Nie można odmówić wszczęcia postępowania gromadząc wcześniej dowody w sprawie

Niedopuszczalne jest takie działanie organu, które polega na gromadzeniu dowodów i ustalaniu stanu faktycznego sprawy bez formalnego wszczęcia postępowania, a następnie po stwierdzeniu, że brak jest podstaw do prowadzenia postępowania wydanie postanowienia o jego odmowie uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku.

Współwłaściciele nieruchomości złożyli do inspektora nadzoru budowlanego wniosek o wszczęcie postępowania dotyczącego nieprawidłowo przeprowadzonych robót budowlanych przebudowy linii energetycznej.

Po upływie paru miesięcy wnieśli nowy wniosek. Tym razem chodziło o wszczęcie postępowania w przedmiocie nielegalnej rozbiórki budowli ziemnych elektroenergetycznych i wykonania robót budowlanych bez pozwolenia budowlanego.

Po wpływie drugiego wniosku organ podjął czynności wyjaśniające, bowiem włączył do akt postępowania pozwolenie na budowę linii elektroenergetycznej wraz z dokumentacją projektową oraz uzyskał od inwestora wyjaśnienie co do robót i prac prowadzonych na podstawie tego pozwolenia.

Podobnie czynności wyjaśniające organ podjął po wpływie drugiego wniosku.

Efektem podjętych działań było wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania.

Właściciele nieruchomości złożyli skargę do sądu administracyjnego.

Zdaniem WSA działanie organu, oznaczało - niezależnie od tego, w jaki sposób skarżący sformułowali swoje żądanie wszczęcia postępowania – iż nie miał on pewności co do tego czy prowadzić postępowanie czy też nie.

Organ uznał, że zanim podejmie decyzję w tym przedmiocie powinien dokonać kilku wyjaśnień i przeprowadzić dodatkowe czynności. W ich trakcie de facto ustalał stan faktyczny i prawny sprawy, bowiem badał legalność prowadzonych robót budowlanych, uzyskiwał od inwestora wyjaśnienia, przeprowadzał kontrolę.

W takiej sytuacji organ I instancji nie mógł odmówić wszczęcia postępowania, bowiem jego działanie nie wskazywało na istnienie oczywistego przekonania co do niedopuszczalności jego prowadzenia.
Sąd podkreślił, iż niedopuszczalne jest takie działanie organu, które polega na gromadzeniu dowodów i ustalaniu stanu faktycznego sprawy bez formalnego wszczęcia postępowania, a następnie – po stwierdzeniu, że brak jest podstaw do prowadzenia postępowania – wydanie postanowienia o odmowie jego na podstawie art. 61a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.).

Na podstawie:
Wyrok WSA w Białymstoku z 10 września 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 429/15, nieprawomocny