W 2019 r. adwokaci i radcowie prawni dostali możliwość reprezentowania stron przed Urzędem Patentowym RP w zakresie znaków towarowych, wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych. Rok później ustawodawca przesądził, że rzecznik patentowy może reprezentować klienta we wszystkich sprawach dotyczących zdefiniowanej w kodeksie postepowania cywilnego własności intelektualnej, a nie tylko w sprawach wąsko rozumianej własności przemysłowej.
Zmiany te spowodowały, że zawody rzecznika patentowego oraz adwokata i radcy prawnego zbliżyły się do siebie. Od kilku lat pojawiają się głosy, by podobnie unormować także zasady wykonywania tych profesji oraz pozycję ich samorządów. Wiele wskazuje, że postulaty te doczekają się realizacji. Wkrótce Ministerstwo Rozwoju i Technologii ma zaprezentować projekt nowelizacji ustawy o rzecznikach patentowych. Jego założenia zostały już opublikowane w wykazie prac rady ministrów (nr UD189).
Toga dla rzecznika patentowego
Poniekąd symbolicznym zrównaniem rzeczników z adwokatami i radcami ma być nałożenie na tych pierwszych obowiązku występowania przez sądami w togach. Uściślając, projektodawca zapowiada, że będzie to „strój urzędowy”, który określi w drodze rozporządzenia minister sprawiedliwości, po zasięgnięci opinii Krajowej Rady Rzeczników Patentowych. Środowisko nie ma jednak wątpliwości, że chodzi o togi. Prawo o adwokaturze i ustawa o radcach prawnych również nie posługują się słowem „toga”, a wspominają o „stroju urzędowym”, który ustala resort sprawiedliwości przy udziale właściwych samorządów.
- Chociaż projektodawca zapowiedział, że strój urzędowy będzie służył do występowania przed sądem, w praktyce zapewne będzie obowiązywał także jako strój rzecznika patentowego występującego w sprawach spornych, które są rozstrzygane przez Kolegium orzekającego ds. Spornych Urzędu Patentowego RP – zwraca uwagę Dagmara Miler, adwokatka, rzeczniczka patentowa, partnerka w kancelarii K2 Legal. Jak wyjaśnia, już dziś na mocy wewnętrznych decyzji prezesa UPRP adwokaci i radcowie prawni na rozprawy przed kolegium muszą zakładać togi. Prawniczka pozytywnie odnosi się do propozycji wprowadzenia stroju służbowego dla rzeczników.
- Gdy rzecznicy patentowi otrzymają swoją togę, nie będzie sytuacji, w której jedna strona reprezentowana jest przez adwokata stroju urzędowym, a druga - przez rzecznika patentowego - w stroju mniej dostojnym. Dodam, że chociaż kolegium nie jest sądem, jego członkowie od kilku lat również zakładają togi. Spowodowało to, że rzecznik patentowy, czyli w pełni profesjonalny pełnomocnik, wydawałoby się, że występujący przed Urzędem Patentowym jak w swoim naturalnym środowisku, jako jedyny nie ma stroju urzędowego – mówi Dagmara Miler. - Oczywiście toga nie zmieni sposobu wykonywania zawodu przez rzeczników patentowych, sama w sobie nie wpłynie na ich kompetencje, lecz warto zauważyć, że może wpłynąć na postrzeganie tego zawodu przez innych uczestników wymiaru sprawiedliwości oraz samych klientów – dodaje.
Czytaj w LEX: Obowiązkowa przynależność do samorządu zawodowego na przykładzie Polskiej Izby Rzeczników Patentowych > >
Jedna osoba, dwa zawody zaufania publicznego
Według mec. Miler, nie ma obaw o to, że osoba wykonująca jednocześnie zawód rzecznika patentowego i adwokata lub radcy prawnego będzie miała wątpliwości, którą togę założyć. - Osoby posiadające dwa tytuły zawodowe w danej sprawie korzystają tylko z jednego z nich. Podstawą do tego, czy reprezentuję klienta jako adwokatka, czy jako rzeczniczka patentowa, jest treść pełnomocnictwa. Z niej wynika, w jakim stroju powinnam występować przed sądem oraz jakim tytułem posługiwać się w relacji sądem czy urzędem – tłumaczy.
Obaw nie ma też Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. - Wiele osób z powodzeniem łączy oba zawody. Nie spodziewam się, by coś w tej kwestii miało się zmienić - mówi. - Jeżeli ktoś wykonuje zawód adwokata i zawód rzecznika patentowego, to ma świadomość, że podlega normom deontologii zawodowej właściwej dla obu tych profesji - dodaje.
MRiT w założeniach projektu odniosło się również do zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz postępowania dyscyplinarnego. Jak zapowiada, mają one zostać uregulowane „w sposób zbliżony do uregulowań przyjętych w przypadku samorządów adwokatów i radców prawnych”. Zapowiedź ta wydaje się – jak mówi Dagmara Miler – „dość tajemnicza”. - Już dziś postępowania dyscyplinarne we wszystkich tych profesjach różnią się w szczegółach, lecz ich model jako taki jest podobny. Nie spodziewam się tu ogromnej rewolucji, ale raczej doprecyzowań, usprawnień i pokrycia niektórych luk prawnych – wskazuje ekspertka.
Cena promocyjna: 202.3 zł
|Cena regularna: 289 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 202.3 zł
Samorząd rzeczników uzyska realne narzędzia
Bardziej konkretna jest natomiast zapowiedź zwiększenia kompetencji samorządu rzeczników patentowych oraz ograniczenie roli prezesa Urzędu Patentowego w sprawowaniu nadzoru nad samorządem. I tak Polskiej Izby Rzeczników Patentowych (PIRP) zostanie powierzone prowadzenia listy rzeczników patentowych, wydawanie decyzji o wpisach i skreśleniach z listy, wydawanie legitymacji czy ustalenie wysokości opłaty za wpis i zmianę na liście, która będzie stanowiła dochód samorządu. Prezes PIRP będzie odbierał ślubowanie od nowych rzeczników.
W kompetencji prezesa UPRP pozostanie zaś m.in. wydawanie opinii w sprawie wysokości opłat za czynności rzeczników patentowych, udział w postępowaniach dyscyplinarnych rzeczników, prawo do zaskarżania sprzecznych z prawem uchwał organu samorządu (chociaż zostanie ono ograniczone), publikowanie informacji o możliwości składania wniosków o wpis na listę aplikantów rzecznikowskich, wyznaczanie ekspertów do zespołów egzaminacyjnych przy egzaminie konkursowym i kwalifikacyjnym
Rozszerzanie kompetencji samorządu reprezentującego przedstawicieli kolejnego zawodu zaufania publicznego pozytywnie odbiera prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. - Samorząd rzeczników patentowych swoją dotychczasową działalnością udowodnił, że prawidłowo rozumie swoją rolę i zadania. Jest zaangażowany, podobnie jak NRA, w prace Ogólnopolskiego Porozumienie Zawodów Zaufania Publicznego – mówi Przemysław Rosati. - Art. 17 konstytucji przekazuje samorządom zawodów zaufania publicznego określone kompetencje, przede wszystkim w zakresie nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem danego zawodu. Dlatego bardzo dobrze, że samorząd rzeczników patentowych uzyska realne instrumenty do sprawowania takiego nadzoru – podsumowuje.
Czytaj także Używanie znaku towarowego - dla oznaczenia przedsiębiorstwa, czy tylko towarów i usług?
Zobacz w LEX: Obowiązkowy udział fachowych pełnomocników w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej > >
Rzecznik patentowy nie będzie obrońcą w sprawie karnej
Również według Dagmary Miler zaproponowany w projekcie kierunek zmian jest bardzo dobry. - Moim zdaniem brakuje jednak zaakcentowania niezwykle istotnej kwestii jaką jest rozszerzenie zakresu kompetencji rzeczników patentowych o możliwość występowania w sprawach karnych z zakresu własności intelektualnej – wskazuje. - Dziś rzecznicy patentowi mogą z powodzeniem reprezentować klienta przed Urzędem Patentowym, sądami administracyjnymi i cywilnymi, lecz gdy okaże się, że ten sam klient z tytułu naruszenia praw własności intelektualnej będzie odpowiadać karnie, rzecznik ma związane ręce. Klient do sprawy karnej musi zaangażować adwokata lub radcę prawnego, a nierzadko rzecznik patentowy i tak jest w tej sprawie potrzeby jako specjalista od kwestii technicznych, bądź źródło wiedzy o innych, wcześniejszych etapach sprawy, przed jej wstąpieniem na ścieżkę karą - dodaje.
I wskazuje, że w efekcie często zdarza się, że ta sama osoba w jednej sprawie ma dwóch pełnomocników. - Rzecznik patentowy to profesjonalny pełnomocnik, który tak samo dobrze będzie reprezentował interesy klienta w sprawach karnych, dotyczących własności intelektualnej, jak adwokat czy radca prawny – przekonuje mec. Miler.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
![Wulgarne słowo „[...]”. Sąd ukrywa, o jaki znak towarowy toczy się spór](/gfx/prawopl/_thumbs/pl/wkdokumenty/000/530/564/1/sad_sala_rozpraw_mlotek_00002_istock,mn2J62KipFef.jpg.webp)
