Zgodnie z prawem (ustawa o broni i amunicji) pozwolenia na broń nie wydaje się m.in. osobom z zaburzeniami psychicznymi, uzależnionym od alkoholu lub substancji psychoaktywnych, a także wskazujących "istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego". Zaburzenia czy uzależnienie może stwierdzić lekarz i psycholog podczas badania lekarskiego przeprowadzanego jeden raz w przypadku myśliwych a także ubiegających się o posiadanie broni do celów rekonstrukcji historycznych, kolekcjonerskich, pamiątkowych i szkoleniowych). Obowiązek wykonywania badań okresowych przez myśliwych został zniesiony w 2023 roku (zanim faktycznie wszedł w życie). Cykliczne badania dotyczą natomiast pozwolenia na broń wydawanego w celu ochrony osobistej, osób i mienia.
Czytaj także na Prawo.pl: Sejm zniósł obowiązek cyklicznych badań lekarskich myśliwych, także okulistycznych
Na dniach (19 czerwca) wejdzie z kolei w życie rozporządzenie wykonawcze do ustawy o broni i amunicji (zmienione rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób występujących o wydanie pozwolenia na broń lub zgłaszających do rejestru broń pneumatyczną oraz posiadających pozwolenie na broń lub zarejestrowaną broń pneumatyczną).
Czytaj w LEX: Cofnięcie pozwolenia na posiadanie sportowej broni palnej >
Odwołanie od lekarskiego orzeczenia już nie w ośrodku
Nowe przepisy realizują przepis ustawy i zakładają, że jeśli osoba ubiegająca się o pozwolenie na broń nie zgodzi się z orzeczeniem lekarza lub psychologa, to może odwołać się do innego wybranego przez siebie lekarza (z rejestru). Podobnie w przypadku orzeczenia psychologa. Osoba ubiegająca się o pozwolenie może się od niego odwołać do wybranego przez siebie innego upoważnionego psychologa.
Anna Gdula, lekarz specjalista anestezjologii i intensywnej terapii, prezeska Fundacji Prawnej Ochrony Zwierząt "Lex Nova", podkreśla, że obecne brzmienie przepisu stwarza warunki sprzyjające korupcji i ogranicza możliwości dogłębnego zbadania stanu zdrowia osoby odwołującej się.
Podkreśla, że wcześniej można było odwołać się do:
- właściwego wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy (a w przypadku, gdy odwołanie dotyczy orzeczenia lekarskiego wydanego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy – instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy),
- jednostek służby medycyny pracy podmiotów leczniczych utworzonych i wyznaczonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz
- podmiotów leczniczych utworzonych i wyznaczonego przez Ministra Obrony Narodowej.
- Instytucje te mają odpowiednie zaplecze specjalistyczne do przeprowadzenia niezbędnych badań dodatkowych i, w razie potrzeby, szerokich konsultacji. Wybrany przez odwołującego się lekarz czy psycholog, mimo iż jest osobą upoważnioną, może zostać poddany naciskom, może być też z różnych powodów nieobiektywny - będąc np. członkiem organizacji, zrzeszającej osoby używające broni - podkreśla Anna Gdula.
Izabela Kadłucka, psycholog, prezeska fundacji Niech Żyją!, zaznacza, że badania lekarskie to obligatoryjnie okulista i psychiatra, ale lekarz orzecznik może skierować także na inne badania, np. prób wątrobowych, badań serca, badanie poruszania się, koordynacji wzrokowo-ruchowej. Podkreśla, że Wojewódzkie Ośrodki Medycyny Pracy mają całe zespoły i laboratoria na miejscu, by wykonać chociażby próby wątrobowe.
- To placówki nadrzędne, kontrolujące. W przypadku podejrzenia, że osoba nadużywa alkoholu możliwe jest wykonanie na miejscu testów i prób wątrobowych. Psycholodzy pracujący w zespole mają doświadczenie w pracy z osobami uzależnionymi. Psycholog "z listy" - niekonieczne - zaznacza.
Wacław Matysek, rzecznik Polskiego Związku Łowieckiego, zwraca uwagę, że nowe zasady odwoływania się od orzeczeń lekarskich dotyczą wszystkich ubiegających się o pozwolenie na posiadanie broni, a nie tylko myśliwych. Zdaniem rzecznika PZŁ nowe regulacje nie są poluzowaniem przepisów. - Wcześniej możliwe było odwołanie się do wojewódzkich ośrodków medycyny pracy. Teraz nadal trzeba będzie odwołać się do wyznaczonego lekarza czy psychologa z rejestru prowadzonego przez komendy wojewódzkie policji. Nie są to przypadkowi lekarze i psycholodzy - zaznacza.
Kto nie powinien otrzymać pozwolenia na broń?
Zgodnie z art. 15 ustawy o broni i amunicji pozwolenia na broń nie wydaje się osobom:
- niemającym ukończonych 21 lat (chyba, że na wniosek szkoły, organizacji sportowej, Polskiego Związku Łowieckiego, stowarzyszenia obronnego przy warunku ukończenia 18 lat)
- z zaburzeniami psychicznymi, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego ((Dz. U. z 2022 r. poz. 2123 oraz z 2023 r. poz. 1972), lub o znacznie ograniczonej sprawności psychofizycznej;
- wykazującym istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego;
- uzależnionym od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych;
- nieposiadającym miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- stanowiącym zagrożenie dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego: a) skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,, b) skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za nieumyślne przestępstwo: przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia.
Czytaj także na Prawo.pl: Szykują się zmiany w prawie łowieckim, ale rewolucji nie będzie
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
