NSA: Kamera na sali zabiegowej narusza intymność pacjenta

Bez zgody pacjenta nie można monitorować sal operacyjnych - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. - Praca kamery narusza prawo pacjenta do intymności i godności, a niemożność identyfikacji osoby nie jest wystarczającym wytłumaczeniem - dodał sąd i orzekł, że szpital naruszył zbiorowe prawa pacjentów.

Rzecznik Praw Pacjenta uznał za niedopuszczalne praktyki stosowane przez szpital w G., polegające na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w salach operacyjnych i zabiegowych, na których zainstalowane są kamery, bez informowania o tym fakcie pacjentów i bez ich zgody na monitorowanie. Naruszało to zbiorowe prawo pacjentów do poszanowania intymności i godności.

Rzecznik Praw Pacjenta nie kwestionował zasadności umieszczenia kamer w ciągach komunikacyjnych szpitala, czy w innych miejscach ogólnodostępnych, takich jak wejście do szpitala, recepcja itd. Szpital odwołał się od tej decyzji rzecznika do sądu administracyjnego.

Czytaj w LEX: Wymogi dla pomieszczeń podmiotu leczniczego i praktyk zawodowych w świetle nowego rozporządzenia >

Naruszenie godności pacjenta

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę szpitala. Zgodził się z Rzecznikiem i orzekł, że na oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii oraz oddziałach anestezjologii w szpitalu jest możliwość obserwacji bezpośredniej lub przy użyciu kamer wyposażonych w funkcje autostartu, w szczególności możliwość obserwacji twarzy. Sąd zgodził się z Rzecznikiem Praw Pacjenta, że kamery monitoringu mogą być instalowane także w pozostałych miejscach podmiotów leczniczych.

Czytaj w LEX: Prawa rodziny pacjenta w przepisach regulujących zasady udzielenia świadczeń zdrowotnych >

Jednakże w przypadkach innych niż wymienione powyżej, działanie takie musi odbywać się na zasadach ogólnych, tzn. z poszanowaniem praw pacjenta. Stanowisko to jest zgodne z poglądem Ministerstwa Zdrowia wyrażonym w dniu 5 lipca 2011 r.

 Sąd uznał tezę, że jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, to jedyną możliwość wkroczenia w sferę intymności człowieka daje wyrażenie zgody przez uprawnionego.

Czytaj w LEX: Metodyka zarządzania ryzykiem w szpitalu >

Skarga kasacyjna szpitala oddalona

Wyrokowi zarzucono naruszenie procedury oraz błędnym uznaniu przez WSA praktyk stosowanych przez skarżącego na terenie swojej placówki, w zakresie prowadzenia monitoringu sal zabiegowych i operacyjnych za naruszające prawo do zachowania intymności i godności oraz naruszające zbiorowe interesy pacjentów.

Czytaj w LEX: Monitoring w podmiotach wykonujących działalność leczniczą - bezpieczeństwo pacjentów i lekarzy, czy ingerencja w ich prawa? >

Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się z tymi zarzutami. Według sądu II instancji przekroczeniem jest wprowadzenie takiego systemu monitorowania pacjentów, który przekracza granice wyznaczone przepisami prawa. Jak orzekł NSA, prawo pacjenta do ochrony intymności i godności obejmuje przyznanie mu prawa do poinformowania o monitoringu i do tego, że ma prawo do wyrażenia lub odmowy wyrażenia zgody na monitorowanie. Nie można uznać za zasadne argumentacji w skardze kasacyjnej, że prawo pacjenta do intymności i godności jest zapewnione przez to, że nie można zidentyfikować osoby pacjenta. Poinformowanie pacjenta i uzyskanie zgody należy zaliczyć do elementarnego wymogu zachowania intymności i godności człowieka - dodał sąd.

Sygnatura akt II OSK 3837/19 - Wyrok NSA z 25 lutego 2020 r.