Metody kosztorysowania obiektów i robót budowlanych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO I BUDOWNICTWA
z dnia 13 lipca 2001 r.
w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych.

Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o cenach (Dz. U. z 1988 r. Nr 27, poz. 195, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1993 r. Nr 11, poz. 50, z 1994 r. Nr 111, poz. 536, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 54, poz. 348 i Nr 160, poz. 1085, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 62, poz. 718, Nr 73, poz. 852 i Nr 120, poz. 1268) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Rozporządzenie określa jednolite dla wszystkich jednostek gospodarczych metody kosztorysowania obiektów i robót budowlanych, w tym rodzaje kosztorysów i podstawy ich sporządzania.
2.
Rozporządzenie stosuje się do kosztorysów stanowiących kalkulację cen na obiekty i roboty budowlane, opracowywanych przez wykonawców robót na żądanie zamawiającego.
3.
Rozporządzenia nie stosuje się przy sporządzaniu kosztorysów:
1)
opracowywanych na etapach poprzedzających opracowanie dokumentacji projektowej,
2)
dotyczących obiektów i robót wykonywanych w ramach eksportu budownictwa,
3)
dotyczących obiektów i robót wykonywanych na podstawie umów międzynarodowych.
§  2.
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1)
katalogi - publikacje zawierające jednostkowe nakłady rzeczowe,
2)
jednostkowe nakłady rzeczowe - nakłady rzeczowe czynników produkcji: robocizny (nr), materiałów (nm) oraz pracy sprzętu i środków transportu technologicznego (ns), ujęte w katalogach lub ustalone na podstawie analizy indywidualnej,
3)
dokumentacja projektowa - wymagany odrębnymi przepisami projekt budowlany wraz z opisami i rysunkami niezbędnymi do realizacji robót, w razie potrzeby uzupełniony szczegółowymi projektami, lub opis zawierający określenie rodzaju, zakresu i standardu wykonania robót, wynikający z inwentaryzacji lub protokołu typowania robót,
4)
specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych - opracowanie zawierające zbiory wymagań w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, obejmujące w szczególności wymagania w zakresie właściwości materiałów, wymagania dotyczące sposobu wykonania i oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót, określenie zakresu prac, które powinny być ujęte w cenach poszczególnych pozycji przedmiaru, wskazanie podstaw określających zasady przedmiarowania, a w przypadku braku podstaw - opis zasad przedmiarowania,
5)
założenia wyjściowe do kosztorysowania - ustalone przez zamawiającego dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nieokreślone w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość ceny kosztorysowej, oraz ustalone przez zamawiającego wymagania dotyczące metod i podstaw opracowania kosztorysu, w szczególności w zakresie formuły kalkulacyjnej oraz podstaw ustalania cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych,
6)
dane wyjściowe do kosztorysowania - uzgodnione, w formie protokołu, między wykonawcą i zamawiającym dane techniczne, technologiczne i organizacyjne oraz inne niezbędne do kalkulacji kosztorysowej ustalenia dotyczące metody kalkulacji, formuły kalkulacyjnej oraz podstaw ustalenia cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych,
7)
przedmiar robót - opracowanie obejmujące zestawienie planowanych robót w kolejności technologicznej ich wykonania, obliczenie i podanie ilości ustalonych jednostek przedmiarowych, wskazanie podstaw do ustalenia szczegółowego opisu robót lub szczegółowy opis robót obejmujący wyszczególnienie i opis czynności wchodzących w zakres robót, sporządzone przed wykonaniem robót na podstawie dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót,
8)
obmiar robót - opracowanie obejmujące zakres określony w pkt 7, sporządzone po wykonaniu robót na podstawie księgi obmiaru,
9)
koszty pośrednie - składnik kalkulacyjny ceny kosztorysowej, uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów, w szczególności koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu.
§  3.
Kosztorysy opracowuje się metodą kalkulacji uproszczonej lub szczegółowej.
§  4.
1.
Kalkulacja uproszczona polega na obliczeniu ceny kosztorysowej jako sumy iloczynów ustalonych jednostek przedmiarowych i ich cen jednostkowych, z uwzględnieniem podatku od towarów i usług (VAT) - według formuły:

Ck = Σ L * Cj + PV

gdzie:

Ck - oznacza cenę kosztorysową,

L - oznacza liczby ustalonych jednostek przedmiarowych,

Cj - oznacza ceny jednostkowe dla ustalonych jednostek przedmiarowych,

PV - oznacza podatek od towarów i usług (VAT).

2.
W zależności od ustalonych jednostek przedmiarowych kalkulację uproszczoną stosuje się przy użyciu następujących rodzajów cen jednostkowych:
1)
robót,
2)
asortymentów robót,
3)
części obiektów,
4)
obiektów.
3.
W przypadku braku w założeniach lub danych wyjściowych ustaleń dotyczących odrębnej - poza ceną jednostkową - kalkulacji szczegółowej wyszczególnionych elementów kosztów, cena jednostkowa uwzględnia wszystkie koszty robocizny, materiałów, pracy sprzętu i środków transportu technologicznego niezbędnych do wykonania robót objętych daną jednostką przedmiarową oraz koszty pośrednie i zysk.
4.
Ceny jednostkowe przyjmowane do kalkulacji uproszczonej nie uwzględniają podatku od towarów i usług (VAT).
§  5.
1.
Kalkulacja szczegółowa polega na obliczeniu ceny kosztorysowej jako sumy iloczynów: ilości ustalonych jednostek przedmiarowych, jednostkowych nakładów rzeczowych i ich cen oraz doliczonych odpowiednio kosztów materiałów pomocniczych nieobjętych nakładami rzeczowymi, kosztów pośrednich i zysku, z uwzględnieniem podatku od towarów i usług - według formuły:

Ck = Σ L * (n * c + Kpj + Zj) + PV

lub

Ck = Σ(L * n * c) + Kp + Z + PV

gdzie:

Ck - oznacza cenę kosztorysową,

L - oznacza ilość ustalonych jednostek przedmiarowych,

n - oznacza jednostkowe nakłady rzeczowe: robocizny - nr, materiałów - nm, pracy sprzętu i środków transportu technologicznego - ns,

c - oznacza ceny jednostkowe czynników produkcji obejmujące: godzinową stawkę robocizny kosztorysowej - Cr, ceny jednostkowe materiałów - Cm, ceny jednostkowe maszynogodziny pracy sprzętu i środków transportu technologicznego - Cs,

n * c - oznacza koszty bezpośrednie na jednostkę przedmiarową obliczone wg wzoru:

n * c = Σnr * Cr + Σ(nm * Cm + Mpj) + Σns * Cs

Mpj - oznacza koszty materiałów pomocniczych na jednostkę przedmiarową,

Kp - oznacza koszty pośrednie,

Kpj - oznacza koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową,

Z - oznacza zysk kalkulacyjny,

Zj - oznacza zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową,

PV - oznacza podatek od towarów i usług (VAT).

2.
Koszty materiałów pomocniczych oblicza się jako iloczyn wskaźnika kosztów materiałów pomocniczych i podstawy ich naliczania.
3.
Koszty pośrednie w kosztorysie oblicza się jako iloczyn wskaźnika kosztów pośrednich i ustalonej podstawy naliczania lub ustala kwotowo na podstawie preliminarza.
4.
W kalkulacji szczegółowej ujmuje się koszty wszystkich materiałów, które zgodnie z ustaleniami stron są uwzględniane w kosztorysie. Materiały wyłączone z kosztorysu nie wchodzą w zakres ceny kosztorysowej i są rozliczane odrębnie.
§  6.
1.
W zależności od przeznaczenia należy posługiwać się jednym z następujących rodzajów kosztorysów:
1)
ofertowym,
2)
zamiennym,
3)
powykonawczym.
2.
Kosztorys ofertowy stanowi kalkulację ceny oferty i jest przygotowywany przez wykonawcę przed wykonaniem robót.
3.
Kosztorys zamienny stanowi kalkulację dla ustalenia zmiany ceny ustalonej w umowie i jest przygotowywany przez wykonawcę po wykonaniu robót jako propozycja zmian kosztorysu ofertowego z uwagi na zmiany pierwotnie przewidzianych ilości jednostek przedmiarowych.
4.
Kosztorys powykonawczy stanowi kalkulację dla ustalenia wynagrodzenia wykonawcy za wykonane roboty, w przypadku gdy nie jest opracowany kosztorys ofertowy, i jest sporządzany przez wykonawcę po wykonaniu robót.
§  7.
1.
Podstawy sporządzania kosztorysu ofertowego stanowią:
1)
dokumentacja projektowa,
2)
przedmiar robót,
3)
specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych,
4)
założenia wyjściowe - przy przetargowych trybach udzielenia zamówienia lub dane wyjściowe do kosztorysowania - przy bezprzetargowych trybach udzielenia zamówienia,
5)
ceny jednostkowe, o których mowa w § 4 ust. 2 - dla kalkulacji uproszczonej,
6)
jednostkowe nakłady rzeczowe zawarte w katalogach lub ustalone na podstawie analizy indywidualnej - dla kalkulacji szczegółowej,
7)
ceny jednostkowe czynników produkcji (Cr, Cm, Cs) oraz wskaźniki kosztów materiałów pomocniczych, kosztów pośrednich i narzutu zysku - dla kalkulacji szczegółowej,
8)
obowiązujące na podstawie odrębnych przepisów zasady obliczania podatku od towarów i usług.
2.
Podstawy sporządzania kosztorysu zamiennego stanowią:
1)
dokumentacja budowy - księga obmiaru i dziennik budowy,
2)
kosztorys ofertowy w zakresie cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych oraz cen czynników produkcji i wskaźników.
3.
Podstawy sporządzania kosztorysu powykonawczego stanowią:
1)
dokumentacja budowy, która obejmuje dokumentację projektową, dziennik budowy i księgę obmiarów, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, operaty geodezyjne, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu - także dziennik montażu,
2)
protokół danych wyjściowych do kosztorysowania,
3)
ceny jednostkowe, o których mowa w § 4 ust. 2, określone zgodnie z ustaleniami w protokole danych wyjściowych do kosztorysowania - w metodzie uproszczonej,
4)
jednostkowe nakłady rzeczowe, ceny jednostkowe czynników produkcji, wskaźniki kosztów materiałów pomocniczych, kosztów pośrednich i narzutu zysku określone zgodnie z ustaleniami w protokole danych wyjściowych do kosztorysowania - w metodzie szczegółowej,
5)
obowiązujące na podstawie odrębnych przepisów zasady obliczania podatku od towarów i usług.
§  8.
1.
Ceny jednostkowe stosowane w kalkulacji metodą uproszczoną ustala się na podstawie:
1)
kalkulacji własnej wykonawcy robót,
2)
publikowanych informacji o cenach jednostkowych,
3)
dwustronnych negocjacji.
2.
O wyborze rodzaju cen jednostkowych stosowanych w kalkulacji oraz podstaw ich ustalania decydują postanowienia założeń lub danych wyjściowych do kosztorysowania.
§  9.
1.
Jednostkowe nakłady rzeczowe robocizny ujęte w katalogach lub obliczone na podstawie analizy indywidualnej określają ilości roboczogodzin dotyczące wszystkich czynności, które są wymienione w szczegółowych opisach robót wyszczególnionych pozycji kosztorysowych, oraz 5% rezerwy na czynności pomocnicze.
2.
Jednostkowe nakłady rzeczowe materiałów ujęte w katalogach lub obliczone na podstawie analiz indywidualnych określają ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów lub prefabrykatów niezbędnych do wykonania robót objętych wyszczególnionymi pozycjami kosztorysowymi, z uwzględnieniem ubytków i odpadów w transporcie i w procesie wbudowania.
3.
Jednostkowe nakłady rzeczowe pracy sprzętu i środków transportu technologicznego ujęte w katalogach lub obliczone na podstawie analizy indywidualnej określają ilości maszynogodzin pracy wymienionych jednostek sprzętowych, niezbędnych do wykonania robót objętych wyszczególnionymi pozycjami kosztorysowymi, z uwzględnieniem przestojów wynikających z procesu technologicznego.
§  10.
1.
Godzinowa stawka robocizny kosztorysowej obejmuje wszystkie składniki zaliczane do wynagrodzenia oraz koszty pochodne naliczane od wynagrodzeń, a w szczególności:
1)
płace zasadnicze,
2)
premie regulaminowe,
3)
płace dodatkowe (dodatki stażowe, inne dodatki regulaminowe),
4)
płace uzupełniające (wynagrodzenia za urlopy i inne płatne nieobecności, zasiłki chorobowe, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe),
5)
obligatoryjne obciążenia płac,
6)
odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
2.
Ceny jednostkowe materiałów przyjmuje się łącznie z kosztami zakupu, bez podatku od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy wykonawca lub objęte kosztorysem roboty są zwolnione z tego podatku.
3.
Cena jednostkowa maszynogodziny pracy jednostek sprzętowych lub środków transportu technologicznego obejmuje:
1)
kosztorysową cenę pracy jednostki sprzętowej lub transportowej wraz z kosztami obsługi etatowej,
2)
koszty jednorazowe, uwzględniające koszty przewozu sprzętu lub środków transportu z bazy na budowę i z powrotem, montaż i demontaż na miejscu pracy albo przezbrojenie.
§  11.
1.
Ceny jednostkowe czynników produkcji ustala się na podstawie:
1)
kalkulacji własnej wykonawcy robót,
2)
publikowanych informacji o cenach rynkowych czynników produkcji,
3)
dwustronnych uzgodnień.
2.
O wyborze sposobu i podstawy ustalenia cen jednostkowych czynników produkcji decydują postanowienia założeń lub danych wyjściowych do kosztorysowania.
§  12.
1.
Wskaźniki kosztów materiałów pomocniczych ustala się na podstawie:
1)
katalogów lub innych publikowanych informacji,
2)
kalkulacji własnej wykonawcy robót,
3)
dwustronnych uzgodnień.
2.
Wskaźniki kosztów pośrednich ustala się na podstawie:
1)
kalkulacji własnej wykonawcy robót,
2)
publikowanych informacji,
3)
dwustronnych uzgodnień.
3.
Zysk w kosztorysie przyjmuje się kwotowo lub oblicza jako iloczyn wskaźnika narzutu zysku i podstawy jego naliczania.
4.
O sposobie kalkulacji kosztów pośrednich i zysku, wysokości wskaźników oraz podstawie naliczania kosztów pośrednich i zysku decydują postanowienia założeń lub danych wyjściowych do kosztorysowania.
§  13.
1.
Kosztorys obejmuje:
1)
stronę tytułową,
2)
ogólną charakterystykę obiektu budowlanego lub robót budowlanych,
3)
przedmiar lub obmiar robót,
4)
kalkulację metodą uproszczoną lub metodą szczegółową,
5)
załączniki do kosztorysu:
a)
założenia wyjściowe do kosztorysowania lub protokół danych wyjściowych do kosztorysowania,
b)
w miarę potrzeby, analizy dotyczące indywidualnego ustalania jednostkowych nakładów rzeczowych, kalkulacje własne wykonawcy robót oraz preliminarz kosztów pośrednich.
2.
Strona tytułowa kosztorysu zawiera:
1)
określenie rodzaju kosztorysu,
2)
nazwę przedmiotu kosztorysowania,
3)
określenie lokalizacji budowy,
4)
nazwę i adres zamawiającego,
5)
nazwę i adres jednostki opracowującej kosztorys, nazwiska z określeniem funkcji osób, które sporządziły kosztorys, oraz ich podpisy,
6)
cenę kosztorysową,
7)
datę opracowania kosztorysu,
8)
nazwę jednostki, która wykonuje roboty lub oferuje ich wykonanie,
9)
ewentualnie klauzulę o uzgodnieniu kosztorysu przez zamawiającego i wykonawcę.
3.
Ogólna charakterystyka obiektu lub robót zawiera krótki opis techniczny wraz z istotnymi parametrami, które określają wielkość obiektu lub zakres robót budowlanych.
4.
Przy sporządzaniu przedmiaru lub obmiaru robót należy kierować się przyjętymi zasadami obliczania ilości robót podanymi w katalogach, innych ustalonych przez strony publikacjach lub w specyfikacjach technicznych wykonania i odbioru robót.
5.
Każdy jednostkowy nakład rzeczowy występujący w kalkulacji szczegółowej posiada swoją identyfikację w postaci podania podstawy jego ustalenia.
6.
Wszystkie ceny i kwoty podane lub obliczone w kosztorysie zaokrągla się do pełnych groszy.
7.
O ostatecznej formie i szczegółowym zakresie kosztorysu decyduje w odniesieniu do kosztorysu ofertowego zamawiający - w założeniach wyjściowych do kosztorysowania, a w wypadku pozostałych rodzajów kosztorysów - zamawiający i wykonawca w wyniku dwustronnych uzgodnień - w protokole danych wyjściowych do kosztorysowania.
§  14.
Skutki kosztowe warunków wykonywania robót odbiegających od przeciętnych uwzględnia się w kalkulacji uproszczonej w cenach jednostkowych, a w metodzie szczegółowej - w nakładach rzeczowych, stawkach robocizny kosztorysowej, kosztach pośrednich lub zysku.
§  15.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2001.80.867

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Metody kosztorysowania obiektów i robót budowlanych.
Data aktu: 13/07/2001
Data ogłoszenia: 02/08/2001
Data wejścia w życie: 02/10/2001