Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych przewiduje wiele zmian. Po pierwsze utworzenie samorządu zawodowego. 

Samorząd ma być powołany analogicznie do innych zawodów medycznych takich, jak: lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne, farmaceuci, diagności laboratoryjni i fizjoterapeuci. Warto jednak pamiętać, że zgodnie z art. 17 Konstytucji można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Jak wyjaśnia prof. Piotr Tuleja, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, zawód zaufania publicznego polega na zaspokajaniu istotnych osobistych potrzeb ludzkich, z czym wiąże się przetwarzanie informacji dotyczących życia osobistego. Tymczasem o ile w przypadku lekarzy nie ma wątpliwości, że wykonują zawód zaufania publicznego, podobnie jak adwokaci, radcowie prawni, notariusze, architekci, inżynierowie, to gdy powoływano samorząd diagnostów laboratoryjnych czy fizjoterapeutów pojawiały się pytania, czy spełnia on konstytucyjne wymogi. 

Czytaj w LEX: Błędy i uchybienia w ratownictwie medycznym – wybrane uwagi prawnokarne i prawnomedyczne >>>

 

Organy samorządu ratowników medycznych

Zgodnie z ustawą, przynależność do samorządu będzie obowiązkowa, wykonywanie zawodu ratownika medycznego będzie możliwe po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu ratownika medycznego oraz uzyskaniu wpisu do rejestru ratowników medycznych. Prawo wykonywania zawodu będzie wydawała Krajowa Rada Ratowników Medycznych, będąca organem samorządu ratowników medycznych.

Zgodnie z ustawą samorząd ratowników medycznych będzie powoływany na okres czterech lat, do organów samorządu należeć będą:

  • Krajowy Zjazd Ratowników Medycznych
  • Krajowa Rada
  • Komisja Rewizyjna
  • Sąd Dyscyplinarny
  • Wyższy Sąd Dyscyplinarny
  • Rzecznik Dyscyplinarny

Duża część regulacji wykonywaniu zawodu wykonywanie zawodu ratownika medycznego, w szczególności określa wymagane uprawnienia kwalifikacyjne, zasady uzyskiwania prawa wykonywania zawody ratownika medycznego, zasady wykonywania tego zawodu, organizacji kształcenia przed i podyplomowego oraz ponoszenia odpowiedzialności zawodowej.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność zawodowa ratownika medycznego - przesłanki i sankcje >

- Ważnym elementem projektu ustawy, wywierającym wpływ na bezpieczeństwo pacjenta jest stworzenie także możliwości skutecznego pociągnięcia do odpowiedzialności zawodowej osoby wykonującej zawód ratownika medycznego w przypadku nienależytego lub nierzetelnego przestrzegania obowiązku wykonywania czynności zawodowych zgodnie z określonymi w ustawie zasadami wykonywania zawodu ratownika medycznego oraz zasadami etyki zawodowej, do których określenia będzie uprawniony samorząd ratowników medycznych” - czytamy w OSR.

Czytaj w LEX: Wypalenie zawodowe pracowników ochrony zdrowia z perspektywy osoby zarządzającej jednostką ochrony zdrowia >>>

Zgodnie z przepisami ustawy, do zadań samorządu będzie należało między innymi:

  • sprawowanie pieczy nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu ratownika medycznego;
  • ustanawianie zasad etyki zawodowej oraz dbanie o ich przestrzeganie;
  • przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji ratowników medycznych uzyskanych w państwach członkowskich na podstawie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej;
  • wydawanie zaświadczeń potwierdzających kwalifikacje zawodowe na podstawie przepisów o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich UE;
  • zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu;
  • prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych;
  • prowadzenie postępowania w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu ratownika medycznego;
  • reprezentowanie ratowników medycznych oraz ochrona ich interesów zawodowych;
  • działanie na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez ratowników medycznych;
  • udział w ustalaniu oraz aktualizacji standardów i wytycznych w ratownictwie medycznym;
  • edukacja zdrowotna i promocja zdrowia;
  • prowadzenie rejestru ratowników medycznych oraz rejestru ratowników medycznych tymczasowo i okazjonalnie wykonujących zawód;
  • nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych;
  • współpracę z samorządami zawodów medycznych i innymi organizacjami reprezentującymi zawody medyczne w kraju i za granicą oraz organami państw członkowskich w zakresie spraw określonych w ustawie;
  • wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.

Nadzór nad samorządem będzie sprawował minister zdrowia. 

19 maja 2023 roku w Ministerstwie Zdrowia odbyło się pierwsze posiedzenie Komitetu Organizacyjnego Samorządu Zawodowego Ratowników Medycznych. Na funkcję przewodniczącego wybrano Mateusza Komzę, a na funkcję zastępcy przewodniczącego Edytę Wcisło.

Do czasu wyboru właściwych organów samorządu ratowników medycznych Komitet będzie m.in. prowadził spis ratowników medycznych i będzie dokonywał wpisów do spisu ratowników medycznych prowadzonego na potrzeby przeprowadzenia wyborów delegatów na pierwszy Krajowy Zjazd Ratowników Medycznych.

Zobacz wzór dokumentu: Karta indywidualna ratownika medycznego >

 

Studia magisterskie z ratownictwa i specjalizacja

Do tej pory, zgodnie z załącznikiem nr 8 do rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego, studia przygotowujące były prowadzone na poziomie studiów pierwszego stopnia. I to się zmieni.

Ustawa przewiduje możliwość prowadzenia studiów magisterskich.  Ustawa zakłada możliwość kształcenia ratowników medycznych na studiach drugiego stopnia co pozwala na uzyskanie tytułu zawodowego magistra oraz wprowadzenie do porządku prawnego szkolenia specjalizacyjnego dla ratowników medycznych, a tym samym możliwości przystąpienia do państwowego egzaminu specjalizacyjnego w celu uzyskania tytułu specjalisty.

Czytaj w LEX: Ratownik medyczny a postępowanie z pacjentem >

 

Urlop na kształcenie

Ustawa przewiduje też prawo do skorzystania z sześciu dni płatnego urlopu szkoleniowego. O to ratownicy zabiegali już od dawna, a przyznanie takiego przywileju zapisano w porozumieniu z 24 września 2018 r. między ministrem zdrowia a Komitetem Protestacyjnym Ratowników Medycznych oraz Sekcją Krajową Pogotowia Ratunkowego i Ratownictwa Medycznego NSZZ „Solidarność".

Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach udzielić urlopu szkoleniowego dla ratownika medycznego? >