Zakres upoważnienia ustawowego określonego w ustawie o samorządzie gminnym umożliwia radzie uregulowania wyłącznie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, nie zaś zasad odpowiedzialności cywilnoprawnej.

W ocenie wojewody podstawowym celem istnienia gminy – jako jednostki samorządu terytorialnego – jest realizacja ustawowo określonych zadań publicznych, własnych lub zleconych w drodze ustawy lub porozumienia. Szeroko rozumiana działalność gminy, zarówno w sferze publicznej, jak i w sferze prywatnej, może nieść ze sobą ryzyko odpowiedzialności, np. z tytułu wyrządzenia szkody. Oznacza to, że w świetle obowiązujących uregulowań ustawowych możliwa jest odpowiedzialność gminy z tytułu wykonywania władzy publicznej. Ponadto gmina jako podmiot prawa cywilnego może być zobowiązana do naprawienia szkody wynikłej z tytułu czynu niedozwolonego oraz z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 i nast. Kodeksu cywilnego). Akty prawa miejscowego, które mają charakter powszechnie obowiązujący, zdaniem organu nadzoru nie mogą zawierać regulacji dotyczących podstaw i zakresu odpowiedzialności zarówno gminy, jak i innych podmiotów prawa. Tego rodzaju sprawy mogą być przedmiotem jedynie regulacji ustawowej bądź umownej. Oznacza to, że organ stanowiący gminy nie może w akcie określającym zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej regulować odpowiedzialności gminy w zakresie szkód i zdarzeń mogących zaistnieć na terenie cmentarza komunalnego. Kwestie te regulowane są przez przepisy Kodeksu cywilnego. Równocześnie w ocenie wojewody za niedopuszczalne należy uznać określenie w sposób wiążący, w drodze aktu prawa miejscowego, przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego odpowiedzialności za szkodę uczynioną podczas korzystania z gminnego obiektu. Wynika to zarówno z braku odpowiedniego upoważnienia rady, jak i objęcia zakresem unormowania materii już uregulowanej przez prawodawcę w drodze ustawy.

Rozstrzygnięcie wojewody dolnośląskiego z 6 maja 2010 r. NK.II.AS2.0911-19/10.


Opracowanie: Anna Dudrewicz.
Źródło: Gazeta Prawna z dnia 23 czerwca 2010 r.