc w ramach Solidarnościowego Korpusu Wsparcia Seniorów wdrożono mechanizmy ułatwiające osobom starszym dostęp do informacji na temat przysługujących form wsparcia, jak również procedury, które ułatwiały przyznanie odpowiedniej do potrzeb pomocy. 

- W ustawodawstwie uregulowane zostały rozwiązania, które służą koordynacji systemu usług społecznych. Centra usług społecznych są jednostkami, które pozwalają gminom na dostosowanie świadczenia usług społecznych do potrzeb mieszkańców. Celem CUS jest koordynacja usług społecznych z różnych systemów: pomocy społecznej, polityki rodzinnej, promocji i ochrony zdrowia, kultury, edukacji publicznej, polityki prorodzinnej, wspierania osób niepełnosprawnych – zapewnia Stanisław Szwed.

Wdrożenie systemu koordynacji usług społecznych – jak twierdzi ministerstwo -  jest jednym z kluczowych kierunków przyjętej uchwałą nr 135 Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2022 r. Strategii rozwoju usług społecznych, polityki publicznej do roku 2030 (z perspektywą do 2035 r.). Strategia zakłada m.in. kierunki działań wspierających wdrożenie systemu koordynacji usług społecznych przez:

  1. promocję i upowszechnienie wśród jednostek samorządu terytorialnego funkcji koordynatora usług społecznych w celu właściwej realizacji potrzeb osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, jak również wprowadzenie zmian legislacyjnych w zakresie powołania na terenie jednostek samorządu terytorialnego koordynatora usług społecznych;
  2. promocję tworzenia Centrum Usług Społecznych jako instytucji koordynującej usługi, jak również tworzenie nowych CUS i sieciowanie istniejących CUS;
  3. prowadzenie badań i analiz w obszarze ilości, jakości i skuteczności realizowanych usług społecznych, jak również diagnozowanie bieżących potrzeb oraz analizy w zakresie przyrostu udziału osób wymagających wsparcia na terenie gminy/powiatu oraz oceny, w jaki sposób może to wpłynąć na zwiększenie/zmniejszenie zapotrzebowania na usługi społeczne świadczone w społeczności lokalnej. 

- Przyjęcie strategii wyznacza kierunki planowanych zmian, co będzie w dalszej kolejności wymagało podjęcia szeregu reform systemowych państwa, których realizacja będzie rozłożona w czasie – dodaje wiceminister Stanisław Szwed.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.