Czy w rejonie pracy suwnicy należy nosić hełm ochronny?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP Czy w rejonie pracy suwnicy należy nosić hełm ochronny? Wzdłuż całej hali produkcyjnej biegnie torowisko suwnicy. Hala jest podzielona na linię produkcyjną i rejon serwisu. Raz w miesiącu przez dwa dni prowadzony jest serwis linii produkcyjnej, w czasie którego pracownicy, przy użyciu suwnicy, przemieszczają elementy z linii w rejon serwisu. W tym czasie w całej hali produkcyjnej przemieszczają się pracownicy. Jak traktować rejon pracy suwnicy- czy jest to rejon, w którym bezpośrednio pracuje suwnica, czy cała hala, w której znajduje się torowisko? Czy w trakcie prac serwisowych wszyscy pracownicy powinni nosić hełmy ochronne, nawet jeżeli znajdują się np. 30 m od pracującej suwnicy? Czy między linią produkcyjną a rejonem serwisu wytyczyć linię i wprowadzić obowiązek noszenia hełmów ochronnych w obszarze samej linii produkcyjnej podczas pracy suwnicy?

Odpowiedź

Nakaz noszenia hełmów ochronnych powinien obowiązywać w strefie niebezpiecznej, a taką jest strefa (rejon) pracy suwnicy. Pojęcie strefy niebezpiecznej określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.) - dalej r.m.w.m. Zgodnie z § 1 pkt 3 r.m.w.m., przez strefę niebezpieczną należy rozumieć strefę w obrębie oraz wokół maszyny, w której występuje ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownika. Przepis § 1 pkt 4 r.m.w.m. definiuje pojęcie pracownika narażonego jako pracownika znajdującego się w strefie niebezpiecznej. Pojęcia te podobnie określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228 z późn. zm.) w § 3 pkt 9-10. Strefa niebezpieczna to strefa w obrębie lub wokół maszyny, w której występuje zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia osób. Osoba narażona to osoba znajdująca się częściowo lub całkowicie w strefie niebezpiecznej. Przyjmując takie rozumienie strefy niebezpiecznej i pracownika narażonego (osoby narażonej), można przyjąć, że pracownicy opisani w pytaniu są narażeni w dniu pracy suwnicy, w miejscu pracy suwnicy i w rejonie przyległym do suwnicy, w którym suwnica (podczas pracy) może stanowić zagrożenie poprzez uderzenie pracownika elementami i osprzętem, potrącenie przez poruszającą się suwnicę, a także poprzez uderzenie „odpryskami” ze spadającego ładunku lub spadających elementów suwnicy. Niedopuszczalne jest przebywanie pracownika pod przenoszonym przez suwnicę lub podwieszonym ładunkiem. Podczas pracy suwnicy pracodawca powinien stosować się do rozdziału 2 r.m.w.m. „Wymagania dotyczące użytkowania maszyn”.

Przy ograniczonej strefie pracy suwnicy spowodowanej pracami serwisowymi, nakaz noszenia hełmów ochronnych powinien obowiązywać w strefie serwisowej. Słuszny jest pogląd, aby oznaczyć granice strefy serwisowej. Dodatkowo pracodawca powinien poinformować o tym pracowników i nakazać im noszenie hełmów w strefie serwisowej. Nasuwają się jednak wątpliwości: 1) czy w czasie serwisowym suwnica nie wjeżdża do pozostałej części hali? 2) czy pracodawca (osoba kierująca pracownikami) może zagwarantować, że pracownik z innej (niezagrożonej) części hali produkcyjnej nie znajdzie się nagle w strefie serwisowej? 3) czy stosowanie hełmów ochronnych wynika tylko z pracy suwnicy, czy może są też inne powody? Między innymi dlatego, pracodawca, po konsultacji z pracownikami, ustala stanowiska pracy i wykonywane prace na których, i przy których – pracownicy powinni stosować hełmy ochronne. Stanowią o tym art. 237[8] § 1 oraz art. 237[11a] § 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z póź. zm.).

Kazimierz Kościukiewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 26 marca 2016 r.