Odpowiedź:
1. Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
2. Pracodawca ustalając wskaźnik potrzebny do obliczenia wpłat na PFRON powinien uwzględniać także osoby legitymujące się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy.
Uzasadnienie:
Zgodnie z ogólną definicją zawartą w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) – dalej u.r.z.n. niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.
U.r.z.n. w art. 1 definiuje osoby niepełnosprawne jako osoby, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:
- o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, lub
- o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub
- o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia.
Z powyższego wynika, iż status osoby niepełnosprawnej jest równoznaczny z uzyskaniem jednego z wymienionych powyżej orzeczeń.
Orzeczenia powiatowych zespołów: u.r.z.n. ustaliła trzy następujące stopnie niepełnosprawności:
- lekki stopień niepełnosprawności,
- umiarkowany stopień niepełnosprawności,
- znaczny stopień niepełnosprawności.
Orzeczenia innych organów: w systemie orzecznictwa można się spotkać z innymi instytucjami, których orzeczenia traktowane są na równi z orzeczeniami o niepełnosprawności. Obok powiatowych i wojewódzkich zespołów obecnie także Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) może wydawać orzeczenia, które określają możliwości zatrudnienia osoby niepełnosprawnej.
Orzeczenia o niezdolności do pracy – zgodnie z art. 5 u.r.z.n. wydane obecnie przez lekarza orzecznika ZUS:
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Pracodawca dokonujący wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i wypełniając deklaracje i informacje sprawozdawcze obowiązany jest prawidłowo wyliczyć stan zatrudnionych pracowników ogółem oraz osobno stan zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych (w osobach i etatach), na podstawie art. 21 u.r.z.n. Przepis ten stanowi: "1. Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany, z zastrzeżeniem ust. 2-5 i art. 22, dokonywać miesięcznych wpłat na Fundusz, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. 2. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%".
Dlatego też pracodawca ustalając wskaźnik potrzebny do obliczenia wpłat na PFRON powinien uwzględniać także osoby legitymujące się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy. Pamiętać należy jedynie o wyłączeniach z art. 21 ust. 5 u.r.z.n., np. nie wliczamy pracownika niepełnosprawnego przebywającego na urlopie bezpłatnym.
Mateusz Brząkowski, autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 14.09.2015 r.