Czy praca wykraczająca poza harmonogramowe godziny pracy to zawsze nadgodziny?

Jeżeli pracownik wykonuje pracę, w wyniku której pracował dłużej niż przewidziana dla niego dobowa norma czasu pracy, to w takiej sytuacji dochodzi do pracy w godzinach nadliczbowych,wyjaśnia Joanna Kaleta, ekspert Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

W szpitalu obowiązuje podstawowy system pracy. Pracownik administracyjny pracuje w godzinach 8:00-16:00. Dodatkowo przyszedł do pracy na godzinę 22:00 i został do 13:00 następnego dnia.

Które godziny należy zaliczyć do nadgodzin?

Odpowiedź: pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykraczająca poza harmonogramowe godziny pracy pracownika, a zatem zarówno ta wykonywana przed obowiązującą pracownika godziną rozpoczęcia pracy, jak też ta świadczona po godzinach normalnej pracy pracownika.

Uzasadnienie: zgodnie z art. 151 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p., pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.

Dobowa oraz tygodniowa norma czasu pracy określona została w art. 129 k.p. Zgodnie z nim czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Jeżeli zatem pracownik wykonuje pracę, w wyniku której okazuje się, że pracował dłużej niż przewidziana dla niego dobowa norma czasu pracy, ustalona zgodnie z art. 129 k.p. lub w systemie równoważnym – przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, to w takiej sytuacji dochodzi do pracy w godzinach nadliczbowych z powodu przekroczenia dobowej normy czasu pracy (rekompensowanej 50% lub 100% dodatkiem do wynagrodzenia).

Polecamy: Godziny nadliczbowe - przekroczenie dobowej i tygodniowej normy czasu pracy

Przepisy prawa pracy nie przesądzają jednak wprost, jakie dokładnie godziny pracy pracownika stanowić będą pracę w godzinach nadliczbowych. Generalnie stwierdzić należy, iż pracą nadliczbową będą wszystkie godziny pracy przepracowane przez pracownika poza obowiązującym go rozkładem (harmonogramem) czasu pracy.

Rozliczenie czasu pracy pracownika wskazanego w pytaniu powinno zatem wyglądać następująco:

- praca od godz. 22:00 do 8:00 – stanowi pracę nadliczbową wynikającą z przekroczenia dobowej normy czasu pracy. Z tytułu tej pracy pracownikowi przysługuje albo czas wolny (udzielony zgodnie z art. 1512 k.p.) albo dodatkowe wynagrodzenie (na które składa się normalne wynagrodzenie za wszystkie dodatkowo przepracowane godziny oraz dodatki: 100% - za godziny pracy nadliczbowej przypadającej w porze nocnej oraz 50% za pozostałe godziny – zgodnie z art. 1511 k.p.).

- praca od godz. 8:00 do godz. 13:00 – stanowi natomiast pracę w harmonogramowych godzinach pracy pracownika, z tytułu której nie należy się pracownikowi żadna dodatkowa gratyfikacja.