Jak wybiera się rząd - krok po kroku

Rząd Mateusza Morawieckiego nie otrzymał wotum zaufania w tzw. pierwszym kroku. Teraz premiera oraz proponowanych przez niego ministrów wybierze Sejm. Potrzebna jest do tego - tak samo jak w przypadku premiera desygnowanego przez prezydenta - bezwzględna większość głosów. Konstytucja zakłada, że prezydent powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Zgodnie z Konstytucją w ciągu 30 dni od dnia wyborów musi się odbyć pierwsze posiedzenie Sejmu. Zwołuje je prezydent.  Wówczas dymisję składa obecny rząd, choć będzie sprawował obowiązki do czasu powołania nowego rządu.  Pierwsze posiedzenie Sejmu otwiera marszałek-senior (powołany przez prezydenta spośród najstarszych wiekiem posłów). Marszałek-senior przeprowadzi złożenie ślubowania poselskiego oraz wybór marszałka Sejmu, który następnie zastąpi go na tej funkcji.  

Powołanie rządu - pierwszy krok

To data pierwszego posiedzenia Sejmu wyznaczy czas, do kiedy powołany powinien zostać rząd. Jego skład zaproponuje desygnowany przez prezydenta premier.  Zgodnie z Konstytucją powołanie nowego rządu powinno się odbyć w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu.
Konstytucja mówi, że premier od dnia powołania rządu ma 14 dni na przedstawienie Sejmowi programu działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Do uzyskania wotum zaufania potrzebna jest bezwzględna większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (przy obecności 460 posłów, jest to 231).

Powołanie rządu - krok drugi 

Jeśli Rada Ministrów nie zostanie powołana lub rząd nie otrzyma wotum zaufania, to Sejm wybierze premiera oraz proponowanych przez niego ministrów. Potrzebna jest do tego - tak samo jak w przypadku premiera desygnowanego przez prezydenta - bezwzględna większość głosów (w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów). 
Konstytucja zakłada, że prezydent powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Powołanie rządu - trzeci krok 

Gdyby rządu nie udało się powołać w tym kroku, pole działania ma znów prezydent. Zgodnie z Konstytucją w ciągu 14 dni powołuje premiera i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania rządu przez prezydenta udziela mu wotum zaufania.  W trzecim kroku potrzebna jest większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jest to łatwiejsze do uzyskania poparcie, bo wystarczy, aby głosów za było więcej niż głosów przeciw (nie mają znaczenia głosy wstrzymujące się). 

Nowe wybory

Jeśli i w kroku trzecim rząd nie uzyska wotum zaufania, to prezydent skraca kadencję Sejmu i zarządza nowe wybory.  
 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.