Coraz więcej ozdrowieńców pocovidowych skarży się na nowe powikłania pochorobowe dotyczące układu oddechowego, krążeniowego, neurologicznego, ograniczające ogólną sprawność fizyczną. Problemem jest też pogarszający się stan zdrowia psychicznego pacjentów.
Obecnie rehabilitację leczniczą dla pacjentów po przebytej chorobie COVID-19 realizuje tylko jeden ośrodek w kraju – SPZOZ Szpital Specjalistyczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Głuchołazach. Prowadzi rehabilitację pulmonologiczną w ramach pilotażowego programu realizowanego przez Ministerstwo Zdrowia. Szpital został wybrany bez konkursu, bo w wypadku niektórych programów pilotażowych taką możliwość dopuszczają przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Program pilotażowy zaplanowano na dwa lata.
Zobacz w LEX: Zmiany w prawie ochrony zdrowia w 2021 r. Co czeka szpitale i przychodnie? >
Uzdrowiska gotowe na ozdrowieńców
Takie świadczenia finansowane ze środków publicznych chciałyby realizować także uzdrowiska, które przez pandemię są w dramatycznej sytuacji finansowej. Od początku pandemii w Polsce funkcjonowały tylko przez parę miesięcy, a od 23 października zostały ponownie zamknięte.
Polskie uzdrowiska w covidowej zapaści. Dostają tarczę, ale zbyt małą>>
- Podtrzymujemy nasze stanowisko o gotowości do realizacji świadczeń obejmujących rehabilitację po COVID-19 określone w wystąpieniu skierowanym do Prezesa Rady Ministrów, Przewodniczącego Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego oraz Ministra Zdrowia – mówi Jerzy Szymańczyk, prezes stowarzyszenia Unia Uzdrowisk Polskich.
Stowarzyszenie uzasadnia, że polskie uzdrowiska dysponują szeroką bazą techniczną, zabiegową, noclegową i rekreacyjną. W rehabilitacji mogłyby także wykorzystywać naturalne surowce balneologiczne, charakterystyczne dla poszczególnych uzdrowisk i ich profili leczniczych: pulmonologia, kardiologia czy psychosomatyka. Mają także wykwalifikowany personel.
- Najistotniejsze jest jednak to, że każdy pacjent bądź kuracjusz przebywający w szpitalu lub sanatorium uzdrowiskowym w razie konieczności miałby zabezpieczoną opiekę personelu medycznego, ponieważ leczenie w podmiotach uzdrowiskowych opiera się o wiedzę specjalistyczną kadry medycznej i pielęgniarskiej oraz rehabilitantów i fizjoterapeutów – uzasadnia Jerzy Szymańczyk.
Uzdrowiska chcą rehabilitować ozdrowionych i zaszczepionych
Uzdrowiska apelują więc o podjęcie niezwłocznych działań mających na celu organizację rehabilitacji leczniczej dla pacjentów pocovidowych w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, w ramach zmodyfikowanych obecnych lub nowych kontraktów z NFZ lub ZUS.
- Dziś te środki na rehabilitacje są zamrożone, bo świadczenia nie są realizowane. I w ramach tych środków postulujemy wprowadzenie programów dla pacjentów którzy przechorowali już covid- mówi Roman Jałako, dyrektor medyczny Uzdrowiska Cieplice. Jego zdaniem uzdrowiska mogły by się skupić na rehabilitacji tych pacjentów, u których przebieg choroby był lżejszy. A także objąć zakresem świadczeń tych, którzy z powodu covid pozostawali w długotrwałej kwarantannie, co odbiło się na ich kondycji fizycznej i witalnej.
Roman Jałako wskazuje, że finansowanie ze środków publicznych rehabilitacji pocovidowej wymagałoby jednak zmiany prawa. - W wykazie świadczeń gwarantowanych nie ma rehabilitacji pocovidowej, która mogłaby być realizowana w ramach pobytu w szpitalu lub sanatorium uzdrowiskowym – podkreśla.
Wyjazdy do sanatoriów zawieszone z powodu epidemii, ale są wyjątki>>
Unia Uzdrowisk Polskich postuluje wprowadzenie pilnych rozwiązań prawnych umożliwiających korzystanie ze świadczeń lecznictwa uzdrowiskowego także tym, którzy zdecydują się na szybkie szczepienie w ramach Narodowego Programu Szczepień Przeciwko COVID-19. Zdaniem stowarzyszenia, możliwość realizacji skierowania na leczenie uzdrowiskowe dla osób zaszczepionych bez konieczności oczekiwania na pełne uwolnienie wyjazdów do uzdrowiska stanowiłaby dodatkową zachętę dla pacjentów i kuracjuszy oczekujących na pobyt w uzdrowisku.
Ministerstwo analizuje pilotażowy program
Ministerstwo zdrowia wyjaśnia, że rozpoczęło już analizy programu pilotażowego i jego efektywności.
- Jednym z zasadniczych problemów utrudniających ocenę skuteczności programu – w kontekście rosnących potrzeb ozdrowieńców do ukierunkowanej rehabilitacji pulmunologicznej jest zawężenie pilotażu do jednego ośrodka referencyjnego - przyznaje Waldemar Kraska wiceminister zdrowia.
Ministerstwo dysponuje już wstępną opinią konsultanta krajowego w dziedzinie fizjoterapii w zakresie efektywności programu i ewentualności nowelizacji rozporządzenia dotyczącego pilotażu. Konsultant krajowy wskazał na zasadność wykorzystania dotychczasowych świadczeń z zakresu rehabilitacji do potrzeb zdrowotnych ozdrowieńców, w zależności od rodzaju występujących i utrzymujących się objawów i dysfunkcji:
- rehabilitacja (fizjoterapia) ambulatoryjna – chorzy samodzielni,
- rehabilitacja dzienna – chorzy samodzielni wymagający dodatkowych badań,
- rehabilitacja na oddziałach rehabilitacji pulmonologicznej – chorzy z dysfunkcjami układu oddechowego wymagający leczenia stacjonarnego,
- rehabilitacja stacjonarna na oddziałach rehabilitacji ogólnoustrojowej – chorzy z dysfunkcjami innych układów wymagający leczenia stacjonarnego.
Jednocześnie konsultant krajowy negatywnie wypowiedział się na temat potrzeby rozszerzenia pilotażu o inne ośrodki, wskazując jednocześnie na możliwość zwiększenia bazy łóżkowej dotychczasowego realizatora programu.
W odpowiedzi na postulaty Unii Uzdrowisk Polskich Ministerstwo Zdrowia odpowiedziało, że w związku z pojawieniem się nowej grupy pacjentów z powikłaniami po przebytej chorobie COVID-19, wspólnie z Narodowym Funduszem Zdrowia rozważa wdrożenie produktu rehabilitacji pocovidowej i aktualnie analizuje możliwość prowadzenia w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego rehabilitacji dla takich chorych.
Coraz więcej komercyjnych ofert
Tymczasem coraz więcej uzdrowisk oferuje pobyty komercyjne o profilu rehabilitacyjnym po przebytym zakażeniu SARS-CoV-2. Taką ofertę mają już Uzdrowiska Kłodzkie, Uzdrowisko Ustroń, Uzdrowisko Świeradów, Uzdrowisko Połczyn, Uzdrowisko Cieplice, Uzdrowisko Lądek, Uzdrowisko Świnoujście, Solanki Uzdrowisko Inowrocław, Uzdrowisko Konstancin, Uzdrowisko Szczawno-Jedlina, Instytut Zdrowia Człowieka. Wiele z nich opracowało autorskie programy rehabilitacji i rekonwalescencji dla pacjentów.