Odpowiedź

Nauczycielowi przysługuje urlop proporcjonalny do okresów przepracowanych w poszczególnych latach kalendarzowych.

Uzasadnienie
Nauczyciel zatrudniony w przedszkolu jest pracownikiem placówki nieferyjnej i na podstawie art. 64 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela jest uprawniony do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych, który wykorzystuje w okresie przewidzianym w planie urlopów.

Cele urlopu wypoczynkowego i urlopu zdrowotnego są w rzeczywistości zbieżne: regeneracja sił pracownika. Urlop zdrowotny nie jest równoznaczny ze zwolnieniem lekarskim od wykonywania pracy i mimo że nie jest urlopem wypoczynkowym, pozostaje jednak urlopem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1988 r., I PR 7/88, LEX nr 197781). W uzasadnieniu powyższego wyroku w szczególności SN podkreślił, po pierwsze, że nie można z obydwu urlopów korzystać równocześnie w tym samym czasie oraz po drugie, że "zdublowanie" uprawnień pracownika do płatnych urlopów w tym samym okresie czasu nie może prowadzić do "zdublowania" uprawnień pracownika do wynagrodzenia za ten sam okres czasu, w którym pracownik przybywając na urlopie w ogóle nie wykonuje pracy. SN przesądził, że pracownik, który korzysta przez cały rok kalendarzowy z urlopu dla poratowania zdrowia, nie jest uprawniony do urlopu wypoczynkowego za ten rok.

Przepisy nie regulują wprost zasad wykorzystywania urlopu wypoczynkowego w roku, w którym pracownik korzysta z urlopu zdrowotnego. Wyrażane są dwa poglądy co do wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Według pierwszego stanowiska, nauczyciel przedszkola nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu faktycznie przepracowanego w danym roku kalendarzowym (Odpowiedź Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2012 r. na zapytanie nr 296 w sprawie wyjaśnienia sytuacji nauczycielki wracającej do pracy po urlopie dla poratowania zdrowia, pod kątem jej uprawnienia do urlopu wypoczynkowego, www.sejm.gov.pl). Wymiar urlopu proporcjonalnego w roku rozpoczęcia urlopu z dniem 1 września oblicza się następująco: 8/12 przepracowanej części roku * 35 = 23,33 dni zaokrąglonych w górę do pełnych 24 dni - art. 1552a i 1553 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - dalej k.p. Natomiast wymiar urlopu wypoczynkowego w roku powrotu z urlopu dla poratowania zdrowia z dniem 31 sierpnia oblicza się w następujący sposób: 4/12 przepracowanej części roku * 35 = 11,67 dni zaokrąglonych w górę do pełnych 12 dni (art. 1552a i 1553 k.p.).

Drugi pogląd opiera się na wykładni art. 1552 k.p., który enumeratywnie wymienia nieobecności w pracy obniżające wymiar urlopu wypoczynkowego, nie zaliczając do nich urlopu dla poratowania zdrowia, co oznacza, że za wyjątkiem sytuacji wykorzystywania urlopu dla poratowania zdrowia przez cały rok kalendarzowy, nauczycielowi należy się 35-dniowy urlop wypoczynkowy, a przesunięciu ulega tylko termin jego wykorzystania.

Stosowanie drugiego poglądu powinno uwzględniać obowiązujący plan urlopowy w tym sensie, że w sytuacji gdy plan urlopów pokryje się z urlopem zdrowotnym, urlop wypoczynkowy podlega skonsumowaniu (z uwzględnieniem przytoczonego poglądu SN). W skrajnych przypadkach stosowanie drugiego poglądu mogłoby prowadzić do sytuacji, że nauczyciele będą nierówno traktowani, przykładowo gdy przez 10 miesięcy w roku korzystają z urlopu dla poratowania zdrowia: nauczyciel objęty planem urlopów w okresie tych 10 miesięcy nie będzie korzystał z części lub całości urlopu wypoczynkowego (za okres, w którym plan urlopów pokrywa się z urlopem zdrowotnym), a nauczyciel, który nie został objęty planem urlopowym (przykładowo ponieważ w czasie jego ustalania – chociażby korzystał ze zwolnień lekarskich), byłby uprawniony do 35 dni urlopu za ten rok.

Z powyższych względów bardziej sprawiedliwe wydaje się stosowanie pierwszego poglądu. Można również uwzględnić obydwa poglądy jednocześnie, że generalnie nauczycielowi przysługuje urlop proporcjonalny, o ile nie został skonsumowany w okresie urlopu zdrowotnego przez zamieszczenie w planie urlopów.