Dyrektor MOPS w P. zwrócił się do NSA o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego. We wniosku wskazano, iż powstała wątpliwość, który organ powinien rozpoznać wniosek strony o udzielenie pomocy na potrzeby socjalno-bytowe. Organ podał, że wnioskodawczyni złożyła do MOPS w W. wniosek o udzielenie jej pomocy. Wywiad środowiskowy prowadzony był w hotelu readaptacyjnym, w którym wnioskodawczyni przebywa czasowo. Powyższe ustalenie skutkowało tym, że MOPS w W. przekazał wniosek do MOPS w P. Zwrócono się wówczas do wnioskodawczyni o złożenie wyjaśnień w sprawie jej centrum życiowego. Z oświadczeń strony wynikało, że jest ona zameldowana w domu w miejscowości P. Tam zamieszkują jej rodzice. Wnioskodawczyni wskazała, że gdy opuści hostel zamierza przebywać na terenie Gminy W. Zdaniem MOPS w P. sprawą wnioskodawczyni powinien zająć się MOPS w W., gdyż na terenie Gminy W. znajduje się centrum życiowe strony. Organ zwrócił uwagę, że wnioskodawczyni tam pracuje i tam mieszka.

 

Spór kompetencyjny

Kierownik właściwego zespołu MOPS w W. stał natomiast na stanowisku, że organem właściwym do rozpoznania sprawy jest MOPS w P. Zwrócono uwagę, że właściwość miejscową gminy determinuje miejsce zamieszkania strony. Gdy sprawa o udzielenie pomocy społecznej dotyczy osób bezdomnych, właściwość ustala się przez odesłanie do gminy ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały. Podkreślono, że przebywanie w hostelu nie można uznać za zamieszkiwanie w lokalu. Wnioskodawczyni to osoba bezdomna i jej sprawę powinny rozpoznać organy Gminy P.

Czytaj też: RPO: Opłaty za bezdomnych w schroniskach są źle naliczane przez gminy

Właściwy organ pomocy społecznej

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał Burmistrza Miasta W. jako organ właściwy w sprawie. NSA przypomniał, że zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a. jest władny rozstrzygać spory kompetencyjne i spory o właściwość, o których mowa w art. 4 p.p.s.a. Rozstrzyganie sporów polega zaś na wskazaniu organu właściwego do rozpoznania sprawy. NSA zaznaczył, że co do zasady o właściwości miejscowej organu gminy, który rozpoznaje wniosek o udzielenie pomocy społecznej, decyduje miejsce zamieszkania strony. Powyższe wynika z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2019.1507). Odrębna regulacja dotyczy natomiast osób bezdomnych. Zgodnie z art. 101 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej w przypadku osoby bezdomnej właściwą miejscowo jest gmina ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały. Definicja osoby bezdomnej wynika z art. 6 pkt 8 tej ustawy. Za taką osobę uznaje się osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności, a także osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania – przypomniał NSA. W orzecznictwie wskazuje się, że w przypadku osób bezdomnych nie bada się ich zamiaru co do pobytu stałego, ale weryfikuje się ich status. Wówczas gminą właściwą do rozpoznania sprawy jest gmina ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały.

Zob. T. Partyk, Zamiar stałego pobytu jako przesłanka ustalenia miejsca zamieszkania>>

NSA wskazał, że wnioskodawczyni nie może być uznana za osobę bezdomną. Posiada miejsce stałego zameldowania w domu rodzinnym w P. W tej sytuacji należało ocenić, czy pobyt strony na terenie Gminy W. ma cechy przebywania tam z zamiarem stałego pobytu. W ocenie sądu taka sytuacja miała miejsce. Wnioskodawczyni przebywa na terenie tej gminy ze swoimi dziećmi. Podjęła tam zatrudnienie. Jej dzieci chodzą na terenie tej gminy do szkoły. Wnioskodawczyni chce też zamieszkiwać na terenie tej gminy po opuszczeniu hostelu. Oznacza to, że strona zamieszkuje na terenie Gminy W., a więc Burmistrz Miasta W. powinien rozpoznać jej wniosek.

Postanowienie NSA z 23.06.2020 r., I OW 9/20, LEX nr 3031351.