Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Ocena, czy określone stanowiska pracy należą do prac wykonywanych w szczególnym charakterze zależy od pracodawcy. Na podstawie opisu zawartego w pytaniu nie wydaje się, żeby praca przy kolejowych robotach budowlanych zaliczała się do prac wymienionych w pkt 5 wykazu prac o szczególnym charakterze.
Możliwość uznania danego pracownika za pracującego w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zależy od tego, czy wykonywane przez niego prace odpowiadają warunkom określonym w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p. Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy (art. 3 ust. 1 u.e.p.).

Natomiast prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy (art. 3 ust. 2 u.e.p.).
Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, odpowiednie prace (odpowiednio art. 3 ust. 4 i 5 u.e.p.).
Z powyższego przytoczenia przepisów wynika, że bardzo istotne jest spełnienie wszystkich warunków określonych w u.e.p., przede wszystkim rodzaj pracy wykonywanej przez pracowników. O uznaniu pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach decyduje pracodawca (art. 41 ust. 4 u.e.p.), ale przewidziano również sytuację, że ocena pracodawcy budzi wątpliwości (art. 41 ust. 5 i 6 informowanie pracownika o wpisie do ewidencji i możliwość wniesienia skargi do Państwowej Inspekcji Pracy i dokonania ustaleń przez PIP). Dlatego najważniejsza jest ocena stanowiska pracy dokonana przez pracodawcę. Należy jednak podkreślić, że z opublikowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Centralny Instytut Ochrony Pracy poradnika "Zasady kwalifikacji prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze", wynika, że o zakwalifikowaniu wskazanych w pytaniu prac do wykonywanych w szczególnym charakterze zadecydowała odpowiedzialność za bezpieczeństwo publiczne (przede wszystkim w razie wystąpienia awarii lub sytuacji nadzwyczajnych) i kierowanie określonym pojazdami, co wpływa na konieczność zapewnienia wykonywania tych działań przez osoby o nieobniżonej sprawności psychofizycznej. Dlatego, mimo że bez szczegółowej znajomości sytuacji nie można dokonać jednoznacznej oceny, wydaje się, że prace opisane w pytaniu do tej kategorii nie należą.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.