Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Czy przerwa na posiłki regeneracyjne może być tożsama z przerwą śniadaniową i trwać w tym samym czasie? Jak pracodawca powinien rozwiązać problem związany z organizacją pracy w tym czasie? Czy przerwa powinna być dłuższa niż 15 minut?
Odpowiedź
Przepisy prawa pracy nie przewidują prawa pracowników do odrębnej przerwy przeznaczonej na spożycie posiłków regeneracyjnych. Zatem, uwzględniając warunek, zgodnie z którym posiłki regeneracyjne powinny być dostępne dla pracowników po 3 – 4 godzinach pracy, pracodawca może zapewniać je m.in. w ramach przerwy wynikającej z art. 134 lub art. 141 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).
Uzasadnienie
W myśl art. 232 k.p. pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279) - dalej r.p.p.n. Przepis § 6 pkt 2 r.p.p.n. stanowi, że posiłki powinny być wydawane w czasie regulaminowych przerw w pracy, w zasadzie po 3-4 godzinach pracy.
Przepisy prawa pracy nie przewidują prawa do specjalnej przerwy przeznaczonej na spożycie posiłków regeneracyjnych przewidzianych w r.p.p.n. Zatem, pracodawca może zapewniać posiłki regeneracyjne w ramach przerw przewidzianych w przepisach kodeksu pracy. Przy czym, żeby zrealizować wymóg § 6 pkt 2 r.p.p.n. powinien czas przerwy wyznaczyć po 3 – 4 godzinach pracy.
Przepisy prawa pracy gwarantują pracownikom, przy spełnieniu określonych warunków, przerwy w czasie pracy, które mają na celu regenerację sił pracownika, załatwienie jego prywatnych spraw lub spożycie posiłku. Stosownie do art. 134 k.p. pracownikowi, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, przysługuje prawo do przerwy w pracy trwającej 15 minut. Przerwa ta jest przerwą gwarantowaną w rozumieniu obowiązujących przepisów. Oznacza to, że jeśli zaistnieją przesłanki przewidziane w przepisie, tzn. jeśli pracownika obowiązuje co najmniej 6 godzinny dobowy wymiar czasu pracy, to nie można go pozbawić prawa do 15 minut przerwy. Co ważne taka przerwa jest wliczana do czasu pracy i przysługuje pracownikowi niezależnie od innych przerw, np. z tytułu pracy przy monitorze czy też na gimnastykę lub wypoczynek przysługujące pracownikowi niepełnosprawnemu. Przerwa 15-minutowa jest zagwarantowana ustawowo. Nie ma przeszkód, aby pracodawca z własnej inicjatywy, ustalił dłuższą przerwę. Artykuł 141 k.p. umożliwia pracodawcy wprowadzenie 60-minutowej przerwy w czasie pracy na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych, która nie jest ani wliczana do czasu pracy, ani płatna. Przerwa ta nie zastępuje jednak 15 minutowej przerwy gwarantowanej przez art. 134 k.p., którą pracodawca musi wprowadzić, jeśli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin. Przerwę 60 minutową wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Grzegorz Łyjak, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 24 kwietnia 2016 r.