Odpowiedź:
Pracodawca może w przypadku pracowników, o których mowa w pytaniu wprowadzić tzw. ruchomy czas pracy. Wówczas ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie będzie stanowiło pracy w godzinach nadliczbowych.
Uzasadnienie:
Od 23 sierpnia 2013 r. na podstawie art. 1401 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. pracodawcy mogą stosować do pracowników rozkład czasu pracy z ruchomymi godzinami rozpoczęcia i zakończenia pracy. W takich rozkładach ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Ruchomy czas pracy może być stosowany w dwóch odmianach:
– jako ustalanie rozkładów czasu pracy przewidujących różne godziny rozpoczynania pracy w dniach pracy pracowników,
– jako określanie przedziału czasu, w którym pracownik powinien podjąć pracę.
W pierwszym przypadku pracodawcy mogą ustalać rozkłady czasu pracy przewidujące różne godziny rozpoczynania pracy przez pracowników w poszczególnych dobach, w tym również w taki sposób, że w kolejnym dniu pracownik może rozpoczynać pracę wcześniej niż w dniu poprzednim. Praca w niezakończonej dobie pracowniczej nie stanowi tu pracy w godzinach nadliczbowych. Również w takim rozkładzie pracodawca ma obowiązek zachować odpoczynek dobowy i tygodniowy, o których mowa w art. 132 i 133 k.p.
Pracodawcy mogą też ustalać rozkłady czasu pracy, w których wyznaczają przedział czasu, w którym pracownicy są obowiązani stawić się do pracy. Również w takim rozkładzie, w sytuacji gdy pracownik w kolejnym dniu rozpocznie pracę o wcześniejszej godzinie niż w dniu poprzednim, to taka praca nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. W rozkładzie takim również należy przestrzegać przepisów dotyczących odpoczynku dobowego i tygodniowego.
Ruchomy czas pracy może być wprowadzony:
1) w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi; jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca może uzgodnić treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 24125a k.p., albo
2) w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.
Rozkłady z ruchomym czasem pracy mogą też być stosowane na pisemny wniosek pracownika (art. 150 § 3 i 5 k.p.).
Ruchomy czas pracy musi być wyraźnie wprowadzony i bez zastosowania odpowiedniej procedury trudno przyjąć, że u pracodawcy obowiązuje ruchomy czas pracy. W sytuacji, gdy ruchomy czas pracy nie został prawidłowo wprowadzony, a pracownik zostanie wezwany kolejnego dnia na godzinę wcześniejszą, to wystąpi praca w godzinach nadliczbowych w niezakończonej dobie pracowniczej.
Magdalena Rycak, autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 28 października 2014 r.
Czy pracownikom zatrudnionym w równoważnym systemie czasu pracy można zlecić pracę w godzinach nocnych?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych W dziale dyspozycji jest zgodnie z regulaminem wykonywana praca w ruchu ciągłym z możliwością przedłużenia czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień z czterotygodniowym okresem rozliczeniowym. W tym samym dziale trzech pracowników pracuje w systemie równoważnym.Czy tworząc harmonogram dla tych trzech pracowników można przewidzieć pracę w nocy, popołudniu w dniach wolnych od pracy z zachowaniem przepisów dotyczących odpoczynku i z zastrzeżeniem, iż ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie będzie stanowiło pracy w godz. nadliczbowych?Okres rozliczeniowy wynosi jeden miesiąc.