Ministerstwo Zdrowia poinformowało Prawo.pl, że w 2023 r. w ramach programu Rozwoju e-Zdrowia na lata 2022-2027 zostaną wprowadzone pilotaże projektów:
- system e-Krew ma wesprzeć zarządzanie publiczną służbą krwi poprzez:
- ograniczenie czynności administracyjnych związanych z oddawaniem krwi;
- dostosowanie liczby i rodzajów donacji do prognozowanego zapotrzebowania na krew i jej składniki;
- optymalizację gospodarowania zapasami krwi dzięki ujednoliceniu systemu zamawiania i wydawania krwi oraz informowania o niepożądanych zdarzeniach i reakcjach.
- system wspomagający pacjentów chorych na hemofilię – e-Hemofilia:
- elektroniczny dzienniczek pacjenta chorego na hemofilię lub skazy krwotoczne;
- koordynacja opieki nad pacjentem z hemofilią i skazami krwotocznymi.
- system e-Poltransplant wspomagający procesy transplantologii.
- Będzie wspierał Poltransplant w lepszym i szybszym parowaniu dawców z biorcami.
- pierwsze raporty dla pracowników medycznych wspomagających farmakoterapię
- – analiza leków wykupionych przez pacjenta. Lekarz uzyska informację o tym, że pacjent otrzymał zbyt dużą dawkę leków z grupy SABA, używanych w leczeniu astmy.
Czytaj w LEX: Eksperymenty medyczne po nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty – wybrane zagadnienia >
Rozwiązania cyfrowe wspomogą, ale nie zastąpią tradycyjnych kanałów
Rozwiązania e-zdrowia powinny wspomagać pacjenta i system ochrony zdrowia. Powinny także umożliwiać prowadzenie autodiagnostyki oraz zdalnej opieki w środowisku pacjenta. Mają ułatwić mu komunikację z pracownikami medycznymi oraz informować o jego ścieżce w systemie ochrony zdrowia. Rozwiązania e-zdrowia powinny wykorzystywać potencjał sztucznej inteligencji. Również opieka środowiskowa i domowa ma oprzeć się o rozwiązania e-zdrowia.
Takie są założenia i cele. Pytanie, czy szerokie usługi w ramach e-zdrowia nie spowodują wykluczenia z dostępu do świadczeń osób, które mają utrudnioną możliwość korzystania z nowych technologii.
Czytaj w LEX: Standardy jakości i procedur w wykonywaniu badań diagnostycznych >
Jacek Zadrożny, ekspert do spraw dostępności z Fundacji Wspierania Zrównoważonego Rozwoju zauważa, że w programie MZ jest mowa o tym, że dla pacjentów wykluczonych cyfrowo należy przygotować alternatywne rozwiązania, jak infolinie, boty, chatboty, specjalne SMS. – Nie rozumiem w jaki sposób czat dla osób wykluczonych cyfrowo miałby być pomocą w jego problemach zdrowotnych. Być może tu jest jakiś błąd w rozumieniu wykluczenia cyfrowego. Jeśli ktoś jest wykluczony cyfrowo, nie będzie korzystał z takich rozwiązań. Może ewentualnie skorzysta z sms-a, jednak tu trzeba szukać innych alternatyw – mówi. W jego opinii program nie jest przemyślany do końca pod tym względem.
Ministerstwo Zdrowia z kolei zapewnia, że budując rozwiązania e-zdrowia dba o równy dostęp do świadczeń. - Rozwiązania te mają wspomagać pacjenta, a nie zastępować tradycyjnych kanałów dostępu. Jeżeli pacjent nie używa rozwiązań cyfrowych, równolegle może otrzymać np. wydruk informacyjny o e-recepcie czy zadzwonić do konsultanta, aby przekazać poziom saturacji. Jednocześnie pacjent może ustanowić swojego cyfrowego pełnomocnika (dziecko, wnuka), który może działać w jego imieniu w świecie cyfrowym – wyjaśnia Jarosław Rybarczyk z Biura Prasowego resortu zdrowia.
Czytaj w LEX: Rola nowych technologii w podnoszeniu jakości usług zdrowotnych w dobie pandemii COVID-19 >
Niewielu seniorów korzysta z IKP
Poza tym resort zdrowia pozytywnie ocenia gotowość cyfrową polskiego społeczeństwa, powołując się na dane GUS. - W 2021 r. dostęp do internetu posiadało 92,4 proc. gospodarstw domowych. To o 2 proc. więcej niż rok wcześniej. Już blisko połowa (47,5 proc.) osób w wieku 16–74 kontaktowała się z administracją publiczną poprzez stronę internetową. W porównaniu z poprzednimi latami widać stopniowy wzrost – czytamy w programie.
Jednak dostęp do internetu, a jego praktyczne wykorzystanie, to dwie oddzielne kwestie. Jak podaje GUS, w 2021 r. na 38,1 mln Polaków ponad 9,8 mln stanowiły osoby w wieku 60 lat i więcej (25,8%). W stosunku do 2020 r. liczba osób w wieku senioralnym wzrosła o 28,6 tys. osób tj. o 0,3%.
Z informacji Prawo.pl uzyskanych w MZ wynika, że obecnie w grupie wiekowej 60-70 lat z Internetowego Konta Pacjenta korzysta 1 382 133 osoby. Natomiast w grupie 70 plus jest to 806 084 osób. To w sumie 2,2 mln osób, czyli zaledwie ponad 22 proc. populacji osób powyżej 60 roku życia.
Najliczniejszą grupę w populacji osób starszych stanowią najmłodsi seniorzy, czyli osoby w wieku 60–64 lata (26,3%). Drugą pod względem liczebności grupę stanowiły osoby w wieku 65–69 lat, których udział wyniósł 25,6%.
Liczba tych osób w stosunku do roku poprzedniego wzrosła o 0,5%. Rosnącą grupą są osoby w wieku 70-74 lata. W 2021 r. w stosunku do roku poprzedniego liczba osób w tym wieku wzrosła o 4,3%, a ich udział w populacji osób starszych zwiększył się o 0,8 p. proc – do poziomu 20,4%.
Najbardziej w 2021 r. wzrosła jednak liczba osób w wieku 75–79 lat (o 6,6%) i osiągnęła udział w populacji osób starszych na poziomie 11,0%. Około 16,8% (wobec 17,2% w 2020 r.) osób starszych stanowiły osoby w wieku co najmniej 80 lat.
Cena promocyjna: 77.41 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 90.3 zł
Brak integracji aplikacji zdrowotnych
W programie planowane są aplikacje m-zdrowie. Aplikacje zdrowotne mają pomóc w monitoringu, diagnostyce i leczeniu pacjenta. Ich znaczenie w procesie terapeutycznym ma być nie tylko pomocnicze, ale też będzie podstawą w leczeniu wybranych problemów zdrowotnych, na równi z lekami i innymi urządzeniami medycznymi.
Aplikacje (lub dedykowane urządzenia) będą umożliwiały podłączenie zewnętrznych czujników lub urządzeń. – Wygląda na to, że aplikacja m-zdrowie będzie miała możliwość zbierania danych z czujników, które będą weryfikowane. Moim zdaniem to nie jest dobry kierunek, bo to może oznaczać, że tych czujników będzie mało, będą drogie i niedostępne. Może z czasem coś się zmieni, ale podejrzewam, że nieprędko – mówi Jacek Zadrożny.
Zwraca uwagę na brak powiązania proponowanych w programie działań z istniejącymi już rozwiązaniami. – W swoim iphonie mam prawie gigabajt danych na temat moich zachowań zdrowotnych, dotyczą np. słuchu, wagi, tętna, snu. To mnóstwo danych do wykorzystania, ale nie znalazłem informacji, żeby aplikacja m-zdrowie miała korzystać z takich zebranych już danych. Każdy system będzie działał sam sobie, a to jest marnowanie zasobów – zaznacza.
Chwali rozwiązanie już działające jak e-recepty i zauważa, że gdyby był przycisk w aplikacji „włóż do portfela” na pewno by się ucieszył. – Aplikacje nie współpracują ze sobą, poza własnym środowiskiem i to jest dość duży problem. Nie widzę, by program poruszał tę kwestię – kwituje.
Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że planowane w programie rozwiązania będą dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Ministerstwo Zdrowia jako podmiot publiczny realizuje obowiązki wynikające z ustawy z 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
Jarosław Rybarczyk za przykład podaje działanie Teleplatformy Pierwszego Kontaktu, z której mogą skorzystać także osoby niesłyszące.
Czytaj także na Prawo.pl: Nocna porada lekarska na telefon - działa, ale mało kto o tym wie>>
Cyfryzacja pomocna w Domowej Opiece Medycznej
Pogłębiony proces cyfryzacji w sektorze ochrony zdrowia ma poprawić dostępność do świadczeń, w szczególności zapewnić stałą opiekę osobom starszym i z niepełnosprawnościami, a także przygotować system na nieprzewidywalne zdarzenia epidemiologiczne w przyszłości. Osoby wymagające ciągłej opieki i z chorobami przewlekłymi będą mogły skontaktować się z koordynatorem lub pracownikiem medycznym, którzy otrzymają informację o zmianach w stanie zdrowia pacjenta.
Źródłem informacji mają być pomiary z urządzeń, dane wprowadzone przez pacjenta w pytaniach i ankietach i dane ze świadczeń opieki zdrowotnej udzielone w innych podmiotach. Rozwiązania cyfrowe mają też wspierać opiekunów w komunikacji pacjent – opiekun, jak i opiekun – pracownik medyczny.
Z kolei aplikacja mobilna w ramach Domowej Opieki Medycznej ma pomóc w opiece domowej i długoterminowej, w tym świadczonej przez opiekunów nieformalnych. Aplikacja umożliwi monitoring stanu zdrowia pacjenta, pobieranie danych z urządzeń medycznych oraz urządzeń typu IoMT, kontakt z pracownikami medycznymi i pomocy społecznej opiekującymi się pacjentem, a także telekonsultację. Monitoring odbędzie się z wykorzystaniem sensorów oraz w oparciu o odpowiedzi na proste pytania o samopoczucie.
Program Rozwoju e-Zdrowia na lata 2022-2027 ma charakter operacyjno-wdrożeniowy i powstał, aby realizować politykę publiczną „Zdrowa Przyszłość” w obszarze e-zdrowia.