Ewolucyjne zmiany sposobem na poprawę funkcjonowania szpitali

Skutecznym sposobem na poprawę funkcjonowania szpitali publicznych może być ewolucyjne modelowanie zmian w kierunku zwiększania zaangażowania pracowników tych placówek, pozytywnej motywacji, promowania projakościowego podejścia do pacjenta i efektywniejszego gospodarowania dostępnymi środkami – pisze we wstępie do publikacji „Zarządzanie ewolucyjnymi zmianami w szpitalach publicznych. Teoria i praktyka” jej autor Piotr Lenik. 

Autor podkreśla, że podmioty publiczne, „które tkwią korzeniami w poprzednim systemie i w których przez długie lata wytwarzała się specyficzna kultura organizacyjna, ze wszystkimi jej konsekwencjami, między innymi w obszarze nieelastycznych systemów zarządzania kapitałem ludzkimi i  niekiedy mało podmiotowego podejścia do pacjentów ze strony części pracowników, dysponują co prawda możliwością dokonywania przebudowy, ale niejako na starych fundamentach”. Z tego powodu menedżerowie nie mają szans na przeprowadzanie w tego typu podmiotach rewolucyjnych zmian, szczególnie w obszarze kapitału ludzkiego. 

Pozytywne zmiany w takich jednostkach przebiegają zbyt wolno, również na skutek częstej rotacji na stanowiskach kierowniczych, presji pracowników na rzecz utrzymania status quo organizacji itd. Dlatego według autora skuteczną drogą może być ewolucyjne modelowanie zmian, które mają na celu zwiększanie zaangażowania pracowników, zmianę podejścia do pacjentów i efektywniejsze gospodarowanie dostępnymi środkami.

Kapitał ludzki w szpitalu - najważniejszy

Autor publikacji kapitał ludzki uważa za kapitał, który spaja pozostałe i decyduje o efektywności ich wykorzystania, a w konsekwencji o działaniu organizacji jako całości.
„Z punktu widzenia konkretnego zakładu opieki zdrowotnej jego renoma nie zależy więc wyłącznie od realizowanych procedur medycznych, nowoczesnego sprzętu, wyposażenia, wielkości, dostępności, formy własności czy majątku, ale w  głównej mierze od ludzi, czyli  lekarzy, pielęgniarek i położnych, pozostałych pracowników medycznych oraz tzw. pracowników działalności pomocniczej. Na nic się zdadzą nawet najlepszy sprzęt i najbardziej komfortowe wnętrza bez właściwej wiedzy i umiejętności personelu, jego należytych postaw, motywacji, zaangażowania, empatii wobec pacjenta, podejścia do niego w relacjach klient–usługodawca czy wreszcie bez racjonalnego gospodarowania ograniczonymi środkami finansowymi” – czytamy we wstępie do opracowania.

Autor podkreśla, że postawa kadry może w wymierny sposób wpływać na sytuację ekonomiczną podmiotu (pomijając niezmiernie ważną kwestię reputacji), ale i odwrotnie– kondycja finansowa podmiotów ma także wpływ na ludzkie zachowania. 

Zasoby ludzkie to najważniejszy zasób organizacyjny, ale jednocześnie najtrudniejszy w  zarządzaniu, gdyż najmniej przewidywalny. Od skuteczności  menedżera zależy, czy wydobędzie on i uczyni efektywnymi potencjalne siły tkwiące w zasobach organizacji (a przede wszystkim właśnie w zasobach ludzkich), a także czy zneutralizuje ewentualne ich słabości. Może tego dokonać, gdy uwzględni pięć podstawowych operacji: wyznaczanie celów, organizowanie, motywowanie, komunikowanie się z  pracownikami, ocenę efektywności wdrażanych rozwiązań oraz rozwój podległych mu kadr.

 [-OFERTA_HTML-]

Umiejętności takie są istotne w szeroko rozumianym zarządzaniu, a  zarazem stanowią niemałe wyzwanie, w  szczególności jeżeli chodzi o tzw. organizacje oziębłe, w których kulturach dominują elementy swoistej skostniałości. Autor do takich podmiotów zalicza jednostki wyrastające ze specyficznych uwarunkowań, obarczone konotacjami czasów gospodarki centralnie planowanej, które dotychczas nie dostosowały się w pełni do współczesnych wymagań rynkowych, w tym w obszarze podmiotowego podejścia do klienta oraz efektywnego gospodarowania ograniczonymi zasobami. Do tego typu organizacji należy sporo podmiotów publicznej ochrony zdrowia, w tym największe z nich – szpitale.

Zarządzanie kapitałem ludzkim takich placówek autor uznaje za jedno z najważniejszych, ale i najtrudniejszych wyzwań stojących przed menedżerami. Realia otoczenia, często mała otwartość kadry na innowacje organizacyjne, niekonsekwencja i  zmienność zachowań poszczególnych interesariuszy, a także niedoskonałość systemu, w którym funkcjonują szpitale publiczne, nie pozwalają na zmiany zdecydowane i szybkie. Tego typu zamiary obarczone są dużym ryzykiem niepowodzenia a nawet porażki. 

Nie oznacza to jednak, że przeprowadzenie zmian jest niemożliwe. Wymaga to jednak od kierownika wyczucia, intuicji, determinacji, konsekwencji, wiedzy, doświadczenia oraz szczęścia, a także czasu, którego często brakuje.

 

Zmiany - w tempie dostosowanym do kadry

Za główny cel publikacji autor postawił więc zweryfikowanie tezy, że możliwe jest przeprowadzenie pozytywnych zmian w szpitalach, połączone z wypracowaniem i modyfikowaniem odpowiedniego instrumentarium zarządczego. Autor podkreśla jednak, że zmiany te powinny następować ewolucyjne, w tempie dostosowanym do zdolności adaptacyjnych pracującej tam kadry.

Podstawowym celem pracy jest zidentyfikowanie  barier ograniczających wprowadzanie zmian w  szpitalach publicznych w  obszarze organizacyjnym i  ekonomicznym, jak również poznanie możliwości zastosowania rozwiązań wpływających na skuteczniejsze ich wdrażanie, a następnie znalezienie rozwiązań w zakresie poprawy efektywności funkcjonowania publicznych podmiotów ochrony zdrowia, a także proefektywnościowego modelowania postaw, zachowań, motywacji, zaangażowania itd. pracowników szpitali publicznych, w tym kadr medycznych. 

Monografia jest owocem kilkunastoletnich zainteresowań badawczych autora w  zakresie doskonalenia zarządzania kapitałem ludzkim oraz organizacyjnych rozwiązań systemowych w  podmiotach publicznych, w  tym z  wykorzystaniem instrumentarium TQM.
Publikacja przeznaczona jest dla kadry kierowniczej sektora ochrony zdrowia, pracowników organów państwowych odpowiedzialnych za poprawę efektywności ekonomicznej oraz organizacyjnej w sektorze ochrony zdrowia. Zainteresuje przedstawicieli nauki specjalizujących się w zarządzaniu publicznym i zarządzaniu kapitałem ludzkim oraz studentów zarządzania.

Planowana data wydania publikacji to 22 grudnia 2016 roku.

Obecnie książka jest dostępna w ramach przedsprzedaży w księgarni Profinfo>>>.
 

Informacja o autorze

Piotr Lenik - doktor nauk ekonomicznych w dyscyplinie nauk o zarządzaniu; kierownik Zakładu Zarządzania w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Stanisława Pigonia w Krośnie, dyrektor dużego szpitala publicznego, doradca w zakresie organizacji i zarządzania oraz marketingu, członek Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami oraz Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej i Polskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali, autor kilkudziesięciu publikacji.