Obecnie obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy mogą pracować w Polsce przez sześć miesięcy w ciągu 12 miesięcy tylko na podstawie zarejestrowanego w urzędzie pracy oświadczenia podmiotu, który zamierza powierzyć im pracę (praca krótkoterminowa). Niepotrzebne im żadne zezwolenie na pracę. Tak łatwy dostęp do polskiego rynku pracy powoduje wiele nadużyć (w tym powstawanie grup przestępczych łączących podmioty wystawiające oświadczenia z cudzoziemcami) oraz znaczący wzrost liczby oświadczeń. Prowadzi to do wniosku, że wiele z nich jest składanych wyłącznie po to, by obywatele wymienionych państw mogli po prostu wjechać do Polski i tu przebywać.

To ma się jednak skończyć. Tak przynajmniej zakłada projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. W ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy znajdą się nowe przepisy: art. 88z-88zf. Jeśli proponowane rozwiązania przejdą pełen tryb legislacyjny, wejdą w życie od nowego roku.

Będzie potrzebne zezwolenie                          

Projekt ustawy stanowi przede wszystkim wykonanie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego. Zwłaszcza w kwestii prac sezonowych, które dotychczas nie były uregulowane w polskim prawie. Nowela ustawy przewiduje, że te prace, które nie zostaną objęte zezwoleniem na pracę sezonową, będą mogły być przedmiotem zezwolenia na pracę krótkoterminową. O jego otrzymanie będą mogli się ubiegać obywatele sześciu krajów wymienionych na wstępie. I jeśli je otrzymają nadal praca będzie mogła być wykonywana przez sześć miesięcy w ciągu roku kalendarzowego (art. 1 pkt 9 projektu, który w art. 88 ustawy o promocji zatrudnienia dodaje ust. 3 oraz art. 88zd projektu).

Warunki wydawania zezwolenia na pracę krótkoterminową mają być takie same, jak przy wszystkich innych typach zezwoleń. Cel jest jasny: nie może być jednej procedury, która jest łatwiejsza do przejścia niż pozostałe. Nie będzie – tak jak dotychczas – testu rynku pracy.

Zamknięta lista wnioskodawców

Z wnioskiem o zezwolenie na pracę krótkoterminową dla cudzoziemca będzie mógł wystąpić podmiot, który prowadzi:

– gospodarstwo rolne lub

– działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy poprzedzających datę złożenie wniosku, lub przez krótszy okres, ale za to zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej jednego pracownika przez okres co najmniej 3 miesięcy, lub

– działalność statutową, lub

– własne gospodarstwo domowe i jako osoba fizyczna powierza prace pielęgnacyjno-opiekuńcze lub inne prace na rzecz tego gospodarstwa.

Tak precyzyjne wskazanie podmiotów, obok samego zezwolenia na pracę krótkoterminową, ma być właśnie jednym z głównych narzędzi przeciwdziałania nadużyciom.

Czytaj: Cudzoziemcy chętnie podejmują pracę w Polsce

Ważne!

Zezwolenie na pracę krótkoterminową zostanie wydane pod warunkiem, że wynagrodzenie cudzoziemca nie będzie niższe niż innych pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku.

Terminy załatwiania spraw

Wniosek ma być wpisywany do ewidencji wniosków lub rozpatrywany negatywnie w ciągu 7 dni od jego złożenia, jeśli nie ma postępowania wyjaśniającego. Gdy takie postępowanie będzie, termin wydłuży się do miesiąca.

Jeśli wniosek zostanie wpisany do ewidencji, zezwolenie na pracę krótkoterminową będzie wydawane po wjeździe cudzoziemca na terytorium RP oraz przedstawieniu właściwemu staroście przez podmiot powierzający cudzoziemcowi pracę kopii ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na tym terytorium.

Brak obowiązku uzyskania zezwolenia

Według projektu ustawy, wydanie nowego zezwolenia na pracę krótkoterminową nie będzie wymagane m.in. jeżeli:

– nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;

– nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;

– podmiot powierzający wykonywanie pracy i cudzoziemiec zawarli umowę o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej.

To ostatnie ma zachęcić do zatrudniania na umowach o pracę.

Legalność pracy

Nowela definiuje legalność pracy cudzoziemca w Polsce. Będzie to miało miejsce od dnia następującego po przedstawieniu dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce do dnia doręczenia decyzji starosty w sprawie zezwolenia na pracę krótkoterminową.

Również za legalną ma być uznawana praca cudzoziemca od dnia złożenia wniosku o kolejne zezwolenie na pracę krótkoterminową na dotychczasowych warunkach do dnia, w którym decyzja w sprawie zezwolenia stanie się ostateczna.