Otyłość i nadwaga to obecnie największe zagrożenie zdrowotne na świecie. Według niedawno opublikowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) prognoz epidemia otyłości będzie w kolejnych latach szybko narastać – także w Polsce, która należy do najbardziej otyłych populacji w Europie. Z problemem nadmiernej masy ciała zmaga się już prawie 60 procent dorosłych Polaków, a dramatyczny wzrost otyłości obserwuje się także u dzieci i młodzieży. 

− Realizowany przez nas w ostatnich latach projekt pokazuje, że dobrze prowadzona, kompleksowa edukacja społeczna, wspierana przez konkretne działania skierowane do kobiet w ciąży, dzieci i młodzieży, osób z nadmierną masą ciała oraz ogółu konsumentów to najlepszy sposób na ograniczenie występowania otyłości i nadwagi. Wiedza na temat szkodliwych skutków nadmiernej masy ciała powinna być przekazywana do jak największej liczby osób. O problemie nadwagi i otyłości trzeba stale rozmawiać, ponieważ jest to ogromne zagrożenie zdrowotne, a nie wszyscy – niestety – zdają sobie sprawę z tego, jakie są ich konsekwencje − powiedział profesor Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia, na konferencji podsumowującej efekty projektu.

 [-OFERTA_HTML-]



Lekarze i dietetycy z Instytutu ostrzegają przed lekceważeniem nadwagi i otyłości, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Podkreślają, że otyłość to nie tylko defekt estetyczny, lecz przede wszystkim groźna choroba i główna przyczyna wielu innych chorób, takich jak: cukrzyca typu 2, choroby układu sercowo-naczyniowego (udar mózgu, nadciśnienie tętnicze), nowotwory złośliwe (rak jelita grubego, sutka, gruczołu krokowego) czy kamica żółciowa.

– W ramach projektu opracowaliśmy narzędzia i programy, których skuteczność została potwierdzona w praktyce. Musimy kontynuować walkę z otyłością, ponieważ choroba ta wiąże się z katastrofalnymi skutkami nie tylko dla społeczeństwa, lecz także dla krajowej służby zdrowia i gospodarki – dodał profesor Jarosz, który kierował projektem.

Najlepszym przykładem opracowanego w projekcie skutecznego narzędzia do walki z otyłością jest program certyfikacji szkół i przedszkoli „Szkoła/przedszkole przyjazne żywieniu i aktywności fizycznej” skierowany do dzieci i młodzieży, czyli grupy społecznej, w której nawyki żywieniowe dopiero się kształtują. 

Wśród uczniów objętych programem zaobserwowano: spadek występowania nadmiernej masy ciała o 1 procent, zmniejszenie liczby osób pijących codziennie słodkie napoje o 20 procent, a jedzących codziennie słodycze − o 14 procent. Aż o jedną trzecią zwiększyła się natomiast liczba uczniów, którzy jedli w ciągu dnia zalecaną liczbę 4-5 posiłków. Jest to niezwykle ważne, ponieważ dowiedziono, że zmniejszenie liczby spożywanych posiłków do 1–2 dziennie zwiększa wskaźnik masy ciała (BMI), podczas gdy spożywanie 5 posiłków dziennie sprzyja utrzymaniu szczupłej sylwetki. 

W programie certyfikacji wzięło udział ponad 400 tysięcy dzieci i nastolatków z 1600 placówek edukacyjnych różnego szczebla – od przedszkoli do szkół ponadgimnazjalnych.
Świetne wyniki przyniosły również 12-tygodniowe programy redukcji masy ciała realizowane w ramach jednego z zadań projektu. Uczestniczyło w nich ponad 2111 osób z całej Polski, a ukończyło 1739, spośród których aż 94,5 procenta zrzuciło zbędne kilogramy. 

Jednym z czynników sukcesu powyższych programów było szerokie i kompleksowe podejście, które zastosowano w obu zadaniach. Uczestnicy programów redukcji masy ciała spotykali się nie tylko z lekarzami i dietetykami, lecz także z rehabilitantami i psychologami. Program skierowany do szkół obejmował zarówno działania skierowane do dzieci, jak i edukację nauczycieli i rodziców.

Oprócz działań skierowanych do osób z nadwagą i otyłością oraz uczniów, w projekcie znalazły się również programy obejmujące kobiety w ciąży oraz konsumentów. W pierwszym wzięło udział prawie 12 400 kobiet, spośród których aż 87 procent utrzymało przyrost masy ciała w granicach normy dla okresu ciąży, a 78 procent miało prawidłową masę ciała również 6 miesięcy po porodzie. Z kolei celem programu skierowanego do konsumentów było zwiększenie ich świadomości na temat składu i wartości odżywczej produktów spożywczych. Działania, które obejmowały akcje edukacyjne prowadzone bezpośrednio w sklepach spożywczych, pozwoliły dotrzeć z informacjami na temat czytania etykiet produktów spożywczych aż do 6 milionów osób.

Projekt Zachowaj Równowagę jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (SPPW) z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Jego całkowity budżet wynosi 5 294 000 CHF, z dofinansowaniem strony szwajcarskiej w wysokości 4 500 000 CHF (85 procent kosztów) i z budżetu Ministerstwa Zdrowia (15 procent środków). Partnerami projektu są: Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Polskie Towarzystwo Dietetyki i Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”.


Źródło: Projekt Zachowaj Równowagę