Odpowiedź:
Do obowiązków pielęgniarki należy rozkładanie i podawanie leków pacjentowi na podstawie zlecenia lekarskiego, które stanowi część indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta. Dotyczy to wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą, bez względu na ich status prawny.

Uzasadnienie:
W myśl przepisu art. 24 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 618 z późn. zm.) - dalej u.dz.l., regulamin organizacyjny podmiotu wykonującego działalność leczniczą powinien między innymi określać przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem właściwej dostępności i jakości tych świadczeń w jednostkach lub komórkach organizacyjnych przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1435 z późn. zm.) - dalej u.z.p.p., w art. 15 ust. 1 stanowi, że pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej. Rozkładanie leków jest niczym innym jak podawaniem leku pacjentowi wskazanemu w karcie zleceń lekarskich, a więc jest to wykonanie zlecenia lekarskiego zapisanego w dokumentacji medycznej. Jak wynika z przywołanego wyżej przepisu ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, to pielęgniarka, położna uprawniona jest i jednocześnie zobowiązania do rozkładania leków bezpośrednio z kart zleceń lekarskich. Niedopuszczalnym jest zatem, aby leki były rozkładane na podstawie spisanych wcześniej ze zleceń lekarskich informacji o zaordynowanych lekach przez osobę trzecią tj. przez osobę, która bezpośrednio nie podaje leków pacjentowi. Oprócz tego, że ww. procedura stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta, ponieważ jest to stwarzanie sytuacji ułatwiającej popełnienie błędu przy podaniu leku, poprzez chociażby błędne odczytanie poczynionych wcześniej spisów leków przez kogoś innego, to narusza ona przepis art. 15 ust. 1 u.z.p.p. Ponadto podnieść należy, że zgodnie z procedurami obowiązującymi w szpitalach pielęgniarka wykonująca zlecenie lekarskie, odnotowuje ten fakt w dokumentacji indywidualnej pacjenta. Obowiązek ten wynika z przepisów § 15 ust. 1 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 177 z późn. zm.). W przypadku wspomnianych powyżej spisów sporządzonych przez osobę trzecią, stosowny wpis nie mógłby być dokonany przez pielęgniarkę, ponieważ pielęgniarka nie miałaby dostępu do samego zlecenia.
Wspomnieć należy w tym miejscu o wprowadzanym w szpitalach tzw. Zintegrowanym Systemie Zarządzania Lekiem w Szpitalu, który oparty jest na automatycznym przygotowaniu dla pacjenta indywidualnej dawki leku w aptece szpitalnej. Istotą tego systemu jest, że lek z apteki dystrybuowany jest bezpośrednio dla każdego pacjenta wskazanego imiennie i jest bezpośrednio związany z elektronicznym systemem obiegu dokumentacji medycznej, w oparciu o szczegółową dokumentację lekarską tworzoną w postaci elektronicznej. Nie jest on zatem oparty o spisane informacje ze zleceń lekarskich. Reasumując, do obowiązków pielęgniarki należy rozkładanie i podawanie leków pacjentowi. Wynika to z przepisów ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, przepisów ustawy o działalności leczniczej i wspomnianego powyżej rozporządzenia. Powyższe przepisy dotyczą wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą, bez względu na ich status prawny.

Iwona Choromańska

Odpowiedzi udzielono 18.11.2015 r.