Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Czy pracownik, który w zakresie obowiązków ma obsługę półautomatu spawalniczego, może obsługiwać go w oparciu o szkolenie wewnętrzne (np. po odbyciu szkolenia stanowiskowego)?

Czy wymagane jest przeprowadzenie takiego szkolenia przez jednostkę upoważnioną?

Jakie są wymagania prawne w tym zakresie, które bezwzględnie musi spełnić pracodawca (nie chodzi tu o zapoznanie z zagrożeniami a o kwalifikacje do wykonywania zadania)? Podobne wątpliwości pojawiają się z uprawnieniami do tzw. przepalania tlenem (dawniej prace te wykonywali wycinacze, obecnie - upalacze).

Odpowiedź

Dla pracownika, który w swoim zakresie obowiązków ma obsługę półautomatu spawalniczego nie wystarczy przeprowadzenie szkolenia stanowiskowego, lecz wymagane jest przeprowadzenia takiego szkolenia przez upoważnioną do tego jednostkę.

Uzasadnienie

Zgodnie z § 27 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470) – dalej r.b.h.p.s. prace spawalnicze powinny być wykonywane przez osoby posiadające „Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia”, „Świadectwo egzaminu spawacza” lub „Książkę spawacza”, wystawiane w trybie określonym w odrębnych przepisach i Polskich Normach. „Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia” niezbędne jest do procesów: ręcznego cięcia termicznego, zgrzewania, ręcznego lutowania oraz zmechanizowanego i automatycznego wykonywania prac spawalniczych.

W Polsce uprawnienia do pracy w charakterze spawacza uzyskuje się na podstawie szkolenia i zdanego egzaminu. Zasady egzaminowania spawaczy reguluje norma PN-EN 287-1:2005 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy. Spawanie. Część 1: stale oraz sukcesywnie ustanawiane normy serii PN-EN ISO 9606. Potwierdzeniem ukończenia szkolenia i zdania egzaminu jest „Świadectwo egzaminu spawacza”, wystawione według wzorów ujętych w normach. Tradycyjnie stosowane są również „Książeczki spawacza”, upoważniające do pracy w charakterze spawacza w zakresie uzyskanych uprawnień. Uprawnienia spawalnicze wpisane do książki spawacza ważne są tylko ze „Świadectwem egzaminu spawacza”. W Polsce uprawnienia spawaczom nadają trzy instytucje:

- Instytut Spawalnictwa w Gliwicach,

- Urząd Dozoru Technicznego,

- Polski Rejestr Statków.

Uprawnienia spawacze nabywa się podczas egzaminu kwalifikacyjnego przeprowadzanego w zależności od rodzaju spawanego materiału, według Polskich Norm:

PN-EN ISO 9606-1:2014-02 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy. Spawanie. Część 1: Stale

PN-EN ISO 9606-2:2007 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy. Spawanie. Część 2: Aluminium i stopy aluminium

PN-EN ISO 9606-3:2001 Egzaminowanie spawaczy. Spawanie. Część 3: Miedź i stopy miedzi

PN-EN ISO 9606-4:2001 Egzaminowanie spawaczy. Spawanie. Część 4: Nikiel i stopy niklu

PN-EN ISO 9606-5:2002 Egzaminowanie spawaczy. Spawane. Część 5: Tytan i stopy tytanu, cyrkon i stopy cyrkonu.

Świadectwo z egzaminu kwalifikacyjnego (nie zaś uprawnienia!) jest ważne dwa lata, pod warunkiem, że spawacz nie miał przerwy w pracy w zakresie swoich kwalifikacji dłuższej niż sześć miesięcy. Powyższe potwierdzane jest przez nadzór spawalniczy, na świadectwie egzaminu spawacza.

Krzysztof Zamajtys, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 18 września 2015 r.