Rada gminy określiła wysokość diet dla sołtysów Gminy Pysznica w stałej, miesięcznej wysokości oraz ustaliła zasady potrąceń z tej należności, jak również zasady zwrotu kosztów podróży służbowych.

Podstawę prawną uchwały stanowił art. 37b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym: "Rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej". Rada gminy ustaliła jako zasadę – stałą miesięczną kwotę diety dla sołtysów.

Jednocześnie ustalono możliwość potrącania diety za nieobecność sołtysa na sesji o 10 proc, w przypadku długotrwałej niemożliwości wykonywania obowiązków sołtysa, trwającej co najmniej 14 dni – 25 proc., zaś w przypadku niemożności wykonywania obowiązków sołtysa obejmującej pełny miesiąc kalendarzowy o 100 procent. W uchwale postanowiono także, że w przypadku pełnienia funkcji praz okres krótszy niż miesiąc wysokość diety zostanie obliczona proporcjonalnie do liczby dni pełnienia funkcji.

 

Wojewoda: dieta nie może być ryczałtem

Uchwałę zaskarżył do sądu wojewoda podkarpacki domagając się stwierdzenia jej nieważności. Organ nadzoru zakwestionował samą możliwość ustalenia diety dla sołtysa w formie ryczałtu. Podnosił, że rada gminy działając w oparciu o wspomniany wyżej przepis ustawy, nie jest uprawniona do uchwalenia diet dla sołtysów w formie tzw. miesięcznego ryczałtu. Ustalona dla sołtysa w stałej kwocie dieta w formie ryczałtu traci bowiem charakter rekompensacyjny, a przyjmuje charakter stałego, miesięcznego wynagrodzenia, niezależnego od kosztów związanych z pełnieniem funkcji.

Wojewoda podkreślił, że dieta ma charakter rekompensaty za utracone przez sołtysa zarobki wynikające z wykonywania funkcji sołtysa, a nie z tytułu samego bycia taką osobą.  Wprowadzone przez radę gminy potrącenie procentowe diety należnej sołtysowi za dany miesiąc w przypadku nieobecności na sesji rady gminy nie zmienia charakteru tej diety, która winna mieć charakter rekompensacyjny i nie może przyjmować charakteru stałego, miesięcznego wynagrodzenia, niezależnego od kosztów związanych z pełnieniem danej funkcji.

Zdaniem wojewody dieta winna zostać określona w uchwale w konkretnej kwocie za udział w pracach rady. Wówczas nieobecność na sesji rady będzie skutkowała brakiem diety w ogóle.

Czytaj też: WSA: Sołtysi w gminie nie muszą mieć takich samych diet>>

Dieta sołtysa może być ryczałtowa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie nie podzielił tego stanowiska i oddalił skargę.

Sąd wskazał, że możliwość ustalenia diet dla radnych i sołtysów w postaci ryczałtu (czy to procentowego, czy też kwotowego) nigdy nie była kwestionowana w orzecznictwie sądów administracyjnych (np wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. akt II OSK 406/14). Sąd podniósł, że rada gminy przewidziała w skarżonej uchwale zarówno mechanizm potrącania diety za nieobecność sołtysa na sesji rady gminy i w sytuacji długotrwałej przeszkody w wykonywaniu obowiązków sołtysa.

Sołtys nie tylko uczestniczy w sesjach rady

Sąd podzielił również stanowisko gminy, iż obowiązki sołtysa nie sprowadzają się wyłącznie do uczestniczenia w posiedzeniach rady, wskazując na treść art. 37a u.s.g., art. 35 u.s.g. oraz § 10 statutu gminy. Do obowiązków sołtysa należy bowiem także m.in.

  • - przewodniczenie posiedzeniom rady sołeckiej,
  • - zwoływanie zebrania wiejskiego,
  • - przygotowanie projektów uchwał i opinii zebrania wiejskiego,
  • - realizacja uchwał rady gminy dotyczących sołectwa,
  • - współdziałanie z organami gminy i radnymi w zakresie zadań publicznych,
  • - współpraca z organizacjami działającymi na terenie sołectwa,
  • - wykonywanie innych zadań należących do sołtysa z mocy ogólnie obowiązujących przepisów.

Tak więc zarówno przepisy u.s.g. i statut sołectwa regulują zakres wykonywania funkcji sołtysa. Ustalając przysługujące sołtysowi diety, rada gminy powinna mieć na uwadze zakres wszystkich stawianych przed nim zadań.

Wyrok WSA w Rzeszowie z 29 lipca 2020 r. sygn. akt II SA/Rz 110/20

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.