Czy przepisy regulują tryb postępowania w przypadku ucieczki pacjenta z oddziału psychiatrycznego

Jakie działania należy podjąć, gdy pacjent ucieknie z oddziału psychiatrycznego? Czy należy zawiadomić o tym policję? - wyjaśnia radca prawny Iwona Kaczorowska-Kossowska.

Artykuł pochodzi z LEX Ochrona Zdrowia

Odpowiedź

Obowiązujące przepisy nie regulują trybu postępowania, jaki winien zostać przyjęty w opisanej sytuacji, jednak z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta i porządku oraz bezpieczeństwa publicznego, zasadne wydaje się niezwłoczne zawiadomienie osoby bliskiej pacjenta oraz policji, jak również sporządzenie na tą okoliczność dokumentacji wewnętrznej opisującej najistotniejsze elementy zdarzenia.

Uzasadnienie

W przedstawionej sprawie istotne jest czy doszło do opuszczenia szpitala, czy też, tak jak napisano w pytaniu, tylko określonego oddziału. Jeśli bowiem pacjent opuścił tylko oddział, ale znajduje się nadal na terenie szpitala, znaczenie ma także to, czy pacjent został przyjęty do szpitala za swoją zgodą czy też w trybie art. 23 ustawy z 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego - dale u.o.z.p. Zgodnie bowiem z art. 34 u.o.z.p., wobec osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody przymus bezpośredni można także stosować w celu zapobieżenia samowolnemu opuszczeniu przez tę osobę szpitala psychiatrycznego. Dopóki więc pacjent przebywa nadal na terenie szpitala, można wziąć pod uwagę przymusowe doprowadzenie go z powrotem na oddział w trybie powyższego przepisu.

Można jednak przypuszczać, ze chodzi raczej o ucieczkę ze szpitala, na taką zaś okoliczność obowiązujące przepisy nie regulują i nie narzucają trybu postępowania.

Zasadne wydaje się jednak podjęcie wówczas czynności w dwóch kierunkach: po pierwsze zawiadomienie osoby bliskiej, którą w świetle art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – dalej u.p.p. jest małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciel ustawowy, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu lub osoba wskazana przez pacjenta.

Równolegle niezbędne wydaje się zgłoszenie samowolnego opuszczenia szpitala na policję, gdyż to ta formacja posiada instrumenty pozwalające na ustalenie miejsca pobytu pacjenta, a co zatem idzie zapobieżeniu niebezpieczeństwu na jakie może być on narażony podczas pobytu poza szpitalem z uwagi na swój stan zdrowia. Nie bez znaczenia jest też w takiej sytuacji bezpieczeństwo osób trzecich a także bezpieczeństwo i porządek publiczny, które w zależności od stanu zdrowia pacjenta i objawów choroby, mogą wymagać ochrony. Podejmowanie czynności w tym zakresie mieści się zaś, zgodnie z art. 1 ustawy z 6.04.1990 r. o Policji w zakresie zadań tej formacji.

Niezależnie od tych działań, których celem jest przede wszystkim odnalezienie pacjenta, celowe wydaje się zawsze sporządzenie na tą okoliczność dokumentacji wewnętrznej (notatki służbowe), w której osoby, które spostrzegły nieobecność pacjenta oraz podjęły następnie opisane wyżej czynności, odnotują istotne elementy tego zdarzenia (w tym datę, czas i okoliczności spostrzeżenia ucieczki, rodzaj podjętych działań i czas ich wykonania). Umożliwi to wykazanie sekwencji podjętych działań w przypadku ewentualnej kontroli, ale także będzie pomocne w ustaleniu zakresu w jakim należy dokonać ewentualnych modyfikacji w procedurach wewnętrznych szpitala, tak aby zapobiec podobnym zdarzeniom w przyszłości.