Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
Niestety nie może, ponieważ laptop nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) – dalej r.m.e. Zgodnie z § 4 r.m.e. pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do rozporządzenia. Ponadto pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie prawidłowej organizacji tych stanowisk, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia w sposób zapewniający spełnienie wymagań bhp.
Dlaczego laptop nie spełnia tych wymagań? Otóż głównie z przyczyn konstrukcyjnych, w laptopie bowiem klawiatura stanowi jeden zespół z komputerem i monitorem. Tymczasem klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia stanowiska pracy, a jej konstrukcja powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Klawiatura powinna mieć w szczególności możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 015° oraz odpowiednią wysokość, tzn. wysokość środkowego rzędu klawiszy alfanumerycznych z literami A, S, D..., licząc od płaszczyzny stołu, nie powinna przekraczać 30 mm dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury.
Klawiatura laptopa jest pozioma, wskutek czego użytkownik jest zmuszony do większego niż przy klawiaturze oddzielnej, zginania rąk w nadgarstkach, co może prowadzić do dolegliwości powodowanych powstaniem schorzenia, noszącego nazwę “zespołu cieśni nadgarstka”. Jest to stan chorobowy powstały w wyniku długotrwałego ucisku nerwu biegnącego w kanale nadgarstka, czego objawami jest mrowienie w nadgarstku i w okolicy kciuka, drętwienie palca wskazującego, środkowego i serdecznego, osłabienie chwytu oraz brak precyzji i ograniczenie ruchów. Ponadto może pojawić się utrudnione zaciśnięcie ręki w pięść i wypadanie z ręki trzymanych przedmiotów.
Natomiast monitor powinien być tak usytuowany, by jego górna krawędź znajdowała się na poziomie oczu operatora. Ekran laptopa, ustawionego np. na biurku (nie mówiąc o trzymanym na kolanach), znajduje się za nisko, co zmusza użytkownika do pochylania głowy, powodującego zwiększone napięcie mięśni karku i barków. Długotrwała praca w takiej pozycji powoduje ból karku, który jest skutkiem wielogodzinnej pracy przed zbyt nisko usytuowanym monitorem komputera, wymagającym nadmiernego pochylania głowy i długotrwałego utrzymywania jej w tej pozycji. W rezultacie kark lub ramiona drętwieją, a każde poruszenie głową powoduje ból. Gdy ból pojawia się od czasu do czasu i ma związek z wielogodzinnym siedzeniem przy komputerze, można doraźnie zastosować automasaż oraz ćwiczenia rozluźniające mięśnie karku i barków.
Podobno są prowadzone próby ze skonstruowaniem “stacji dokującej” dla laptopa, umożliwiającej korzystanie z oddzielnej klawiatury i “myszki” oraz umieszczenie ekranu laptopa na odpowiedniej wysokości, ale wątpliwe, czy będzie to miało sens ekonomiczny i praktyczny w odniesieniu do stałej pracy na stanowiskach komputerowych.
Trzeba przypomnieć, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom albo łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego, albo co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Przerwy te, należy przeznaczać na wspomniany wyżej masaż i ćwiczenia rozluźniające. Gdy jednak dolegliwości bólowe utrzymują się dłużej i pojawiają często, należy skonsultować się z lekarzem, bo z lekceważenia tych objawów wynikną tylko poważniejsze kłopoty zdrowotne.
Pamiętać też trzeba o obrotowym krześle z podłokietnikami, regulowanym oparciem i wysokością oraz o matowym, najlepiej jasnym biurku i prawidłowym oświetleniu, bo podczas pracy przy komputerze na dolegliwości narażone są nie tylko nadgarstki i kark, lecz także oczy. Tak więc pracodawca urządzający komputerowe stanowiska pracy powinien pamiętać o spełnieniu minimalnych wymagań bhp oraz ergonomii, określonych w załączniku do r.m.e.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.