Ministerialny projekt zmian w ustawie z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2016 r. poz. 2147 i 2260) stanowi, że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca będą mogli żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, w tym również udziału w wywłaszczonej nieruchomości, lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.
W przypadku, gdy z żądaniem zwrotu udziału w wywłaszczonej nieruchomości wystąpi poprzedni współwłaściciel lub jego spadkobierca, starosta poinformuje (w drodze obwieszczenia) pozostałych uprawnionych o wszczęciu postępowania w tej sprawie, umożliwiając im przystąpienie do niej w wyznaczonym terminie. W razie zgłoszenia więcej niż jednego żądania zwrotu udziału w wywłaszczonej nieruchomości, starosta będzie prowadził jedno postępowanie dotyczące wszystkich żądań.
Projektodawca proponuje termin trzech miesięcy na złożenie wniosku o zwrot udziału w wywłaszczonej nieruchomości, liczony od dnia podania do publicznej wiadomości informacji o wszczęciu postępowania zwrotowego, pod rygorem wygaśnięcia roszczenia.
Przepisy o zwrocie wywłaszczonych nieruchomości nie będą mogły być zastosowane, gdy od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, upłynęło 20 lat.
Zmiany przepisów mają wpłynąć na zwiększenie pewności co do stanu prawnego wywłaszczonych nieruchomości oraz umożliwić, w razie bierności poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy, zagospodarowanie nieruchomości na inny cel publiczny, aniżeli wskazany w decyzji o wywłaszczeniu.
Projekt zawiera szereg przepisów przejściowych. W przypadku, gdy starosta nie uwzględnił żądania zwrotu nieruchomości ze względu na brak współdziałania wszystkich uprawnionych, wnioskodawca będzie mógł ponowić wniosek w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. W sytuacji, gdy upłynął już 20-letni okres dopuszczający możliwość zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, uprawniony będzie miał dodatkowy rok na wystąpienie z wnioskiem.
Postępowania wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie proponowanych zmian, będą toczyły się wg zmienionych przepisów, za wyjątkiem ograniczenia w postaci 20-letniego terminu na dochodzenie zwrotu nieruchomości. W tych sprawach organ administracji będzie orzekał mimo upływu tego terminu.
Zmiany przepisów zaczną obowiązywać po upływie 30 dni od dnia ich ogłoszenia, natomiast przepis wprowadzający termin na dochodzenie roszczenia o zwrot – po upływie 6 miesięcy od dnia ich ogłoszenia.
