Z art. 108 ustawy z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U.2020.85) wynika, w jakich przypadkach może dojść do skreślenia studenta z listy studentów. Warto pamiętać, że regulacja ta nie dotyczy wyłącznie studentów uczelni publicznych. Odnosi się ona również do studentów studiujących na prywatnych uczelniach. W art. 108 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej: ustawa) rozróżniono dwie kategorie przypadków.

WSA: Niezaliczenie semestru nie musi oznaczać skreślenia z listy studentów>>

Chałupka Marcin: Praktyczna potrzeba spisywania umów ze studentem w myśl ustawy 2.0 >

Obowiązkowe skreślenie studenta z listy studentów

Po pierwsze na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy studenta skreśla się z listy studentów w przypadku:

  1. niepodjęcia studiów;
  2. rezygnacji ze studiów;
  3. niezłożenia w terminie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego;
  4. ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni.

W tym wypadku decyzja ma charakter obligatoryjny, czyli obowiązkowy. Świadczy o tym użycie w przepisie słowa „skreśla się”. Zaistnienie jednego z opisanych wyżej przypadków oznacza konieczność wydania decyzji w tym przedmiocie.

Partyk Aleksandra: Skreślenie z listy studentów należy wnikliwie uzasadnić >

Możliwość skreślenia studenta z listy studentów

Natomiast w dalszej części przepisu art. 108 ustawy uregulowano sytuacje, które mogą (ale nie muszą) prowadzić do skreślenia studenta z listy studentów. Jak wynika z art. 108 ust. 2 ustawy student może być skreślony z listy studentów w przypadku:

  1. stwierdzenia braku udziału w obowiązkowych zajęciach;
  2. stwierdzenia braku postępów w nauce;
  3. nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie;
  4. niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów.

 

Zaistnienie jednej z opisanych sytuacji może więc skutkować wydaniem decyzji o skreśleniu studenta z listy studentów. Oznacza to, że taka decyzja ma fakultatywny charakter. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 23 czerwca 2020 r. w sprawie II SA/Bk 114/20 (LEX nr 3045654) wyjaśnił, że w ramach uznania administracyjnego organ może, ale nie musi, wydać decyzji skreślającej studenta z listy studentów, nawet, gdy wystąpi jeden z przypadków wymienionych w art. 108 ust. 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w tym nieuzyskanie zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie. Skreślenie z listy studentów na podstawie art. 108 ust. 2 pkt 3 ustawy jest zatem prawem, a nie obowiązkiem organu. Przy czym pamiętać trzeba, że uznaniowy charakter tego typu decyzji nie oznacza, że wyboru rozstrzygnięcia (skreślam/nie skreślam z listy studentów) organ może dokonać w sposób całkowicie dowolny.

Sondej Marek Zbigniew: Student miewa rację w sporze z rektorem >

 

 

Możliwość (a nie konieczność) skreślenia studenta z listy studentów w opisanych wyżej przypadkach związana jest z zasadą autonomii uczelni. Jak wyjaśnił to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia III SA/Łd 825/19 z dnia 22 stycznia 2020 r. (LEX nr 2976995) pozostawienie tej kwestii do swobodnego uznania organów uczelni umożliwia uwzględnienie różnych nadzwyczajnych okoliczności uniemożliwiających studentowi wywiązania się z jego podstawowych obowiązków z przyczyn od niego niezależnych. To, że w regulaminach uczelni uszczegóławia się tryb procedowania w sprawie skreślenia studenta z listy studentów nie oznacza, że taka decyzja mogłaby zostać wydana na podstawie innych okoliczności. Wyszczególnienie przypadków z art. 108 ustawy ma charakter wyczerpujący. Student nie musi więc obawiać się, że organ wyda decyzję o skreśleniu go z listy studentów, o ile nie zaistnieje jeden z przypadków przewidzianych w przywołanym przepisie.

Sprawdź w LEX: Czy w teczce akt studenta można przechowywać dokumentację medyczną dołączoną przez studenta do podania o urlop dziekański? >

 

Decyzja o skreśleniu z listy studentów

Skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej. W orzecznictwie zwraca się uwagę, że skoro skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej, to zastosowanie do całego postępowania znajdują przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

III SA/Kr 527/19, Wyjaśnienia dotyczące zaistnienia przesłanek skreślenia z listy studentów. - Wyrok WSA w Krakowie >

Z przepisów nie wynika wprost, kto powinien taką decyzję wydać. Należy uznać, że o ile w statucie uczelni brak rozstrzygnięcia tej kwestii, to taką decyzję powinien wydawać rektor. Warto zatem przeanalizować statut i regulamin studiów konkretnej uczelni. Przykładowo z regulaminu Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego wynika, że decyzję w tym przedmiocie wydaje dziekan, zaś od decyzji o skreśleniu z listy studentów przysługuje odwołanie do rektora. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od doręczenia decyzji o skreśleniu, za pośrednictwem dziekana. Decyzja rektora jest ostateczna (§ 55 regulaminu). Analogicznie rozwiązanie przyjęto na Uniwersytecie Wrocławskim (§ 40 regulaminu). W przypadku, gdy rektor/dziekan odmówi uwzględnienia odwołania przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. skargę wnosi się do wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję lub dopuścił się bezczynności w terminie 30 dni od jej doręczenia skarżącemu.

Czytaj w LEX: O przesłance postępu w szkolnictwie wyższym i nauce >

 

Uzasadnienie decyzji o skreśleniu studenta z listy studentów

Przy ocenie, czy wydana decyzja powinna się ostać ma znaczenie to, czy zostanie ona należycie uzasadniona. Oznacza to, że organ powinien wyjaśnić, z jakich przyczyn podjął decyzję o skreśleniu studenta z listy. Konieczne jest przedstawienie stosownej argumentacji. Nie można poprzestać na wskazaniu jednej z ustawowych przesłanek skutkujących skreśleniem studenta z listy. Na okoliczność tę zwrócił w szczególności uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 28 stycznia 2020 r. w sprawie III SA/Gl 964/19 (LEX nr 2775262). Jeśli więc decyzja zostanie w sposób wyczerpujący uzasadniona, jej podważenie może okazać się trudne. Student może kwestionować wydane decyzje wnosząc skargę do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Sąd będzie analizował w szczególności to, czy wydane decyzje były zgodne z prawem i czy z ich treści wynika, z jakich przyczyn zostały podjęte.

Przykładowo, WSA w Olsztynie w wyroku z  22 września 2020 r. II SA/Ol 275/20 (LEX nr 3067600) uznał, iż decyzje o skreśleniu studenta nie mogły zostać podważone, skoro jednoznacznie wynikały z nich podstawy takich rozstrzygnięć. WSA wskazał, że organ przeanalizował tok studiów studenta i uznał, że zachodzi podstawa jego skreślenia, skoro nie uzyskał on zaliczenia semestru w określonym terminie. WSA podkreślił, iż ograniczenie możliwości powtarzania przez studenta semestru jest wyrazem autonomii szkoły wyższej i postanowienia w tym zakresie nie mogą być odczytywane jako porzucenie misji szkolnictwa wyższego w kształtowaniu standardów moralnych obowiązujące w życiu publicznym.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.