O wprowadzenie takiego rozwiązania samorządowcy od lat apelowali do ministra spraw wewnętrznych i administracji, bo wielu działaczy strażackich obejmując stanowiska w samorządzie lub mandat radnego musiało zawiesić swoją działalność w OSP. MSWiA przychyliło się do wniosku i do ustawy z 17 grudnia 2021 roku o Ochotniczych Strażach Pożarnych dodało przepis (art. 31) który znosi zakaz prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego przez niektóre osoby zatrudnione w strukturach gminy.
Czytaj także: Emerytury dla strażaków i ratowników
Zgodnie z jego brzemieniem wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), zastępcy wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), skarbnicy gmin, sekretarze gmin, kierownicy jednostek organizacyjnych gminy, osoby zarządzające i członkowie organów zarządzających gminnymi osobami prawnymi, inne osoby wydające decyzje administracyjne w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz radni mogą być członkami władz Ochotniczych Straży Pożarnych, w tym Ochotniczych Straży Pożarnych prowadzących działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy.
Sprawdź w LEX: OSP w kontekście administracji i analizy struktury organizacyjnej >
Zakres wyłączenia objął też innych samorządowców
- Przepis w proponowanym brzemieniu uniemożliwiał np. sekretarzowi powiatu zasiadanie we władzach OSP prowadzącego działalność gospodarczą. Nie jest zrozumiałe, dlaczego, ewentualny konflikt interesów jest mniejszy niż w przypadku kategorii osób wymienionych w przepisie w brzemieniu obecnym – wskazuje Bernadeta Skóbel, radca prawny, kierownik działu monitoringu prawnego i ekspertyz Związku Powiatów Polskich.
Dlatego w toku procesu legislacyjnego na wniosek ZPP resort rozszerzył zakres włączenia w art 31 ustawy o radnych powiatu, radnych województwa, zarządu powiatu, zarządu województwa, skarbnika powiatu, skarbnika województwa, sekretarza powiatu, sekretarza województwa, osób wydających decyzje administracyjne w imieniu starosty, osób wydających decyzje w imieniu marszałka województwa, kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, kierowników jednostek organizacyjnych województwa i osób zarządzających lub członków organu zarządzającego powiatową osobą prawną oraz wojewódzką osobą prawną.
Bernadeta Skóbel wskazuje, że interes publiczny jeśli chodzi o antykorupcyjny charakter zabezpieczają przepisy ustawy o samorządzie gminy, powiatowym i województwa, z których wynika, że radni powinni wyłączyć się z głosowania w sprawie, która dotyczy ich interesu prawnego.
Takie wyłączenie może być szkodliwe
Uchwalony przepis krytykuje dr Dariusz P. Kała, z Kancelarii Prawnej „LexKała”, specjalizującej się w prawie ochrony przeciwpożarowej. Uważa, że jest kuriozalny i jednoznacznie szkodliwy. Uchwalona regulacja uderza wprost w prawo antykorupcyjne w gminach, które obowiązuje od ponad 20 lat i jest sprzeczna z licznym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego.
- Zmiana ta, jeżeli się ostanie, będzie prowadzić wprost do sytuacji jednoznacznego konfliktu interesów, który stał się przedmiotem orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 30 września 2019 r., sygn. akt II SA/Ke 500/19 – wskazuje prawnik.
Czytaj w LEX: Kała Dariusz P., Glosa do wyroku WSA z dnia 30 września 2019 r., II SA/Ke 500/19 >
Mocą tego prawomocnego orzeczenia sąd administracyjny uchylił uchwałę rady miasta uchwaloną przez radnych będących jednocześnie członkami OSP, którzy uchwali dla siebie jedną z najwyższych stawek ekwiwalentu pieniężnego za udział w działaniach ratowniczych i szkoleniach pożarniczych. - Ustawodawca jakby zapomniał, że organy gminy nadzorują ochotnicze straże pożarne w zakresie przekazywanych im środków finansowych – podkreśla dr Dariusz P. Kała.
Sprawdź też w LEX: Czy ochotnicze straże pożarne powinny prowadzić pełną księgowość czy wystarczy jej uproszczona forma? >
Czy wysokość ekwiwalentu pieniężnego dla członków OSP podlega ujawnieniu w trybie dostępu do informacji publicznej? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
