Jeśli chodzi o plany nowych władz państwowych w zakresie opieki zdrowotnej, to jak na razie znamy jedynie przypuszczenia, pogłoski i niepotwierdzone informacje. Nie wiemy tak naprawdę jakie dokładnie plany i zamierzenia będzie miał nowy rząd, którego skład poznamy (wg medialnych zapewnień) dopiero za kilka godzin.
Z tego co można się dowiedzieć z mediów oraz przedwyborczych wypowiedzi wynika, że zmiana sposobu finansowania na tzw. „budżetowy” miałaby stanowić pewną hybrydę – z jednej strony likwidacja składki zdrowotnej, środki na opiekę medyczną wydzielone bezpośrednio z budżetu państwa, likwidacja NFZ i przekazanie jego kompetencji na szczeblu wojewódzkim wojewodom; z drugiej strony rozdział tych środków na poszczególne województwa za pomocą algorytmu (a więc tak jak obecnie) i pozostawienie (być może w uproszczonej formie) kontraktowania w oparciu JGP.
Trudny do przewidzenia efekt może przynieść połączenie funkcji regulatora (obecnie wojewoda rejestrujący podmioty lecznice) i płatnika (obecnie NFZ) w jednym ręku.
Spore obawy budzi też zapowiedź powrotu do koncepcji „sieci szpitali”. Z jednej strony jest to rozwiązanie pożądane, które mogłoby uporządkować sytuację na rynku świadczeń finansowanych ze środków publicznych i zahamować postępujące rozdrobnienie tego rynku. Z drugiej strony, znając nasze realia, można się niestety obawiać, że dobór szpitali do sieci nie będzie się opierał na obiektywnych kryteriach: jakości i lokalnych potrzeb zdrowotnych (demografia, epidemiologia), ale będzie wynikiem gry interesów i wpływów samorządów, polityków i dyrektorów placówek.
Co do procesu komercjalizacji i prywatyzacji, to nie wyobrażam sobie jego „cofnięcia”. Wydaje się to niemożliwe ze względów formalno-prawnych. Jeśli chodzi o zahamowanie tego procesu, to nie wdaje się, aby miało to większe znaczenie – te samorządy które miały wolę dokonania przekształcenia, w większości już to zrobiły. Te które nie podjęły działań w tym kierunku, pewnie i tak już by się na to nie zdecydowały.
W przypadku Szpitala Murcki, po dwóch latach od przekształcenia w spółkę prawa handlowego mogę potwierdzić to co mówiłem w trakcie procesu przekształcenia: zmiana formy organizacyjno-prawnej nie jest lekarstwem na wszystkie bolączki, ale forma spółki otwiera nowe możliwości, umożliwia bardziej elastyczne reagowanie na zmiany w otoczeniu i sprawniejsze zarządzanie.
Odwrócenie tego procesu uważam za niemożliwe od strony prawnej, a w odniesieniu do naszego szpitala przyniosłoby to z pewnością więc szkód niż pożytków, nie mówiąc o związanych z tym kosztach.
Trudna sytuacja w publicznej opiece zdrowotnej i ograniczony dostęp do świadczeń w naturalny sposób kierują zainteresowanie pacjentów w stronę opieki prywatnej. Widać to wyraźnie po rosnącej z roku na rok kwocie, którą Polacy przeznaczają na komercyjne świadczenia zdrowotne. To z kolei napędza rozwój prywatnych placówek, które jeśli uda im się pozyskać szerszą rzeszę pacjentów, sięgają również po środki publiczne i wpisują się trwale w system opieki. Tak więc cofnięcie tego procesu, czy całkowite i nagłe wyeliminowanie tych placówek z rynku usług finansowanych ze środków publicznych, wydaje się niemożliwe, chyba że byłby to dokładnie przemyślany, zaplanowany i rozłożony w czasie proces, obejmujący równolegle rozwój i odnowienie bazy stricte publicznych placówek.
System opieki zdrowotnej jest chyba najbardziej złożoną gałęzią gospodarki, mającą przy tym ogromne znaczenie społeczne i ekonomiczne, szkoda więc, że wszystkie siły polityczne w kraju przypominają sobie o nim zwykle przy okazji wyborów, a i to na poziomie bardzo ogólnym. Zobaczymy czy kolejna ekipa rządząca podejmie działania, które realnie wpłyną na poprawę funkcjonowania tego systemu.
Krzysztof Zaczek, prezes Szpitala Murcki w Katowicach.