W dniu 18 grudnia b.r. wydany został nowy i rozszerzony – w stosunku do pierwszego, ogłoszonego z dniem 31 lipca b.r. - wykaz czasopism naukowych wraz z przyznaną przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego punktacją za publikacje w tych czasopismach.
Po zmianach na liście czasopism, prawnicy z większą szansą na punktowany artykuł>>
Nowy wykaz czasopism
Wykaz ma – w ramach przepisów ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1668, z późn. m.) dotyczących ewaluacji jakości działalności naukowej prowadzonej w poszczególnych dyscyplinach przez szkoły wyższe, instytuty PAN i instytuty badawcze – bardzo istotne znaczenie przede wszystkim dla podmiotów objętych ewaluacją. Ewaluacja ma być dokonana w 2021 r. za lata 2017-2020 – od 2019 r. według nowych zasad, czyli odpowiednio do tegorocznego wykazu. Punkty uzyskane za publikacje z lat 2019-2020 (wraz z punktami za publikacje z dwóch lat poprzednich, uwzględnianymi według dotychczasowych zasad) są liczone w ramach algorytmów zawartych w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej (Dz.U. poz. 392) – silnie usztywniających mechanizmy ogólnie opisane w ustawie. Zaznaczyć trzeba, że jest to o tyle rozwiązanie unikalne, że nigdzie nie ma ani tak sformalizowanych, sztywnych wykazów, ani sprowadzonego w dużej mierze do mechanicznego liczenia punktów mechanizmu ewaluacyjnego – w omawianym zakresie opartego na, wyjątkowo usztywniającym mechanizmy opisane w ustawie, rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 7 listopada 2018 r. w sprawie sporządzania wykazów wydawnictw monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji naukowych (Dz.U. poz. 2152, z późn.zm.).
Cena promocyjna: 119.2 zł
|Cena regularna: 149 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Wynik ewaluacji w postaci przyznania danemu podmiotowi odpowiedniej kategorii naukowej (z pięciu możliwych idzie o kategorie wyższe: B+, A i A+) przesądza przy tym zarówno o uprawnieniach do nadawania stopni naukowych oraz uprawnieniach do prowadzenia studiów, jak i o wielkości środków uzyskiwanych z budżetu państwa na działalność naukową. Wykaz ma jednak znaczenie także przy indywidualnych awansach naukowych; w szczególności, od kandydatów do stopnia doktora wymaga się co najmniej jednej publikacji w czasopiśmie z wykazu (chyba że doktorant przedstawi monografię naukową opublikowaną przez wydawnictwo umieszczone w innym wykazie sporządzanym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, co jednak z natury rzeczy będzie nieczęste).
Przywołane rozporządzenie z 7 listopada 2018 r., na podstawie którego, skrępowane nim, zespoły ekspertów dla poszczególnych dyscyplin miały przygotować propozycje do wykazu wraz z punktacją (część zespołów odniosła się przy tym do nadmiernego skrępowania), mimo że na koniec ustalony przez Ministra wykaz i tak w pewnych pozycjach nie odpowiadał wydanym przez niego przepisom, nie mogło utrzymać się bez zmian. Zmiany te: nieznaczna z 12 lutego 2019 r., znaczniejsza z 28 listopada 2019 r., nie naruszyły jednak samych zasad konstruowania wykazu. Wykaz, liczący prawie 30 tysięcy pozycji z różnych dziedzin i dyscyplin, objął czasopisma ujęte w enumeratywnie wymienionych międzynarodowych bazach oraz czasopisma finansowane w ramach ministerialnego programu „Wsparcie dla czasopism” (od których wymaga się zapewnienia wolnego do nich dostępu w internecie).
Więcej czasopism prawniczych na liście
Zasady przyjęte w rozporządzeniu okazały się szczególnie niekorzystne dla czasopism prawniczych, które, z jednej strony, z wyjątkiem nielicznych specjalności, takich jak prawo międzynarodowe, prawo europejskie czy historia prawa rzymskiego, odnoszą się do prawa danego państwa (w naszym przypadku RP) i nie są, co dotyczy także bardzo wielu czasopism zagranicznych, obejmowane bazami wymienionymi w rozporządzeniu, z drugiej strony są w niemałym stopniu wydawane przez wydawnictwa komercyjne, a zatem ze swej istoty znajdują się poza programem ministerialnego wsparcia.
Skutkiem tego, tylko z czasopism wydawanych przez Wolter Kluwer Polska poza wykazem znalazło się 12 zasłużonych dla polskiego prawoznawstwa czasopism, dotąd znajdujących się w oficjalnych wykazach i przez to, przy tym na ogół wysoko, „punktowanych”: „Europejski Przegląd Sądowy”, „Finanse Komunalne”, „Glosa”, „Orzecznictwo Sądów Polskich”, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych”, „Polski Proces Cywilny”, „Przegląd Podatkowy”, „Przegląd Prawa Handlowego”, „Przegląd Prawa Publicznego”, „Przegląd Sądowy”, „Samorząd Terytorialny” oraz „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej”.
Na zasadnicze wady i negatywne skutki pominięcia tych, a także innych czasopism, zwracano uwagę na różnych forach naukowego środowiska prawniczego, w tym zwracał uwagę Komitet Nauk Prawnych PAN. Negatywnym skutkiem, mogącym w perspektywie prowadzić do zaprzestania wydawania określonych czasopism, stało się odejście od dostarczania do nich artykułów przez licznych autorów zatrudnionych w jednostkach podlegających ewaluacji i przez doktorantów – przy podejmowaniu przez nich prób publikacji w czasopismach znajdujących się w wykazie, co tym samym prowadzi też do zablokowania możliwości odpowiednio szybkiej publikacji, w wielu przypadkach niezbędnej ze względu na postępujące zmiany obowiązującego prawa.
Hiperpunktoza
Ostatnia zmiana rozporządzenia w sprawie sporządzania wykazów, wraz z doprowadzeniem przez wydawnictwo Wolters Kluwer Polska do umieszczenia wskazanych czasopism w międzynarodowej bazie ERIH+, która nie zapewnia jednak automatycznego uwzględnienia objętych nią czasopism w ministerialnym wykazie, miała jednak za skutek objęcie prawie wszystkich spośród tych czasopism nowym, rozszerzonym wykazem. Przyznano im jednak, bez względu na poprzednią punktację wynikającą z jakościowych ocen eksperckich, jednakową minimalną liczbę punktów (20) - z wyjątkiem „Zeszytów Naukowych UJ”, którym przypisano 40 pkt.
Sprawdź również książkę: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz >>
Tym samym, stworzono pełne możliwości korzystania z druku w tych czasopismach przez doktorantów, lecz, przynajmniej wystarczająco, nie rozwiązano problemów związanych z ewaluacją – w ramach której, wobec istotnego ograniczenia „udziałów jednostkowych za uwzględniane w ewaluacji publikacje naukowe” (tzw. slotów), kierownictwo uczelni i instytutów musi wręcz zniechęcać pracowników naukowych do publikowania w czasopismach o minimalnej ilości punktów.
Miano zwalczyć „punktozę”, a wprowadza się „hiperpunktozę”. W odniesieniu do nauk prawnych – bo w różnych dyscyplinach może być różnie - utrzymanie takiego stanu rzeczy, poczynając od utrzymania dotychczasowego mechanizmu kształtowania wykazów wraz z liczbą punktów, nie służy zaspokojeniu dążenia do poznania prawdy (o którym mowa w preambule Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce) czy realizacji społecznej odpowiedzialności nauki (o niej jest mowa w art. 3 ust. 2 Prawa, a rola nauki prawa w rozwoju instytucji prawnych jest trudna do przecenienia), ani też wykonywaniu przez władzę publiczną jej obowiązku tworzenia optymalnych warunków dla wolności badań naukowych i ogłaszania ich wyników (obowiązek ten, w ślad za art. 73 Konstytucji RP, jest wprost zadeklarowany w preambule i w art. 3 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce). Już skutkuje natomiast skupianiem się pracowników naukowych na poszukiwaniu wysoko punktowanych czasopism, w tym zagranicznych - wraz z koniecznością podporządkowywania się, nie zawsze umocowanym merytorycznie, ich preferencjom także co do wyboru tematyki publikacji i sposobu jej ujmowania.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.