Jedna z mieszkanek, kandydująca w wyborach samorządowych, wezwała radę miejską do usunięcia naruszenia prawa polegającego na niepodjęciu uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego. Radny, zdaniem skarżącej, zarządzał spółkami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, bowiem lokal, w którym spółki posiadały siedziby był usytuowany w budynku położonym na nieruchomości stanowiącej własność gminy.


Rada miejska nie odpowiedziała jednak na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W związku z tym skarżąca wniosła skargę na bezczynność rady miejskiej. W uzasadnieniu wyjaśniła, iż posiada interes prawny w wydaniu żądanej uchwały, gdyż w przypadku stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego przysługuje jej pierwszeństwo w objęciu mandatu zamiast niego, albowiem uzyskała kolejny wynik w wyborach, startując z tej samej listy wyborczej.


Zdaniem rady miejskiej hipotetyczna możliwość objęcia mandatu przez skarżącą w wyborach uzupełniających nie powoduje powstania po jej stronie interesu prawnego, gdyż nie tego dotyczy uchwała, której podjęcia domaga się skarżąca. Rada uznała zatem, iż wskazany przez skarżącą interes ma charakter faktyczny, a nie prawny i nie dotyczy on bezpośrednio sfery prawnej skarżącej. Tym samym skarga winna zostać oddalona, gdyż nie został spełniony warunek wynikający z art. 101a ustawy o samorządzie gminnym .


WSA nie podzielił poglądu skarżącej, że zaskarżona przez nią bezczynność w podjęciu uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego naruszyła jej interes prawny lub uprawnienie. Kryterium "naruszenia interesu prawnego", na którym oparta jest legitymacja do wniesienia skargi oznacza w odniesieniu do skargi na bezczynność, że ta bezczynność czyli niepodjęcie aktu przez organ gminy, musi naruszać interes prawny skarżącej, który musi być własny, indywidualny i oparty o konkretny przepis prawa powszechnie obowiązującego. Ten interes prawny musi być "własny", czyli nie można go wywodzić z sytuacji prawnej innego podmiotu, nawet jeżeli w konkretnej sprawie związki pomiędzy tymi podmiotami byłyby związkami o charakterze prawnym. A zatem, szczególną cechą interesu prawnego w prawie administracyjnym jest przede wszystkim bezpośredniość związku pomiędzy sytuacją danego podmiotu, a normą prawa materialnego, z którego wywodzi on swój interes prawny.

Zdaniem WSA fakt, że w przypadku stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego skarżącej przysługuje pierwszeństwo w objęciu zwolnionego mandatu, nie oznacza jej interesu prawnego w zaskarżeniu bezczynności w niepodjęciu uchwały dotyczącej innej osoby - radnego. Zaskarżona w sprawie bezczynność nie dotyczy zatem własnego interesu prawnego skarżącej. Ponadto wbrew twierdzeniom skarżącej, jej interes prawny nie może być także wywodzony z korporacyjnego (wspólnotowego) charakteru gminy, której jest członkiem, albowiem skarga na uchwałę oraz na bezczynność w jej podjęciu nie ma charakteru actio popularis. Zatem wywodzony przez skarżącą interes z tego, że podjęcie uchwały w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego umożliwi jej objęcie tego mandatu, ma charakter jedynie interesu faktycznego, a nie interesu prawnego. Interes faktyczny zaś nie mieści się w pojęciu interesu prawnego i nie może stanowić o posiadaniu legitymacji skargowej w rozumieniu art. 101  ustawy o samorządzie gminnym  – podkreślił WSA.


Postanowienie WSA w Krakowie z 10 stycznia 2012 r., sygn. akt III SAB/Kr 65/12, nieprawomocne

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)