Czy przy pracach niebezpiecznych można zatrudniać pracownika w porze nocnej?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek stworzenia wykazu prac szczególnie niebezpiecznych oraz pracy w godzinach nocnych nie dłuższej niż 8 godzin przy wykonywaniu tych prac. Jeżeli według k.p. pora nocna przypada na godz. 21.00-7.00, czy przy pracach niebezpiecznych można zatrudniać pracownika w godzinach 18.00-06.00?

Odpowiedź

Zgodnie z art. 151[7] § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) - dalej k.p. czas pracy pracującego w porze nocnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. W omawianym przypadku nie jest możliwe wykonywanie pracy w podanych godzinach tj. w godzinach 18-6 z uwagi na naruszenie powyższych wymagań (podane ograniczenie dotyczy każdej doby w okresie rozliczeniowym, w której pracownik kwalifikuje się do grupy pracujących w nocy).

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 151[7] k.p. czas pracy pracującego w porze nocnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Wykaz prac, o których mowa, określa pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników. Powyższy przepis dotyczy ograniczenia czasu pracy w porze nocnej, nie dotyczy natomiast:

1) pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy;

2) przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii

Ponadto, należy przyjąć, iż „[…] prawną konsekwencją zakwalifikowania pracownika do grupy pracowników pracujących w nocy jest ograniczenie dobowego wymiaru czasu pracy do 8 godzin, o ile wykonuje prace szczególnie niebezpieczne lub związane ze szczególnym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Ograniczenie to dotyczy każdej doby w okresie rozliczeniowym,  w których pracownik kwalifikuje się do grupy pracujących w nocy, czyli także do takich dób pracowniczych, które nie przypadają na porę nocną. Przepis odnosi się bowiem do pracującego w nocy, a nie do pracującego w porze nocnej. Należy jednak przyjąć, że w dobach, w których pracownik nie wykonuje prac, o których mowa powyżej, ograniczenie dobowego wymiaru czasu pracy do 8 godzin nie występuje” (Komentarz do Kodeksu pracy pod redakcją B. Wagner).

Łukasz Wawszczak, autor współpracuje z publikacją  Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 21 grudnia 2015 r.