Obowiązująca od 1 stycznia ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej wskazuje, że szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej przeprowadza się co najmniej:

  1. dla osób pełniących funkcję terytorialnego organu ochrony ludności – w ciągu trzech miesięcy od dnia objęcia tej funkcji i następnie nie rzadziej niż raz na rok (za te szkolenia odpowiada wojewoda);
  2. dla osób pełniących funkcję organu ochrony ludności innych niż wskazane w pkt 1 oraz dla wykonujących zadania związane z ochroną ludności lub obroną cywilną – w ciągu sześciu miesięcy od dnia objęcia tej funkcji albo stanowiska;
  3. dla osób wykonujących zadania związane z ochroną ludności i obroną cywilną – nie rzadziej niż raz na rok.

W ustawie wskazano tylko ramowe kryteria, kto może przeprowadzać szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, pracowników urzędów administracji publicznej oraz członków i pracowników podmiotów ochrony ludności oraz organów jednostek pomocniczych gminy. Projekt rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji  w sprawie programów szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz wymagań dla podmiotów prowadzących szkolenia przewiduje doprecyzowanie tych warunków.

Przeczytaj także: Ustawa o ochronie ludności wyzwaniem dla samorządów

 

Specjaliści od bezpieczeństwa wewnętrznego

Uczelnia służb państwowych podległa ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, szkoła, dla której organem założycielskim jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ośrodek szkolenia służby podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, inna uczelnia, związek ochotniczych straży pożarnych, albo osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, z którą kierownik urzędu albo podmiot ochrony ludności zawarł umowę na realizację szkolenia, może prowadzić szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej, jeżeli spełnia łącznie następujące wymagania:

  1. 1) posiada infrastrukturę i warunki organizacyjne niezbędne do przeprowadzenia szkolenia zgodnie z programem szkolenia lub dostęp do takiej infrastruktury, w tym posiada tytuł prawny do lokalu, gdzie będą prowadzone szkolenia, na czas jego prowadzenia;
  2. 2) w okresie 5 lat do dnia rozpoczęcia pierwszego szkolenia prowadziła studia, studia podyplomowe, szkolenie, kurs lub inną formę kształcenia w tematyce bezpieczeństwa narodowego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zarządzania kryzysowego, ochrony ludności, obrony cywilnej lub ochrony infrastruktury krytycznej i przedstawi pisemne potwierdzenie spełnienia tego wymagania;
  3. 3) zapewnia co najmniej dwie osoby do prowadzenia zajęć dydaktycznych, z których każda spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków:
  • posiadają stopień naukowy co najmniej doktora w dyscyplinach: nauki o bezpieczeństwie, nauki o obronności, nauki wojskowe albo inżynieria bezpieczeństwa oraz wykazały posiadanie dorobku naukowego związanego z tematyką prowadzonych zajęć dydaktycznych w okresie ostatnich 5 lat oraz doświadczenie dydaktyczne albo
  • posiadają tytuł zawodowy magistra inżyniera pożarnictwa, wykazały, że posiadają co najmniej 5 lat stażu pracy lub służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej lub komórkach organizacyjnych administracji publicznej związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym oraz doświadczenie dydaktyczne albo
  • ukończyły studia magisterskie na kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne w uczelni służb państwowych i wykazały, że posiadają co najmniej 5 lat stażu pracy lub służby w komórkach organizacyjnych administracji publicznej związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym oraz doświadczenie dydaktyczne albo
  • posiadają doświadczenie dydaktyczne oraz co najmniej 5 lat stażu pracy lub służby w komórkach organizacyjnych administracji publicznej związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym.

Zobacz w LEX: Ochrona krajowa cudzoziemców - pobyt ze względów humanitarnych oraz pobyt tolerowany > >

Mały garnitur szkolących

Podpułkownik rez. Dariusz Krzysztofik, kierownik referatu ds. obronnych i obrony cywilnej wydziału bezpieczeństwa mieszkańców i zarządzania kryzysowego Urzędu Miasta Lublin, uważa, że zaproponowane przepisy znacząco zawężają grono podmiotów, które będą je przeprowadzać, np. muszą mieć własną infrastrukturę, w tym tytuł prawny do lokalu oraz zatrudniać co najmniej dwóch pracowników.

- To może oznaczać, że będzie ich brakować, co też wpłynie na cenę tych szkoleń – wskazuje ekspert.

Na wymogi związane z infrastrukturą zwraca też uwagę wojewoda świętokrzyski. Nie widzi sensu, dla którego podmiot szkolący „miałby mieć tytuł prawny do lokalu, gdzie będą prowadzone szkolenia, na czas jego prowadzenia”.  Uważa, że wystarczy, że „posiada infrastrukturę i warunki organizacyjne niezbędne do przeprowadzenia szkolenia zgodnie z programem szkolenia lub dostęp do takiej infrastruktury na czas jego prowadzenia”.

- Samorządy mogą w tym celu w zorganizowanym współdziałaniu wykorzystać własne zasoby lokalowe np. gminne domy kultury, szkoły i inne lokale użytkowe, w których również w godzinach popołudniowych możliwa stanie się realizacja cyklu szkoleń – uważa Patrycja Grebla-Tarasek ze Związku Powiatów Polskich.

Wojewodów (bo to oni będą odpowiadać też za szkolenia dla włodarzy samorządowych) niepokoi też zapis, że szkolący muszą być absolwentami studiów magisterskich lub podyplomowych na kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne.

- Ograniczenie kryterium wymagalności do jednego kierunku, zawęża możliwość pozyskania wystarczającej liczby osób do prowadzenia zajęć dydaktycznych, w kontekście potrzeb, które w tym zakresie wystąpią, po wprowadzeniu nowych regulacji prawnych – wskazuje Karina Sikora-Wojtarowicz, dyrektor wydziału bezpieczeństwa i zarządzania kryzowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Wojewodowie uważają, że po spełnieniu pozostałych warunków, powinno się dopuścić także absolwentów studiów magisterskich lub podyplomowych innych kierunkach związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym w uczelni służb państwowych.

Przedstawiciele Unii Metropolii Polskich rekomendują, aby włączyć do tego grona też osoby z egzaminem oficerskim z uczelni MSWiA czy też osoby mogące posiadać kompetencje organizacyjno-sztabowe. To stworzy większy katalog uprawnionych podmiotów szkolących, a tym samym zagwarantuje większy wybór dla organu ochrony ludności, który ma obowiązek zaplanować i zorganizować szkolenia.

Sprawdź w LEX: Europejski Zielony Ład, czyli nowa strategia UE w zakresie ochrony środowiska i klimatu > >

 

Samorządowcy chcą praktyki

Zgodnie z projektem szkolenie ma obejmować co najmniej 24 jednostki dydaktyczne. Przedstawiciele urzędów wojewódzkich chcą, aby resort doprecyzował, czy szkolenie powinno być zrealizowane w formie jednorazowego trzydniowego szkolenia po 8 jednostek szkoleniowych, czy np. 10 odrębnych szkoleń wypełniających zakres tematyczny programu.

Zastrzeżenia budzi też to, że proponowane programy szkolenia są bardzo ogólne i teoretyczne.

- Mając na uwadze rolę wójta, burmistrza, starosty jako szefa struktur ochrony ludności ich przygotowanie do zarządzania musi być wszechstronne i musi się opierać na realnej wiedzy - wskazuje Patrycja Grebla-Tarasek ze Związku Powiatów Polskich. Związek proponuje, aby największy nacisk położyć na praktyczne aspekty zarządzania potencjałem ratowniczym gminy/powiatu. Skupić się na praktycznym wykorzystywaniu ustawowych kompetencji służb do rozwiązywania konkretnych problemów zarówno z obszaru ochrony ludności, zarządzania kryzysowego, obrony cywilnej, jak i omówić praktyczne zastosowanie siatki bezpieczeństwa. Wskazać przykłady rozwiązań zagranicznych i możliwości ich implementowania do warunków zaproponowanych przez rozwiązania ustawowe. Samorządowcy mają wrażenie, że w planach szkolenia nie wzięto po uwagę wniosków zarówno z ostatniej powodzi, jak i konfliktu w Ukrainie, a co za tym idzie wyzwań, z którymi obecnie mogą się mierzyć włodarze miasta. 

Czytaj również w LEX: Prawo do przemieszczania się - przesłanka zaspokajania niezbędnych potrzeb > >