Odpowiedź:
Zgodnie z ogólnymi regułami wykonywania badań ultrasonograficznych świadczenia te winny być realizowane przez lekarza specjalistę, który ukończył specjalizację obejmującą swoim programem nabycie umiejętności wykonywania badań ultrasonograficznych w określonym zakresie lub też przez lekarza posiadającego udokumentowane potwierdzenie umiejętności wykonywania określonych badań ultrasonograficznych. Z kolei badanie echokardiografii mógłby wykonywać lekarz specjalista, który ukończył specjalizację, obejmującą swoim programem nabycie umiejętności wykonywania badań echokardiograficznych lub też lekarz posiadający udokumentowane potwierdzenie umiejętności wykonywania badań echokardiograficznych, a także, w przypadku badania dzieci - lekarz specjalista w dziedzinie kardiologii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie pediatrii jednocześnie posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie kardiologii.
Uzasadnienie:
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2014 r. zmieniającego rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1440), począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r., w kompetencjach lekarza podstawowej opieki zdrowotnej pozostaje wykonywanie badania echokardiografii oraz badań diagnostyki ultrasonograficznej: głowy/szyi (88.713 USG tarczycy i przytarczyc, 88.715 USG węzłów chłonnych i szyi, 88.717 USG ślinianek, 88.719 USG krtani), klatki piersiowej (88.732 USG piersi, 88.733 USG płuc, 88.735 USG śródpiersia, 88.734 USG jamy opłucnej, 88.738 USG klatki piersiowej, 88.739 USG klatki piersiowej - inne), przewodu pokarmowego (88.743 USG przełyku, 88.749 USG przewodu pokarmowego - inne), układu moczowego (88.752 USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego), brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej (88.761 USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, 88.763 USG gruczołu krokowego) oraz innej diagnostyki ultrasonograficznej (88.790 USG węzłów chłonnych, 88.799 USG moszny, w tym jąder i najądrzy).
Jednocześnie wskazać należy, iż żaden z przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1248), zmienianego z dniem 1 stycznia 2015 r. przepisami rozporządzenia z dnia 20 października 2014 r., nie formułuje wymogów w zakresie kwalifikacji personelu medycznego wykonującego badanie echokardiografii czy badania ultrasonograficzne.
Z uwagi jednak na konieczność zapewnienia należytej jakości wykonywanych procedur i tym samym konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa pacjenta, zasadnym wydaje się stosowanie per analogiam norm wynikających z innych aktów prawnych, jak choćby z przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (Dz. U. poz. 1413) - dalej r.a.o.s. Uzasadnieniem dla takiego założenia pozostaje również fakt, iż świadczenia ultrasonograficzne, o których mowa w załączniku nr 2 do r.a.o.s., „WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH W PRZYPADKU BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI” część IV „ŚWIADCZENIA ULTRASONOGRAFICZNE” w zdecydowanej części pozostają tożsame z wykazem świadczeń opisanych w rozporządzeniu z dnia 20 października 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Uwzględniając powyższe stwierdzić w konsekwencji należy, iż świadczenia ultrasonograficzne winny być realizowane przez lekarza specjalistę, który ukończył specjalizację obejmującą swoim programem nabycie umiejętności wykonywania badań ultrasonograficznych w określonym zakresie lub też przez lekarza posiadającego udokumentowane potwierdzenie umiejętności wykonywania określonych badań ultrasonograficznych. Z kolei badanie echokardiografii mógłby wykonywać lekarz specjalista, który ukończył specjalizację, obejmującą swoim programem nabycie umiejętności wykonywania badań echokardiograficznych lub też lekarz posiadający udokumentowane potwierdzenie umiejętności wykonywania badań echokardiograficznych, a także, w przypadku badania dzieci - lekarz specjalista w dziedzinie kardiologii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie pediatrii jednocześnie posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie kardiologii. W tym miejscu podkreślić należy, iż nawet jeśli Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie weryfikował uprawnień lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie kwalifikacji niezbędnych do wykonywania badań ultrasonograficznych czy badania echokardiografii, to aktualne dla omawianego problemu pozostają zasady wykonywania zawodu lekarza wynikające z przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634 z późn. zm.) - dalej u.z.l.l.d. Jak stanowi zaś art. 2 ust. 1 u.z.l.l.d. wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, w szczególności na badaniu stanu zdrowia, rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych, udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich. Lekarz zatem winien wykonywać te świadczenia zdrowotne, co do których nabył wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami.
Artur Paszkowski, autor współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 6 listopada 2014 r.