Problem prawny powstał na tle umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Powodowie Katarzyna K. i Jerzy S. wystąpili przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń na Życie o unieważnienie kontraktu i odszkodowanie.
Kłopoty zaczęły się w wyniku podpisania umowy kredytu hipotecznego w ramach programu "Rodzina na swoim". Powodowie otrzymali 400 tys. złotych na 360 miesięcy, w celu zakupu mieszkania. Ponadto dołączona do umowy była cesja roszczenia przysługująca powodom wobec dewelopera o zwrot wniesionych środków własnych w wysokości ponad 168 tys. złotych.
Umowa kredytu związana z licznymi warunkami
Zawarcie kredytu hipotecznego uzależnione było od jednoczesnego podpisania umowy pożyczki z bankiem G. na sumę 27 tys. zł. , z której miano pokryć koszty umowy na życie. Zawarcie tej umowy ubezpieczeniowej było warunkiem wypłaty kredytu. Z kolei składka miesięczna umowy ubezpieczenia na życie (Libra) wynosiła 434 zł.
Z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia pod nazwą produktu Libra, marża obciążająca kredytobiorców została obniżona do 0,5 proc. Zaprzestanie płacenia składek polisy oznaczałoby - według umowy - utratę korzystnej marży.
Czytaj też: SN: Polisolokata małym drukiem i zawile - to nieuczciwa praktyka
Kolejnym warunkiem otrzymania kredytu było zawarcie umowy cesji wierzytelności z umowy z deweloperem z sierpnia 2020 r. A warunkiem otrzymania pożyczki było dostarczenie bankowi wypełnionej deklaracji ubezpieczenia nieruchomości od pożaru i "grupowego ubezpieczenia ochrony prawnej tytułu prawnego do nieruchomości". W razie niespełnienia tych wymogów, bank miał prawo wstrzymać powodom wypłaty.
Powodowie byli zapewniani przez pośrednika o nieodpłatności jego usług. Powodowie nie byli zainteresowani zakupem dodatkowych produktów, więc zwrócili się do pośrednika o wyjaśnienia. Doradca wyjaśniał, że środki z ubezpieczenia wpłacane są na fundusz kapitałowy. A zgromadzony kapitał posłuży spłacie kredytu.
Wypowiedzenie umowy
Doradca nie poinformował jednak, że towarzystwo ubezpieczeniowe na życie i bank tworzą jedną grupę kapitałową.
Powódka Katarzyna K. wniosła stosowne opłaty, łącznie 44 tys. zł. Przeniosła na bank w formie cesji umowę grupowego ubezpieczenia na życie.
Jednak już w trzy lata po podpisaniu umów, w czerwcu 2013 r. wniosła o rozwiązanie umowy kredytu z powodu wprowadzenia w błąd przez pośrednika ( uchylenie się od skutków umowy na skutek błędu). Powodowie zostali pozbawieni korzystania ze środków z ubezpieczania w ramach produktu Libra.
Bank w lutym 2014 r. odmówił rozwiązania umowy, gdyż uznał, że powodowie zaakceptowali wszystkie warunki.
Sąd unieważnia umowę
Powodowie wnieśli sprawę do sądu i wygrali. Sąd Rejonowy orzekł, że niedopuszczalne jest nierzetelne informowanie o warunkach umów np. że był wybór między zapłaceniem prowizji od kredytu albo przystąpienie do umowy na życie.
Niedopuszczalne było też informowanie przez pośrednika o rzekomych korzyściach wynikających z produktu Libra bez wskazania ryzyka, jakie się z tym wiążą.
Sąd I instancji przyjął, że zachowanie pośrednika to były nieuczciwe praktyki, sprzeczne z dobrymi obyczajami w rozumieniu art. 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwych praktykach rynkowych.
Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd oraz agresywną praktykę rynkową.
Sąd Rejonowy dodał, że nastąpił istotny błąd po stronie powodów, wyczerpujący dyrektywę art. 84 par. 2 kc. Wobec tego sąd unieważnił umowę ubezpieczenia z produktu Libra, a także umowę pożyczki, która miała spłacać ubezpieczenie.
Wątpliwości sądu II instancji
Od wyroku sądu I instancji apelację złożyło Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie. Sąd Apelacyjny powziął wątpliwość, co do art. 12 ust.1 pkt. 4 ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym możliwe jest unieważnienie jedynie wybranych postanowień umownych, czy też skuteczne żądanie unieważnienia musi dotyczyć całej umowy?
A także czy unieważnienie umowy stanowi niezbędną przesłankę roszczenia odszkodowawczego, powodująca wzajemny zwrot świadczeń.
Zagadnienia te Sąd Apelacyjny przedstawił Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego, która zajmie się nimi 11 września br.
Sygnatura akt III CZP 80/19
Cena promocyjna: 22.8 zł
Cena regularna: 228 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 45.6 zł
