Odpowiedź:
Obowiązek rozbiórki obiektu tymczasowego powstaje z mocy prawa i nie wymaga dokonania żadnych formalności. Nierozebranie obiektu tymczasowego w terminie skutkuje wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – dalej pr. bud., przez tymczasowy obiekt budowlany należy rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Budowa tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 30 ust. 1, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, a jedynie dokonania zgłoszenia (art. 29 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 1 pr. bud.).
Wyjaśnić należy, że gdy inwestor wybudował legalny tymczasowy obiekt budowlany, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud., i nie dokonał jego rozbiórki (przeniesienia w inne miejsce) po upływie deklarowanego w zgłoszeniu terminu, to nie może być w takim przypadku mowy o zakwalifikowaniu tego obiektu jako wybudowanego bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę, który będzie podlegał procedurze legalizacyjnej z art. 48 pr. bud. Nie ma tu zatem mowy o opłacie legalizacyjnej. W przedmiotowej sprawie obowiązek rozbiórki obiektu tymczasowego wynika bezpośrednio z przepisów prawa (obowiązek o charakterze niepieniężnym). Wierzycielem i organem egzekucyjnym jest starosta, któremu inwestor zgłosił budowę tymczasowego obiektu budowlanego (zob. postanowienie NSA z dnia 27 czerwca 2007 r., II OW 23/2007, wyrok NSA z dnia 28 grudnia 2007 r., II OSK 1746/2006; postanowienie NSA z dnia 26 lutego 2008 r., II OW 76/2007 i postanowienie NSA z dnia 26 lutego 2010 r. II OW 84/2009). W przedmiotowej sprawie może zostać zatem wszczęte postępowanie egzekucyjne, a ewentualne "kary" wynikać mogą np. z grzywny w celu przymuszenia jeśli inwestor nie będzie chciał wykonać ciążącego na nim obowiązku.
Odpowiadając na pytanie dotyczące terminu złożenia wniosku o pozwolenie na budowę to wskazać należy, że zależy on od tego, czy minął już czas, na który obiekt tymczasowy został zgłoszony (120 lub 180 dni). Jeśli jest po tym terminie, to obiekt należy rozebrać (przenieść w inne miejsce) i dopiero potem można wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Jeśli jednak termin ten jeszcze nie minął, to można skorzystać z wprowadzonego z dniem 1 stycznia 2017 r. art. 37a pr. bud., który stanowi, że inwestor może, przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu, złożyć wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę tymczasowego obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud. Przepisy art. 32-36 pr. bud. stosuje się odpowiednio (ust. 1). W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, inwestor może powstrzymać się od rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce tymczasowego obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud., do czasu zakończenia postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę (ust. 2).
Co ważne, zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, która z dniem 1 stycznia 2017 r. znowelizowała pr. bud., inwestor, który w trybie art. 37a pr. bud. złożył wniosek o wydanie pozwolenia na budowę tymczasowego obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud., w brzmieniu dotychczasowym, przed upływem terminu, w którym obiekt ten, zgodnie z dotychczasowymi przepisami, powinien być rozebrany lub przeniesiony w inne miejsce, w przypadku gdy budowa została rozpoczęta przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, może powstrzymać się od rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce tego obiektu do czasu zakończenia postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę.
Jakich formalności należy dopełnić, aby dokonać rozbiórki obiektu tymczasowego?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Budowlany: Czy obiekt tymczasowy np. wiata na zgłoszenie, należy bezwzględnie rozebrać? Czy odbywa się to samoistnie z urzędu, że po 120/180 dniach należy zgłosić rozbiórkę takiego obiektu? Dopiero wówczas można zgłosić wniosek o pozwolenie na budowę? Jakie są kary, jeśli się nie zgłosi rozbiórki?
