Jak wyliczać wysokość zaliczki uproszczonej gdy podatnik rozpoczął działalność w trakcie roku oraz gdy w roku będącym podstawą zaliczek odliczył stratę z lat poprzednich?

Spółka za 2015 r. wybrała uproszczoną formę wpłacania zaliczek. W 2015 r. będzie wpłacała zaliczki w wysokości 1/12 podatku należnego z 2013 r. 1. Spółka rozpoczęła działalność w 2012 r. i pierwszy rok podatkowy trwał od 17 października 2012 r. do 31 grudnia 2013 r.

Pytanie:
Jak ustalić uproszczoną zaliczkę za 2015 r.?
Czy ustalając zaliczkę należy podatek należny za 2013 r. podzielić na 15 miesięcy, 14 miesięcy czy na 14,48 miesiąca i przemnożyć razy 12 miesięcy?
Policzyć tylko pełne miesiące funkcjonowania spółki?
Czy ma jakiekolwiek znaczenie, że spółka pierwszej sprzedaży dopiero maju 2014 r.?
2. Czy nie ma znaczenia że w 2013 r. spółka odliczyła 50% strat z lat poprzednich?
Czy spółka powinna obliczyć zaliczki od dochodu ustalonego za sam 2013 r. bez pomniejszania go o straty z lat poprzednich?

Odpowiedź:
1. Należy podzielić podatek należny za dany rok podatkowy na tyle miesięcy, ile trwał rok podatkowy. Moim zdaniem – ponieważ zaliczki (także uproszczone) mają charakter miesięczny – należy dzielić podatek przez taką liczbę miesięcy (także tych niepełnych, rozpoczętych) przez jaką prowadzona była działalność. W efekcie ja dzieliłbym podatek na 15 części (październik, listopad, grudzień z 2012 r. + 12 miesięcy 2013 r.).
Nie ma tu znaczenia, że spółka pierwszej sprzedaży dokonała dopiero w maju 2014 r.
2. Strata obniża dochód, w efekcie obniżając podatek.
Podatek obliczony od dochodu pomniejszonego o stratę jest jednak podatkiem należnym za dany rok podatkowy. Ten właśnie podatek jest później podstawą do obliczenia zaliczek uproszczonych.
Moim zdaniem nie ma żadnej podstawy do tego, aby licząc zaliczki uproszczone, policzyć hipotetyczny podatek od dochodu takiego, jaki byłby, gdyby nie odliczenie straty. To nie znajduje żadnego uzasadnienia w przepisach (chociaż niewątpliwie wydaje się racjonalne).

uzasadnienie:
Ad.1)
Uproszczonych zaliczek dotyczą przepisy art. 25 ust. 6 i następne ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p.
Zgodnie z art. 25 ust. 7 u.p.d.o.p. podatnicy, którzy wybrali formę wpłacania zaliczek są obowiązani:
- w formie pisemnej zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie wpłaty pierwszej zaliczki w roku podatkowym, w którym po raz pierwszy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek;
- stosować tę formę wpłacania zaliczek w całym roku podatkowym;
- wpłacać zaliczki w ogólnych terminach płatności zaliczek, uwzględniając zasady wyrażone w tych przepisach;
- dokonać rozliczenia podatku za rok podatkowy na zasadach ogólnych (zeznanie roczne).
W myśl art. 25 ust. 6 u.p.d.o.p. podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne w danym roku podatkowym w uproszczonej formie w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu rocznym złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy. Jeżeli w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, mogą wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata. Jeżeli również w tym roku podatnicy nie wykazali podatku należnego, nie są możliwe wpłaty zaliczek w uproszczonej formie.
Do sytuacji opisywanej w pytaniu – kiedy to rok podatkowy jest inny niż 12 miesięcy – ma zastosowanie art. 25 ust. 6a u.p.d.o.p. Zgodnie z nim, jeśli zeznanie roczne, złożone w roku poprzedzającym dany rok podatkowy dotyczy roku podatkowego, który trwał krócej lub dłużej niż 12 kolejnych miesięcy - podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne za dany rok podatkowy w uproszczonej formie w wysokości podatku należnego, wykazanego w tym zeznaniu, przypadającego proporcjonalnie na każdy miesiąc tego roku podatkowego, którego zeznanie dotyczy. Jeżeli w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, mogą wpłacać zaliczki miesięczne w sposób wskazany powyżej, z tym że wysokość podatku należnego musi wynikać z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata. Jeżeli również w tym roku podatnicy nie wykazali podatku należnego, nie są możliwe wpłaty zaliczek w uproszczonej formie.
Powyższe oznacza, że należy podzielić podatek należny za dany rok podatkowy na tyle miesięcy, ile trwał rok podatkowy. Moim zdaniem – ponieważ zaliczki (także uproszczone) mają charakter miesięczny – należy dzielić podatek przez taką liczbę miesięcy (także tych niepełnych, rozpoczętych) przez jaką prowadzona była działalność. W efekcie ja dzieliłbym podatek na 15 części (październik, listopad, grudzień z 2012 r. + 12 miesięcy 2013 r.).
Nie ma tu znaczenia, że spółka pierwszej sprzedaży dokonała dopiero w maju 2014 r. Przepisy nie odnoszą się bowiem do okresu osiągania przychodów, tylko stanowią o konkretnych latach podatkowych (niezależnie, czy w danym roku podatkowym przez cały jego okres prowadzona była sprzedaż i osiągane były przychody).
Uwaga! Zakładam przy tym, że w tym pierwszym roku podatkowym (październik 2012- grudzień 2013) w ogóle jakieś dochody były i w związku z tym był podatek (w związku z czym można w ogóle ustalić zaliczki uproszczone).
Ad. 2)
W myśl art. 25 ust. 6 u.p.d.o.p. podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne w danym roku podatkowym w uproszczonej formie w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu rocznym złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy. Jeżeli w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, mogą wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata. Jeżeli również w tym roku podatnicy nie wykazali podatku należnego, nie są możliwe wpłaty zaliczek w uproszczonej formie.
Powyższy przepis nakazuje zatem ustalić wysokość zaliczek poprzez podzielenie podatku za któryś z dwóch poprzednich lat podatkowych na 12 części.
Nie dzielimy zatem dochodu na 12 części uzyskując uproszczoną podstawę do obliczenia uproszczonej zaliczki, tylko od razu dzielony jest podatek należny za dany poprzedni rok podatkowy.
Jak stanowi art. 18 ust. 1 u.p.d.o.p. podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo art. 7a ust. 1, po odliczeniu określonych kwot.
Przepis art. 7 ust. 2 u.p.d.p. precyzuje, że dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. W myśl art. 7 ust. 5 u.p.d.o.p. o wysokość straty poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Z powyższego wynika zatem, że strata obniża dochód, w efekcie obniżając podatek.
Podatek obliczony od dochodu pomniejszonego o stratę jest jednak podatkiem należnym za dany rok podatkowy. Ten właśnie podatek jest później podstawą do obliczenia zaliczek uproszczonych.
Moim zdaniem nie ma żadnej podstawy do tego, aby licząc zaliczki uproszczone, policzyć hipotetyczny podatek od dochodu takiego, jaki byłby, gdyby nie odliczenie straty. To nie znajduje żadnego uzasadnienia w przepisach (chociaż niewątpliwie wydaje się racjonalne).

[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2018 r.]