W zakresie pracy sezonowej przewidziano preferencje dla obywateli 6 państw (Ukrainy, Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Rosji). Ułatwienia te polegają na zwolnieniu z tzw. testu rynku pracy, możliwości uzyskania wpisu wielosezonowego (do 3 lat) oraz możliwości powierzenia innej pracy niż sezonowa na okres do 30 dni.
Obywatele tych państw mogą także korzystać z możliwości podjęcia pracy w trybie uproszczonym na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (zmodyfikowana i uszczelniona „stara” procedura oświadczeniowa). W przypadku krótkotrwałego zatrudnienia cudzoziemca (do 6 miesięcy w ciągu 12 miesięcy) do prac niesezonowych w ustawie przewidziano łatwiejsze, niż na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów, przedłużenie współpracy z danym cudzoziemcem zatrudnionym przez co najmniej 3 miesiące na podstawie umowy o pracę, bowiem po okresie pracy na podstawie oświadczenia, praca cudzoziemca będzie uznana za legalną w trakcie oczekiwania na rozpatrzenie wniosku o zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Więcej na temat oświadczeń >>
Nowelizacja wprowadziła też nowy typ zezwolenia - zezwolenie na pracę sezonową. W odróżnieniu od innych zezwoleń będzie wydawane przez starostę (powiatowe urzędy pracy). Zezwolenie na pracę sezonową uprawnia każdego cudzoziemca do wykonywania pracy w Polsce w rolnictwie, ogrodnictwie i turystyce (szczegółowo podklasy są wskazane w rozporządzeniu) przez 9 miesięcy w roku kalendarzowym. Więcej na temat zezwoleń >>
Poniżej odpowiedzi na pytania dot. wprowadzonych zmian, które najczęściej trafiają do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:
1. Dlaczego dla pracy sezonowej jest wzór potwierdzenia zgłoszenia się cudzoziemca do pracy, a nie ma dla oświadczenia?
Art. 88z ust. 13: informacja o podjęciu pracy w związku z oświadczeniem (dowolny, ale zrozumiały tekst) może być dokonana pisemnie lub w formie elektronicznej zrównanej z pisemną.
Art. 88p ust.7 i projekt rozporządzenia wykonawczego: forma oświadczenia o zgłoszeniu się cudzoziemca, który wjechał na terytorium RP w celu wykonywania pracy sezonowej (po wpisie wniosku do ewidencji), jest określona, aby wskazywało ono datę wjazdu i planowany dzień zakończenia pracy oraz adres zakwaterowania cudzoziemca.
W przypadku zezwolenia na pracę sezonową wydanego dla cudzoziemca, który przebywał w Polsce, oddzielna informacja o zgłoszeniu się cudzoziemca nie jest wymagana.
2. Czy można zatrudnić do prac sezonowych obywatela Wietnamu?
Tak. Przepisy dot. pracy sezonowej dotyczą w zasadzie obywateli wszystkich państw trzecich. Tylko kilka przepisów upraszczających procedurę dotyczy obywateli 6 państw z obszaru b. ZSRR.
3. Jeśli ktoś ma ogródek i nie prowadzi działalności gospodarczej, to czy może zatrudnić Ukraińca do pracy w nim?
Jeżeli ktoś nie prowadzi działalności rolniczej, ale potrzebuje pracownika z Ukrainy do pracy w ogrodzie, zatrudnienie będzie miało miejsce prawdopodobnie w ramach podklasy PKD 97.00.Z (gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników). W takim przypadku osoba zatrudniająca powinna złożyć oświadczenie lub wniosek o zezwolenie na pracę.
4. Czy pracodawca będący agencją pracy tymczasowej powinien przy okazji składania wniosku o zezwolenie na pracę sezonową podawać swoją podklasę PKD (jako prowadzącego usługę udostępniania pracowników) czy podklasę PKD pracodawcy użytkownika?
Zgodnie z przepisami ustawy oraz projektem rozporządzenia należy podać podklasę PKD pracodawcy użytkownika. Pracownik tymczasowy, pomimo zatrudnienia przez agencję pracy tymczasowej, wykonuje pracę w zakresie działalności pracodawcy użytkownika (na jego rzecz i pod jego kierownictwem).
5. Czy cudzoziemiec wykonujący pracę sezonową może jednocześnie na np. oświadczeniu lub zezwoleniu na pracę wykonywać inną pracę?
Tak, o ile posiada zezwolenie, oświadczenie lub spełni inne warunki zwolnienia z wymogu posiadania zezwolenia na pracę.
6. Czy można złożyć wniosek o zezwolenie na pracę sezonową dla cudzoziemca, który jest już w Polsce, ponieważ wcześniej wjechał w ramach ruchu bezwizowego?
Tak. Jeżeli cudzoziemiec wjechał na terytorium RP w ramach ruchu bezwizowego, ale w celu innym niż wykonywanie pracy sezonowej (nie posiadał zaświadczenia o wpisie wniosku do ewidencji wniosków) podmiot powierzający pracę może wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową. W takim przypadku zezwolenie może być wydane tylko na okres pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jaki pozostał cudzoziemcowi do wykorzystania. W takim przypadku nie ma możliwości przedłużenia pobytu w związku z wykonywaniem pracy sezonowej. Natomiast w przypadku gdy cudzoziemiec wjechał do Polski w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na prace sezonową, ale nie podjął pracy u wnioskodawcy, inny podmiot powierzający wykonywanie pracy występuje z wnioskiem o przedłużenie zezwolenia na prace sezonową. W celu przedłużenia pobytu cudzoziemiec może wystąpić o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na pracę sezonową.
7. Czy jest procedura odwoławcza od wydania zezwolenia na pracę sezonową?
Tak – od decyzji przysługuje odwołanie na podstawie art. 127 § 1 K.p.a. Zezwolenie na pracę (w tym zezwolenie na pracę sezonową) jest decyzją (art. 2 ust. 1 pkt 43a ustawy). Odmowa wydania zezwolenia na pracę następuje również w drodze decyzji.
8. Na jaki okres wydawane jest zezwolenie na pracę sezonową w procedurze wielosezonowej – czy od razu na trzy lata, czy po wjeździe cudzoziemca i dopełnieniu formalności przez pracodawcę w każdym roku drugim i trzecim?
Poprawna jest druga odpowiedź. Art. 88q dotyczy jedynie wpisu wniosku do ewidencji na kolejne 3 lata. Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową został wpisany do ewidencji, zezwolenie na pracę sezonową wydaje się po wjeździe cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przedstawieniu przez pracodawcę m.in. kopii dokumentu uprawniającego cudzoziemca do pobytu na terytorium RP (art. 88p ust. 7). W pierwszym roku cudzoziemiec, który wjechał do Polski w celu wykonywania pracy sezonowej, nie będzie posiadał dokumentu uprawniającego do pobytu w drugim i trzecim roku. Tak więc nie można od razu wydać zezwolenia na pracę w drugim i trzecim roku.
9. Ile razy można przedłużyć zezwolenie na pracę sezonową?
Bez ograniczeń w ramach 9–miesięcznego okresu w ciągu roku kalendarzowego liczonego od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym.
10. Ile razy można wydać zezwolenie na pracę sezonową cudzoziemcowi będącemu w RP?
Nie ma ograniczeń, o ile okres, na jaki wydano zezwolenia, liczony łącznie z okresami określonymi w poprzednio wydanych zezwoleniach i przedłużeniach zezwoleń na pracę sezonową dla danego cudzoziemca, nie przekroczy 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego.
11. Czy wykonywanie pracy na podstawie oświadczenia jest możliwe przez 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, czy przez 180 dni w ciągu kolejnych 12 miesięcy?
Nie jest wymagana ciągłość wykonywania pracy przez cudzoziemca przez 6 miesięcy. Art. 114 Kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści. Z tego powodu przyjęto, że 6 miesięcy jest równe 180 dniom.
12. Jak weryfikować długość pracy cudzoziemca na podstawie oświadczeń w różnych częściach Polski?
Dane o podjęciu i zakończeniu pracy będą przetwarzane w systemie teleinformatycznym. Będą one pochodziły z informacji przekazywanych przez pracodawcę lub cudzoziemca oraz z domniemań ustawowych przewidzianych w art. 88z ust. 14 i 16.