Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Czy można dokonywać montażu podzespołów na elemencie zawieszonym na suwnicy?
Odpowiedź
Na pytanie dotyczące dopuszczalności montażu podzespołów na elemencie zawieszonym na suwnicy można odpowiedzieć na podstawie przepisów rozproszonych, stosując się do sytuacji analogicznych. W pytaniu brak jest bliższych danych na temat podwieszonego elementu i podzespołów, wysokości, na jakiej montowane będą podzespoły, organizacji pracy i stosowanych zabezpieczeń. Nie ulega jednak wątpliwości, że, poza nielicznymi wyjątkami, nie można organizować stanowisk pracy pod zawieszonymi ładunkami. Pod zawieszonym ładunkiem nie powinni przebywać pracownicy, nawet chwilowo, szczególnie wtedy, gdy istnieje ryzyko upadku przedmiotów. W opisanym przypadku takie ryzyko istnieje, chyba że organizacja i charakter pracy je wyklucza. Na elementach podwieszonych na suwnicy teoretycznie można montować podzespoły, pod warunkiem zapewnienia, że pracownik znajduje się poza strefą zagrożenia (np. z boku), odpowiednio zabezpieczony tak, że upadający przedmiot (zawieszony lub montowany) nie zagrozi bezpieczeństwu tego pracownika. Dopuszczenie takiej możliwości musiałoby być poprzedzone ustaleniem bezpiecznej organizacji pracy, przeprowadzeniem oceny ryzyka zawodowego, przygotowaniem odpowiednich zabezpieczeń, sporządzeniem odpowiedniej instrukcji bhp, przeszkoleniem pracowników z zakresu bezpiecznego wykonywania pracy oraz z zakresu dostarczonej im instrukcji bhp. W praktyce zapewnienie, iż pracownicy nie znajdą się w strefie zagrożenia jest mało prawdopodobne - zależy to od charakteru pracy, sposobu jej wykonania, wysokości podwieszonego elementu, ciężaru montowanych podzespołów, wyznaczonej strefy zagrożenia, zabezpieczeń, a także od innych czynników, których w pytaniu nie uwzględniono lub czynniki te pominięto. Niezależnie od zagrożenia spowodowanego upadkiem przedmiotów (urazy spowodowane uderzeniem lub przygnieceniem), może również wystąpić w opisanej pracy uciążliwość pracy (ze zdrowotnymi konsekwencjami) spowodowana brakiem lub niezachowaniem właściwych warunków ergonomii pracy (ręce wyciągnięte do góry, niewygodna pozycja ciała).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) w § 51 ust. 2 stanowi m.in.: iż montaż maszyn powinny odbywać się przy zachowaniu wymagań bhp oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej. Miejsce i sposób zainstalowania oraz użytkowania maszyn powinny uwzględniać minimalizację ryzyka zawodowego, w szczególności poprzez: 1) zapewnienie dostatecznej przestrzeni pomiędzy ruchomymi częściami maszyn a ruchomymi lub stałymi elementami otoczenia; 2) zapewnienie, aby wszystkie używane lub produkowane materiały bądź energia były w bezpieczny sposób dostarczane i odprowadzane ze stanowiska pracy.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.) w § 6 ust. 5 stanowi, iż pracownicy nie powinni przebywać pod wiszącymi ładunkami, o ile nie jest to konieczne dla sprawnego wykonywania pracy. Jeżeli jednak zachodzi taka konieczność, pracodawca powinien zapewnić bezpieczeństwo pracownikom i właściwe zabezpieczenie wiszących ładunków.
Kazimierz Kościukiewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 10 października 2015 r.