- Z każdym rokiem polskie uczelnie wyższe coraz mocniej odczuwają efekt niżu demograficznego, który przejawia się w malejącej liczbie kandydatów na studia - zwracają uwagę posłowie w jednej z interpelacji skierowanych do resortu nauki. Podkreślają, że jednym ze sposobów zapobiegania temu zjawisku są zagraniczni studenci.  - W ostatnich latach coraz większa liczba zagranicznych studentów chcących kontynuować swoją edukację wybiera polskie uczelnie. Głównymi powodami, dla których młodzi ludzie decydują się na przyjazd do Polski i studiowanie w naszym kraju są: wysoka jakość kształcenia, niskie koszty studiowania i życia, otwartość ludzi, dobry kontakt między studentami i wykładowcami, dobrze funkcjonujący system wsparcia dla studentów - wskazują i pytają resort o dane dotyczące tej materii.

 

Ukraińscy prawnicy chcą wykonywać zawód w Polsce>>

 

Już 48 150 Ukraińców studiuje w Polsce

Współczynnik umiędzynarodowienia studiów wyższych wynosił w naszym kraju odpowiednio 7,1 proc. w roku akademickim 2021/2022 i 8,4 proc. w roku 2022/2023. W wartościach bezwzględnych pomiędzy tymi dwoma latami odnotowano wzrost liczby cudzoziemców aż o ok. 16 000 osób – do poziomu ponad 102 000 osób w roku akademickim 2022/2023 – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji. – Jestem informatykiem, więc cieszy mnie fakt, że jednym z najpopularniejszych kierunków wśród cudzoziemców studiujących w Polsce jest informatyka. W przypadku tego kierunku wyraźnie zauważalny jest wzrost zainteresowania względem poprzedniego okresu – aż o 3 500 osób. Bardzo dobrze to świadczy o międzynarodowej renomie polskich uczelni kształcących przyszłych specjalistów z branży IT – dodaje dyrektor OPI.

 Studenci z Ukrainy są niezmiennie licznie reprezentowani na uczelniach w Polsce. Przez wiele lat prowadzono działania zachęcające młodzież z państw byłego Związku Radzieckiego do podejmowania studiów w Polsce. Szczególną ofertę w postaci stypendiów czy możliwości nieodpłatnego studiowania kierowano do obcokrajowców pochodzenia polskiego. Tacy studenci rozpocząć mogli studia na dowolnych kierunkach, także tych prowadzonych w języku polskim.

– W 2019 roku w Polsce było już ponad 39 000 studentów z Ukrainy, co stanowiło połowę wszystkich kształcących się na uczelniach cudzoziemców. Od tego momentu zarówno liczba, jak i udział studentów z Ukrainy wśród cudzoziemców stopniowo malały – mówi dr Aldona Tomczyńska, liderka Zespołu Data Science w Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej w OPI – Jednak akt agresji Rosji wobec Ukrainy w lutym 2022 roku był główną przyczyną kolejnego napływu ukraińskich studentów do Polski. Liczba studentów z tego państwa wzrosła do ponad 48 000 i stanowiła ok. 47 proc. ogółu studentów z zagranicy – dodaje dr Tomczyńska.

 

Zarządzanie i informatyka najpopularniejsze

W roku akademickim 2022/2023 studenci z Ukrainy stanowili dominującą grupę zarówno na studiach pierwszego i drugiego stopnia, jak i na jednolitych studiach magisterskich. Największa ich liczba zdecydowała się podjąć studia niestacjonarne na uczelniach niepublicznych. Z kolei udział studentów z Ukrainy na studiach stacjonarnych wśród wszystkich studentów zagranicznych na uczelniach niepublicznych wynosił 34,1 proc.. Nie jest zaskoczeniem, że najwięcej studentów pochodzących z Ukrainy podejmuje studia w dużych miastach akademickich, takich jak Warszawa czy Kraków. Na uczelniach zlokalizowanych w województwie mazowieckim studenci z Ukrainy stanowili 24 proc. wszystkich cudzoziemców, co w wartościach bezwzględnych wynosi 11 500 osób. Różnica między województwem mazowieckim, a kolejnym (małopolskim) wynosi 6 400 studentów. Powyżej 4 000 studentów pochodzących z Ukrainy mają także województwa dolnośląskie, lubelskie, wielkopolskie oraz łódzkie.

 

W roku akademickim 2022/23 oprócz Ukraińców najbardziej wzrosła liczba studentów pochodzących z Zimbabwe (+1 175 osób) oraz Turcji (+1 011 osób). Z kolei największe spadki odnotowano w przypadku studentów z Nigerii (-451 osób), Rosji (-273 osoby) oraz Niemiec (-236 osób). Najwięcej cudzoziemców w roku akademickim 2022/2023 kształciła uczelnia niepubliczna – Akademia Finansów i Biznesu Vistula. Studia na niej podjęło niemal 6 000 osób urodzonych poza granicami naszego kraju. Liczba ta stanowiła ponad połowę wszystkich studentów tej uczelni (56 proc.).

 

Stypendia i kredyty

Zagraniczni studenci mogą korzystać z uprawnień na podobnych zasadach, co studenci z Polski. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U z 2023 r. poz. 742) wszyscy studenci cudzoziemcy są uprawnieni do ubiegania się o wymienione świadczenia pomocy materialnej:

  1. stypendium rektora;
  2. stypendium dla osób niepełnosprawnych;
  3. zapomogę;
  4. stypendium finansowane przez jednostkę samorządu terytorialnego;
  5. stypendium za wyniki w nauce lub w sporcie finansowane przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą państwową lub samorządową osobą prawną;
  6.  stypendium ministra.

Studenci cudzoziemcy wymienieni w art. 324 ust. 3 ww. ustawy są dodatkowo uprawnieni do ubiegania się o stypendium socjalne i kredyt studencki.