Adwokaci: Można odmówić pracy, gdy bezpieczeństwo w szpitalu zagrożone

Możliwa jest odmowa wykonywania pracy zarówno na podstawie stosunku pracy, jak i umowy cywilnoprawnej przez osoby wykonujące zawody medyczne, gdy warunki pracy stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby ją wykonującej poprzez naruszenie norm prawa lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracodawcę - twierdzą eksperci od prawa medycznego.

Sekcja Prawa Medycznego i Farmaceutycznego Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie przyjęła stanowisko, w sprawie osób wykonujących zawody medyczne - opowiada się za możliwością powstrzymania się od obowiązku świadczenia pracy w sytuacji, gdy pracodawca nie zapewni odpowiednich środków ochrony osobistej w stanie epidemii wirusa SARS-CoV-2. 

Problem  dostępem do środków ochrony

W czasie epidemii COVID-19 brak środków ochrony indywidualnej w placówkach medycznych nie jest rzadkością. Problem widoczny jest zwłaszcza w szpitalach niejednoimiennych, które w przeciwieństwie do jednoimiennych, nie otrzymują takiej ilości środków ochrony osobistej, która byłaby wystarczająca. - Najgorzej sytuacja wygląda w szpitalach niejednoimiennych powiatowych - mówi Rafał Hołubicki, rzecznik Naczelnej Izby Lekarskiej. - Z informacji, jakie do nas docierają wiemy, że w temacie środków ochrony indywidualnej jest permanentny deficyt.

Prawa lekarza trzeba szanować

W niektórych miejscach sytuacja z niedoborem środków ochrony indywidualnej była bardzo zła. Niestety zdarzały się przypadki zwalniania pracowników, którzy nie bali się głośno mówić o ich trudnej sytuacji. Lekarze czuli się wykluczeni, nie wiedzieli, jak się zachować, nie wiedzieli, jakie przysługują im prawa. -Niewątpliwie uznanie praw osób wykonujących zawody medyczne wpłynie pozytywnie na polepszenie ich morale, co przedłoży się poprawą poziomu opieki zdrowotnej w naszym kraju - komentuje stanowisko adwokatów, Rafał Hołubicki.  - Cieszy nas każde wsparcie środowiska lekarskiego, o które obecnie w czasie pandemii nie ma łatwo.  

Dobro pacjenta najważniejsze

Stanowisko Sekcji PMiF, jako sposób powstrzymania się od pracy wskazuje odmowę stawienia się w placówce od kolejnego dnia roboczego. Jednak jego autorzy podkreślają, że zachowanie lekarza czy pielęgniarki musi cechować rozsądek i odpowiedzialność, a o decyzji swojej odmowy świadczenia usług medycznych winni oni powiadomić przełożonego z możliwie największym wyprzedzeniem, następnie uzasadnić ją. - Pozwoli to na reorganizację pracy placówki, by zabezpieczyć pacjentów - piszą w swojej opinii.

Kodeks pracy każe ratować życie i zdrowie

Opinia grupy prawników specjalizujących się w prawie medycznym wywołała zrozumiałe uznanie wśród osób wykonujących zawody medyczne. Niemniej jednak, nie wszyscy prawnicy wyrażają takie samo zdanie co do możliwości odstąpienia od pracy w przypadku braku środków ochrony osobistej. - Przepisy kodeksu pracy nie pozwalają lekarzom czy innym pracownikom medycznym na powstrzymanie się od wykonywania pracy, nawet gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, a wynika to ze szczególnego rodzaju wykonywanej przez nich pracy. Praca szpitalnego personelu medycznego bowiem odbywa się z natury rzeczy w warunkach bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia czy nawet życia ludzkiego - twierdzi Justyna Michalak-Królicka, adwokat i specjalista z zakresu prawa pracy.

A adwokat dr Sebastian Sikorski dodaje, że szczególny problem jest z medykami pracującymi na innej podstawie niż kodeks pracy. - W wielu umowach, które mają charakter cywilnoprawny, jest wskazane, ze to zleceniobiorca czyli kontraktor musi sam sobie zapewnić środki ochrony osobistej.  Na niego przerzucona jest odpowiedzialność za zapewnienie  sobie bezpieczeństwa. Problem pojawia się dodatkowo wtedy gdy tego sprzętu nie ma gdzie kupić - dodaje.