Czy z absolwentem studiów w zakresie bhp, przyjętym na roczny staż, należy zawrzeć umowę o pracę?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP W jaki sposób powinien zostać odbyty roczny staż przez osobę, która ukończyła studia bhp? Czy musi zostać z nią zawarta umowa o pracę? Czy można przyjąć ją na bezpłatny roczny staż w komórce bhp, aby uzyskała stopień specjalisty ds. bhp?

Odpowiedź

W celu nabycia tytułu specjalisty ds. bhp należy legitymować się wyższym wykształceniem kierunkowym w dziedzinie bhp oraz co najmniej rocznym stażem w służbie bhp. Staż ten można zdobyć jedynie poprzez zatrudnienie na podstawie stosunku pracy w służbie bhp.

Uzasadnienie

Zasady tworzenia, organizacji, działania, uprawnień i kwalifikacji służby bhp określają art. 237[11] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. oraz rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p.

NSA w wyroku z dnia 13 października 2006 r., I OSK 263/06, LEX nr 281409 stanął na stanowisku, że ustawodawca w sposób wyraźny wyróżnił dwie formy pełnienia funkcji w zakresie bhp. Pierwsza jest realizowana w formie służby bhp, druga – przez powierzenie wykonywania zadań tej służby. Te dwie formy realizacji obowiązku zapewnienia bhp nie są tożsame.

Zgodnie z art. 237[11] § 1 k.p., obowiązek utworzenia służby bhp (zatrudnienie etatowego pracownika) powstaje w momencie zatrudnienia więcej niż 100 pracowników. W przypadku pracodawcy zatrudniającego mniej niż 100 pracowników, może on powierzyć wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:

- zatrudnia do 10 pracowników albo

- zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W razie braku kompetentnych pracowników, zgodnie z art. 237[11] § 2 k.p., pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.

Podstawowym warunkiem, jaki musi zostać spełniony przy zlecaniu wykonywania powyższych zadań (niezależnie od formy zatrudnienia), jest posiadanie przez osobę odpowiednich kwalifikacji, o których mowa w § 4 ust. 2 r.s.b.h.p., a przez które należy rozumieć: zawód technika bhp lub ukończone studia wyższe o kierunku bądź specjalizacji w zakresie bhp, albo studia podyplomowe w zakresie bhp. W przypadku osób spoza zakładu pracy, którym pracodawca powierza wykonywanie zadań służby bhp, musi zostać spełniony warunek posiadania przez te osoby tytułu co najmniej specjalisty ds. bhp.

Zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 237[11] § 1 k.p., pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbą bhp, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bhp, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Jeżeli pracodawca utworzy służbę bhp, a więc w strukturze organizacyjnej wyodrębni taką komórkę i zatrudni w niej – na podstawie umowy o pracę (na etacie lub jego części) – pracownika służby bhp, staż na wspomnianym etacie wliczy się do stażu pracy w służbie bhp, o którym mowa w r.s.b.h.p., dzięki czemu pracownik będzie mógł po roku uzyskać tytuł specjalisty ds. bhp.

Pozostałe formy zatrudnienia, zarówno te uregulowane w przepisach prawa (np. zlecenie, praktyka studencka, wolontariat itp.), jak i nieuregulowane (np. bezpłatny staż), nie wliczają się do stażu pracy, od którego zależy staż pracy w służbie bhp.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 20 marca 2016 r.